مبینا قراباغی پل‌ها فقط یک راه ارتباطی نیستند و طیف گسترده‌ای از ارزش‌های تاریخی، هنری و مهندسی را در دل خود دارند. از سی و سه پل و پل خواجو که شکوه عصر صفوی را به نمایش می‌گذارند تا پل ساسانی دزفول که قرن‌ها در برابر جریان زمان ایستادگی کرده است. از پل زمان خان که داستان‌های محلی را در دل خود دارد تا پل ورسک، شاهکاری مهندسی به همت رضاشاه پهلوی که قطارها را از دل کوهستان عبور می‌دهد. پل سفید اهواز، نمادی از تلفیق زیبایی و کاربری، پل معلق نمک‌آبرود که هیجان را به اوج می‌رساند. پل شیشه‌ای هیر که حسی از معلق بودن در آسمان را در نمایی شیشه‌ای جلوه می‌بخشد و در نهایت پل طبیعت، پیوندی میان شهر و طبیعت مدرن را معنا می‌کند. با ما همراه شوید تا سفری شگفت‌انگیز از سی و سه پل تا پل طبیعت را تجربه کنید.
سی و سه پل
سی و سه پل، یکی از برجسته‌ترین نمادهای شهر اصفهان، بر روی رودخانه زاینده‌رود قرار دارد. این پل در دوران شاه عباس اول صفوی و به دستور وی ساخته شد که نظارت بر ساخت آن را به الله‌وردی‌خان اوندیلادزه، از سرداران مشهور صفوی، سپرده بود. معماری این پل توسط استاد حسین بنا اصفهانی انجام شده است. این پل با ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، دارای ۳۳ دهانه است که به همین دلیل به نام «سی و سه پل» شناخته می‌شود.
سی و سه پل ضمن آنکه در گذشته به‌عنوان مسیری ارتباطی کاربری داشته است، به‌عنوان مکانی برای برگزاری مراسم و جشن‌های مختلف در دوران صفویه مورد استفاده قرار می‌گرفت. از جمله این مراسم می‌توان به جشن آب‌پاشان و مراسم خاج شویان ارامنه اشاره کرد که در کنار این پل برگزار می‌شدند و برای جمعیت ارامنه ساکن این شهر حائز اهمیت بود.
امروزه نیز پس از این همه سال، سی و سه پل یکی از مقاصد اصلی گردشگران داخلی و خارجی در اصفهان است. پیاده‌روی بر روی این پل در هنگام غروب، وزش نسیم ملایم، صدای عبور آب و نورپردازی شبانه، این مکان را به یکی از بهترین نقاط برای عکاسی و ثبت خاطرات تبدیل کرده است. همچنین، اطراف پل با امکانات رفاهی مناسب و باغ‌های سرسبز و میوه، فضایی دلپذیر برای گذراندن اوقات فراغت در کنار دوستان و خانواده فراهم آورده است.
آدرس سی و سه پل: استان اصفهان، شهر اصفهان، حدفاصل خیابان چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا، روی رودخانه زاینده‌رود
پل خواجو
پل خواجو، یکی دیگر از شاهکارهای معماری دوره صفوی، بر روی رودخانه زاینده‌رود در شهر اصفهان، پایتخت ایران در دوران حکومت صفویه قرار دارد که چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل می‌کند. این پل در سال ۱۰۶۰ هجری قمری (معادل ۱۰۲۹ شمسی) به دستور شاه عباس دوم ساخته شد و به‌دلیل تزئینات کاشی‌کاری و معماری بی‌نظیرش، از سایر پل‌های زاینده‌رود متمایز است. این پل با طول ۱۳۳ متر و عرض ۱۲ متر، دارای ۲۳ دهانه است. پل خواجو در انتهای جنوبی چهارباغ خواجو و در شرق سی‌وسه‌پل، با فاصله‌ای حدود ۱,۸۰۰ متر از آن، واقع شده است. این پل علاوه‌بر کارکرد ارتباطی، به‌عنوان سدی برای تنظیم جریان آب و همچنین محلی برای برگزاری مراسم و تجمعات مردمی در دوره صفوی استفاده می‌شده است.
امروزه نیز پل خواجو یکی از جاذبه‌های گردشگری اصفهان محسوب می‌شود و گردشگران می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز از آن بازدید کرده و از زیبایی‌های معماری و تاریخی آن لذت کافی و وافی ببرند. شب‌ها با نورپردازی زیبای پل و انعکاس آن در آب زاینده‌رود، فضایی رویایی برای قدم‌زدن و عکاسی به وجود می‌آید. بسیاری از گردشگران و اهالی اصفهان در این مکان به شنیدن آوازهای سنتی می‌پردازند که توسط هنرمندان با استعداد محلی اجرا می‌شود. همچنین، در روزهایی که آب در بستر رود جاری است، نشستن در طاق‌های پایینی پل و تماشای جریان ملایم آب، آرامشی وصف‌ناپذیر به همراه دارد.
آدرس پل خواجو: استان اصفهان، شهر اصفهان، خیابان کمال اسماعیل، شرق سی و سه پل، روی رودخانه زاینده‌رود
پل ساسانی دزفول
پل باستانی ساسانی دزفول، یکی از کهن‌ترین پل‌های استوار ایران و جهان، در سال ۲۶۰ میلادی به دستور شاپور اول ساسانی بر روی رودخانه دز ساخته شد. این پل که شرق و غرب دزفول را به هم متصل می‌کند، در گذشته راه ارتباطی مهمی بین منطقه جندی‌شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده است. این پل دارای ۱۴ دهانه است و آب رودخانه دز از زیر آن عبور می‌کند. طول پل حدود ۳۷۰ متر است و از مصالحی مانند سنگ، ساروج و آهک ساخته شده است. این پل در دوره‌های مختلف تاریخی، از جمله دوران عضدالدوله دیلمی، صفوی و قاجار، مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. البته، لازم به ذکر است که عرشه پل که از مصالحی چون سیمان و فلز ساخته شده، مربوط به دوره پهلوی است.
پل ساسانی دزفول تا سال ۱۳۸۸ هجری شمسی محل عبور و مرور وسایل نقلیه بود؛ اما به‌منظور حفظ و نگهداری این اثر تاریخی، تردد خودروها بر روی آن متوقف شد؛ در همین راستا، در سال 1390 میدانی آجری توسط شهرداری دزفول با همراهی میراث فرهنگی ساخته شد و اکنون این پل به‌عنوان مسیری پیاده‌رو برای گردشگران و عابران مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازدید از پل ساسانی دزفول تجربه‌ای منحصربه‌فرد است که شما را با تاریخ و معماری باستانی ایران آشنا می‌کند.
آدرس پل ساسانی دزفول: استان خوزستان، شهر دزفول، خیابان ساحلی، مجاور آسیاب‌های آبی دزفول، روی رودخانه دز
پل زمان خان
پل زمان‌خان یکی از پل‌های تاریخی و دیدنی ایران است که در استان چهارمحال و بختیاری، بر روی رودخانه زاینده‌رود و در نزدیکی شهر سامان قرار دارد. این پل هم در دوران صفویه، به دستور زمان‌خان، یکی از روسای طوایف قشقایی، ساخته شده است. پل زمان‌خان با طول ۳۰ متر، عرض ۵ متر و ارتفاع ۱۳ متر، دارای دو دهانه با قوس‌های جناغی است که بر روی پایه‌های سنگی مستحکم قرار گرفته‌اند. پایه میانی پل با زاویه ۳۰ درجه نسبت به جریان آب ساخته شده است تا فشار آب را کاهش دهد. این پل در گذشته نقش مهمی در ارتباط بین مناطق مختلف اهالی بختیاری و اصفهان ایفا می‌کرد و به‌عنوان گذرگاهی برای عشایر و کاروان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.
امروزه، پل زمان‌خان به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب در استان چهارمحال و بختیاری شناخته می‌شود و گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. علاوه‌بر ارزش تاریخی، موقعیت طبیعی پل زمان‌خان نیز بسیار چشم‌نواز است. اطراف پل با مناظر سرسبز و باغ‌های میوه احاطه شده و جریان زاینده‌رود در زیر پل، فضایی آرامش‌بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. در فصول گرم سال، این منطقه به مکانی مناسب برای تفریح و استراحت تبدیل می‌شود و گردشگران می‌توانند از طبیعت بکر و هوای مطبوع آن بهره‌مند شوند. از جمله این تفریحات می‌توان به رفتینگ در زاینده‌رود اشاره کرد که به‌ویژه در فصل بهار به دلیل پرآبی رودخانه، بسیار پرطرفدار است. ضمن اینکه فعالیت‌های آبی، طبیعت‌گردی و پیک‌نیک در باغ‌ها و دشت‌های سرسبز اطراف پل و عکاسی از مناظر زیبا را امکان‌پذیر می‌کند. وجود پل معلق در نزدیکی پل زمان‌خان نیز تجربه‌ای هیجان‌انگیز برای بازدیدکنندگان به‌ارمغان می‌آورد.
آدرس پل زمان خان: استان چهارمحال و بختیاری، شهرستان سامان، ۲ کیلومتری شمال شهر سامان، مسیر سامان به تیران، روی رودخانه زاینده‌رود
پل ورسک
پل ورسک یکی دیگر از شاهکارهای مهندسی ایران است که در استان مازندران، شهرستان سوادکوه و در نزدیکی روستای ورسک قرار دارد. طرح ساخت این پل در سال 1305 شمسی در مجلس شورای ملی به تصویب رسید و از آنجایی که چنین علم نوینی نزد ایرانیان آن دوران نبود، با یک شرکت دانمارکی به نام «کامپساکس» قراردادی بسته شد. پل ورسک در سال ۱۳۱۵ به دستور و پیگیری‌های مکرر شخص رضاشاه پهلوی به بهره‌برداری رسید و راه‌آهن سراسری تهران-شمال را به هم متصل می‌کند. این پل در ارتفاع ۱۱۰ متری از کف دره و با دهانه‌ای به طول ۶۶ متر ساخته شده است.
پل ورسک در دوران جنگ جهانی دوم نقش استراتژیکی ایفا کرد و به‌دلیل اهمیت آن، وینستون چرچیل، نخست‌وزیر وقت بریتانیا، آن را «پل پیروزی» نامید. این پل در سال ۱۳۵۶ شمسی با شماره ۱۵۳۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برای دسترسی به پل ورسک، می‌توانید از جاده فیروزکوه استفاده کنید و این پل در ۲۷ کیلومتری جنوب شهر پل سفید و در نزدیکی روستای ورسک قرار دارد.
آدرس پل ورسک: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، روستای ورسک، محور سوادکوه به فیروزکوه، روی مسیر راه‌آهن تهران–شمال
پل سفید اهواز
پل سفید اهواز، معروف به پل معلق، یکی از جاهای دیدنی اهواز و نخستین پل معلق ایران است که در سال ۱۳۱۵ شمسی بر روی رودخانه کارون ساخته شد. این پل با طراحی هلالی‌شکل خود، دو بخش شرقی و غربی اهواز را به هم متصل می‌کند و از جاذبه‌های گردشگری مهم این شهر به‌شمار می‌رود. پروژه ساخت پل سفید به دستور رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۱۲ آغاز شد و در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۳۱۵ شمسی به بهره‌برداری رسید. این پل توسط مهندسان آلمانی و با همکاری یک شرکت سوئدی ساخته شد و هزینه احداث آن حدود ۵ میلیون تومان بود.
پل سفید دارای دو قوس بتنی به طول‌های ۱۲ و ۲۰ متر است و طول کلی آن به ۵۰۱ متر می‌رسد. این پل در سال ۱۳۷۸ با شماره ۲۴۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل سفید در مرکز شهر اهواز و در حدفاصل میدان شهدا و خیابان فلسطین قرار دارد. این پل از روی بلوار ساحلی شرقی و جاده ساحلی غربی عبور می‌کند و دسترسی به آن از طریق خودروی شخصی و حمل‌ونقل عمومی امکان‌پذیر است. ایستگاه‌های اتوبوس در دو طرف پل قرار دارند و خطوط متعددی از این مسیر عبور می‌کنند که اکثر مناطق شهر را پوشش می‌دهند. پیاده‌روهای تعبیه‌شده در دو طرف پل، فضایی مناسب برای قدم‌زدن و لذت‌بردن از مناظر زیبای رودخانه و شهر اهواز فراهم می‌کنند. همچنین، نزدیکی پل به جاذبه‌های تاریخی مانند کاروان‌سرای معین‌التجار، امکان بازدید همزمان از این اماکن را برای گردشگران مهیا می‌سازد.
آدرس پل سفید اهواز: استان خوزستان، شهر اهواز، خیابان طالقانی، حدفاصل میدان شهدا و خیابان فلسطین، روی رودخانه کارون
پل معلق نمک آبرود
پل معلق نمک آبرود یکی از جاذبه‌های نمک آبرود، از توابع شهرستان چالوس در استان مازندران است. این پل در ارتفاع ۴۵ متری از سطح زمین و با طول ۱۵۰ متر بر فراز دره‌ای سرسبز برقرار شده است. عرض کم پل معلق تنها امکان عبور یک نفر را فراهم می‌کند که تجربه‌ای مملو از هیجان و حتی دلهره‌آور را برای بازدیدکنندگان به‌ارمغان می‌آورد.
برای دسترسی به پل معلق، باید از تله‌کابین خط ۲ نمک آبرود استفاده کنید که شما را مستقیما به قله دیوحمام می‌رساند. در مسیر تله‌کابین، مناظر خیره‌کننده‌ای از جنگل‌های انبوه و دریای خزر قابل مشاهده است. پس از رسیدن به قله، پل معلق در نزدیکی ایستگاه تله‌کابین قرار دارد. این پل از چوب و طناب ساخته شده و عبور از آن با رعایت نکات ایمنی انجام می‌شود. در کنار پل معلق، زیپ‌لاین نمک آبرود نیز قرار دارد که تجربه‌ای متفاوت از ماجراجویی را ارائه می‌دهد. این زیپ‌لاین در کنار پل معلق قرار دارد و می‌توانید بخش دیگری از رهاسازی آدرنالین را با این زیپ‌لاین تجربه کنید. بازدید از پل معلق نمک آبرود تجربه‌ای بی‌نظیر از ترکیب هیجان و طبیعت‌گردی است که خاطره‌ای ماندگار را برای گردشگران رقم خواهد زد.
آدرس پل معلق نمک‌آبرود: استان مازندران، شهرستان چالوس، شهرک توریستی نمک‌آبرود، منطقه بام نمک‌آبرود
پل شیشه ای هیر
پل شیشه‌ای هیر، واقع در شهر هیر استان اردبیل، یکی از جاذبه‌های گردشگری اردبیل است. این پل معلق و تمام‌شیشه‌ای با طراحی قوسی‌شکل، نخستین در نوع خود در سطح جهان محسوب می‌شود. طول پل ۲۱۰ متر، عرض آن ۱٫۲ متر و ارتفاع آن از سطح زمین ۸۰ متر است. این پل بر فراز دره‌ای سرسبز و رودخانه هیرچایی ساخته شده و چشم‌اندازهای بی‌نظیری از کوه سبلان و کوه‌های باغرو را پیش روی بازدیدکنندگان قرار می‌دهد.
ساخت پل شیشه‌ای هیر در سال ۱۳۹۷ شمسی آغاز شد و در خردادماه ۱۳۹۹ به بهره‌برداری رسید. تمامی مراحل طراحی و ساخت این پل توسط مهندسان ایرانی انجام شده و قطعات شیشه‌ای و کابل‌های فلزی آن در داخل کشور تولید شده‌اند. شیشه‌های به‌کاررفته در کف پل دارای ضخامت ۳ سانتی‌متر هستند که ایمنی و مقاومت بالایی را فراهم می‌کنند.
این پل در منطقه دربند هیر، در فاصله ۲۲ کیلومتری جنوب اردبیل و در مسیر جاده سرچم قرار دارد. علاوه‌بر امکان عبور از پل، امکانات تفریحی متعددی از جمله زیپ‌لاین، بگ‌جامپ، ترامپولین، صخره‌نوردی و مجتمع بازی کودکان در این مجموعه برای گردشگران فراهم شده است. همچنین، در فاز دوم توسعه این مجموعه، رستوران شیشه‌ای، هتل و واحدهای اقامتی و تجاری نیز در نظر گرفته شده است. بازدید از پل شیشه‌ای هیر همه‌روزه از ساعت ۱۰ صبح تا ۸ شب امکان‌پذیر است.
آدرس پل شیشه‌ای هیر: استان اردبیل، بخش هیر، منطقه توریستی هیر، مجاور دره و رودخانه هیر
پل طبیعت
پل طبیعت، یکی از نمادهای برجسته تهران، پلی پیاده‌رو و غیرخودرویی است که بوستان‌های طالقانی و آب و آتش را بر فراز بزرگراه مدرس به یکدیگر متصل می‌کند. این پل در منطقه عباس‌آباد تهران واقع شده و در سال ۱۳۹۳ شمسی افتتاح شده است. طراحی پل طبیعت توسط گروه دیبا، به سرپرستی لیلا عراقیان و علیرضا بهزادی، انجام شده است. پل طبیعت با ساختاری منحصربه‌فرد و طراحی الهام‌گرفته از درخت، دارای ستون‌هایی به‌شکل تنه درخت است که به‌عنوان تکیه‌گاه پل عمل می‌کنند. این پل علاوه‌بر اتصال دو بوستان، به‌عنوان فضایی برای تجمعات اجتماعی، رویدادهای فرهنگی و گذران اوقات فراغت شناخته می‌شود.
این سازه با طول ۲۷۰ متر و مساحت ۷,۹۵۰ مترمربع، دارای سه طبقه مجزا است که هر کدام امکانات و چشم‌اندازهای متفاوتی را به بازدیدکنندگان عرضه می‌دارد. همچنین، در ساخت آن از ۱۴,۰۰۰ قطعه فولادی استفاده شده است که وزن کلی سازه را به ۲,۰۰۰ تن می‌رساند. طبقه اول با مساحت ۱,۴۵۰ مترمربع شامل فضاهای سرپوشیده‌ای است که کافه‌ها و رستوران‌های متنوعی را در بر می‌گیرد. طبقه دوم با مساحت ۲,۸۷۰ مترمربع فضایی نیمه‌باز است که برای پیاده‌روی و تماشای مناظر شهری مناسب است. طبقه سوم نیز با مساحت ۵۷۱ مترمربع به‌صورت فضای باز طراحی شده و دید پانورامایی از شهر تهران را فراهم می‌کند.
آدرس پل طبیعت: استان تهران، منطقه عباس‌آباد، حدفاصل بزرگراه‌های مدرس و حقانی، متصل‌کننده بوستان آب و آتش و بوستان طالقانی
سخن پایانی
پل‌ها فقط سازه‌هایی برای عبور از یک سوی شهر یا رود به سوی دیگر آن نیستند، بلکه حامل پیام‌هایی گرانبها از گذشته به انسان‌های امروز و فردای آینده‌اند؛ قصه‌هایی که زیر گام‌های رهگذران شنیده نمی‌شوند اما در دل سنگ‌ها و چوب‌ها و بخش‌های مختلف آن که شاید حتی به چشم سر دیده نشوند، حک شده‌اند. شاید روزی مسافری روی سی و سه پل ایستاده و انعکاس چراغ‌های شهر را در آب زلال زاینده‌رودی دیده باشد که دیگر چندان آبی ندارد؛ شاید هم کمی آنطرف‌تر زیر پل ورسک ایستاده و صدای عبور قطاری را در حالی که می‌گذشته شنیده، چنانکه رویاهای بسیاری را به مقصد می‌برد، چندانکه از هر طرف یکی زنده‌بادی نثار سازنده‌اش می‌کند.
حالا نوبت شماست که در این سفر میان پل‌های ایران، نگاهی تازه به آن‌ها داشته باشید. شاید در انعکاس تصویرتان روی شیشه پل هیر، در سکوت شبانه پل خواجو، یا حتی در هیجان قدم زدن روی پل معلق نمک‌آبرود، بتوانید نجوای گذشتگان را بشنوید که هیچ‌کس پیش از شما نشنیده نباشد. پس، دفعه بعد که روی پلی قدم می‌گذارید، لحظه‌ای درنگ کنید، چشمانتان را ببندید و بگذارید این سازه‌های بی‌جان، با زبان خاموش خود از تاریخ، هنر و ماندگاری برایتان بگویند…بگذارید تا از شکوه ایران و ظلم و ستمی که بارها بر این دیار وارد شده با شما سخن‌ها بگویند…
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.