خطهی سرسبز و پهناور شمال ایران پر از جاذبههای دیدنی و متنوع است. به طوری که نمیتوانید طی چند هفته از همه این زیباییها دیدن کنید. در هر کدام از شهرهای سه استان مازندران، گیلان و گلستان میتوانید طبیعتی جذاب و همین طور تاریخی پربار را بیابید. اما در این مطلب میخواهیم بر روی یکی از این زیباییهای طبیعی متمرکز شویم و با آن بیشتر آشنا شویم و آن چیزی نیست جز دشت های کلزا در مازندران.
کلزا چیست؟
پیش از هر چیز بد نیست با خود گیاه کلزا آشنا شویم و بدانیم به چه کار میآیند. کلزا یکی از گیاهان دانه روغنی است که در مناطق دارای آب و هوای معتدل کشت میشود و میروید. این دانه بین ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن دارد. همچنین بین ۱۸ تا ۲۵ درصد پروتئین درون خود جای داده است. به دلیل وجود اسیدهای چرب غیر اشباع و عدم کلسترول در این دانههای روغنی، ارزش غذایی بالایی دارد.
اما اگر از ارزشهای غذایی و نقش کشاورزی و اقتصادی این محصول بگذریم، این گیاه زمانی که گل میدهد دشتی بسیار زیبا، چشمنواز و زرد رنگ میسازد.
گیاه کلزا علاوه بر منظره زیبا بوی خوشی نیز در فضا ایجاد میکند و از فاصلههای دورتر نیز میتوان این رایحه را استشمام کرد. کلزا در استانهای مختلف ایران کشت میشود. مازندران نیز یکی از این استانهاست که در ادامه این دشتها را در شهر مازندران معرفی خواهیم کرد.
دشت های کلزای مازندران
شاید تصور کنید تنها در ناحیه خاصی از مازندران است که دشت های کلزا یکی از زیباترین دشت های ایران وجود دارند. اما باید بگوییم در هر سال حدود ۲۸ هزار هکتار از اراضی زیر کشت استان مازندران برای کاشت گیاه کلزا مورد استفاده قرار میگیرد. جالب است بدانید از این مقدار اراضی ۱۹ هزار هکتار به صورت آبی و الباقی آن یعنی حدود ۹ هزار هکتار به صورت دیم کشت میشود.
اگر بخواهیم قسمتهایی از مازندران را که برای این امر استفاده میشود نام ببریم باید به چهاردانگه، دودانگه، رودبار، میاندورود و… اشاره کنیم. شاید بد نباشد در ادامه موقعیت مکانی و وضعیت هر کدام از این نواحی را عنوان کنیم.
دشت کلزای رودبار
رودبار یکی از شهرهای استان مازندران است که قدمتی شش هزار ساله دارد و زیباییهای طبیعی بسیاری نیز در خود جای داده است. رودبار از توابع شهرستان آمل است و حدود هزار نفر نیز جمعیت دارد. در زمینهای کشاورزی اطراف این شهر دشتهای طلایی بسیار جذابی میبینید که مملو از گلهای کلزا هستند. اگر به رودبار زیبا سفر میکنید قطعا باید از این دشتهای طلایی نیز دیدن کنید.
دشت کلزای دودانگه
دودانگه یکی از بخشهای ساری در استان مازندران است که از چند روستا و ناحیه مختلف تشکیل شده است. دودانگه با فاصله شصت کیلومتری در جنوب ساری قرار دارد. در زمینهای اطراف این روستاها هم میتوانیم دشتهای بسیاری زیادی را در زیر کشت کلزا ببینیم. میتوانید به جای جای این بخش سفر کنید و در هر روستا سکونت کنید و ضمن تفرجهای مختلف از دشت های کلزا نیز دیدن کنید.
دشت کلزای چهاردانگه
از دیگر بخشهای ساری، بخش چهاردانگه است. این بخش نیز چند روستا و زمینهای متعدد کشاورزی دارد و در سمت چپ آن بخش دودانگه قرار گرفته است. بخش قابل توجهی از زمینهای کشاورزی چهاردانگه هم زیر کشت گیاه دانه روغنی کلزا هستند. که شما میتوانید در روستاهای این ناحیه هم دشتهای طلایی رنگ زیبا را ببینید.
دشت کلزای میاندورود
اما میاندورود هم بخش دیگری از شهرستان ساری است و میان ساری و نکا جای دارد. در میاندورود نیز روستاهای متعددی وجود دارد. باید بدانید که بزرگترین روستای شمال کشور نیز در این ناحیه قرار گرفته است. این روستا جایی نیست جز روستای دارابکلا.
در اطراف این روستا نیز کشت کلزا توسط کشاورزان این ناحیه انجام میشود. اگر دوست دارید دشتهای زیبای کلزا را ببینید، یکی از گزینهها نیز ناحیه میاندورود و روستای دارابکلا است.
دشت کلزای بابل
اما یکی دیگر از دشت های کلزا مازندران را میتوان دشت کلزای بابل نام نهاد. در شهر بابل و به علت مناسب بودن آب و هوا بسیاری از کشاورزان به کشت این محصول گرایش پیدا کردهاند. از این رو میتوان گفت زمینهای فراوان کشاورزی کلزا بابل را نیز به دشتی از گیاه کلزا تبدیل کرده است و بر زیبایی این شهر بیش از پیش افزوده است.
دشت کلزای دشت ناز ساری
اگر باز هم بخواهیم دشت های کلزا در مازندران معرفی کنیم میتوانیم به دشت ناز ساری اشاره کنیم. یکی دیگر از دشتهای کلزای مازندران که میتوان آن را به عنوان یک زیبایی بصری بی رقیب و بی بدیل به شمار آورد دشت ناز است.
این دشت در شهر ساری به درستی دشت ناز نام گرفته است. سبب این نام گذاری را میتوان کرشمه زیبای گیاه کلزا در سرتاسر این دشت به شمار آورد. این زیبایی این دشت را نیز به لیست مناطق دیدنی مازندران میافزاید.
بهترین زمان بازدید از دشت های کلزا در مازندران
چنان که پیشتر اشاره شد این گلهای گیاه کلزا است که به رنگ زرد دارد. بنابراین هر گاه که این گیاه دانه روغنی گل بدهد منظرهای بسیار دیدنی و جذاب را میسازد. این گیاه نیز مانند اغلب گیاهان و درختان در فصل بهار گل میدهد. از اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت را میتوان زمان بسیار خوبی دانست که به دشتهای کلزا در مازندران بیایید، از زیبایی حظ ببرید و حتی عکاسیهای جذابی نیز داشته باشید.
ممکن است تصور کنید که ماجرا در این جا ختم میشود. اما باید بگوییم که آن چه تا کنون گفتیم در خصوص یکی از انواع کلزا است. نوع دیگری نیز از کلزا وجود دارد که در زمستان گل میدهد. شما میتوانید در اواسط و اواخر اسفند نیز به برخی از دشت کلزاهای مازندران بروید و این دشت طلایی رنگ را تماشا کنید.
در دشت های کلزا در مازندران چه کنیم؟
شاید تا کنون این پرسش پیش آمده باشد که خب در دشتهای کلزا چه میتوان کرد؟! جوابهای بسیاری به این سوال میتوان داد که بعضی از این موارد را عنوان میکنیم. اول آن که تماشای چنین منظرهای به تنهایی میتواند حال و هوای بسیار خوبی به ما دهد و به عنوان یک تراپی عمل کند. از سویی بوی خوش این مزارع میتواند شما را مدهوش کند.
در کنار این موارد یکی از فعالیتهای بسیار جذاب در دشت های کلزا عکاسی و فیلمبرداری است. پیشنهاد ما آن است که چه به صورت آماتور و چه با تیمهای حرفهای به این دشتها بیایید و عکاسیهای مهم خود مانند عکاسی اسپرت عروسی، فرمالیته و… را در این فضا انجام دهید. از همه این موارد که بگذریم این دشتها برای اتراق و پیک نیک نیز انتخابی جذاب و بامزه هستند که میتوانند اوقاتی خوش را برای شما فراهم کنند.
تاریخچه گیاه کلزا
حالا که با مزارع کلزا و زیباییهای آن در استان مازندران آشنا شدیم، بد نیست در خصوص خود گیاه کلزا و تاریخچهی آن نیز بدانیم. روغن موجود در دانههای این گیاه به قدری مفید و کاربردی است که سالهای پی در پی کشت میشود. شواهدی وجود دارد که گیاه کلزا و روغن آن، در ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در هند استفاده میشده است.
اما بعدتر در سواحل مدیترانه که آب و هوایی خوش و معتدل دارد در مقیاس بالا به کشت میرسیده است. از قرن هفدهم تا الان نیز در سرتاسر اروپا در ابعاد بیشتر کشت میشود. چنان که در طول زمان به جلوتر میآییم میبینیم که کشورهای بیشتری به این گیاه رو آورده اند تا بتوانند از روغن کلزا بهره ببرند. طبیعتا ایران نیز در زمره این کشورها قرار میگیرد چرا که هوایی بسیار متناسب با این گیاه را در اکثر شهرهای خود دارد.
ویژگی های گیاه کلزا
گیاه کلزا ویژگیهایی دارد که مربوط به نحوه زراعت و استفاده از آن میشود. در این جا چندی از این موارد را عنوان میکنیم.
- سازگاری با محیط
به نظر میرسد گیاه کلزا با آب و هوای اکثر نقاط ایران مانند خراسان شمالی، تهران، شمال و… سازگار است. بنابراین میتوان زمینهای بسیاری را زیر کشت این گیاه برد و احتمال میرود بتوان به خودکفایی در تولید کلزا برسیم.
- تیپهای مختلف کلزا
کلزا سه نوع و تیپ مختلف دارد. یکی از این انواع بهاره و دیگری زمستانه و گونه سوم آن بینابین است که در ادامه به توضیح ویژگیهای آنها میپردازیم .
۱. بهاره
این دسته اکثریت کلزاهای دشت های کلزا مازندران را تشکیل میدهد. باید گفت این نوع کلزا نیاز به دمای سه درجه سانتی گراد و به مدت یک هفته دارد تا بار بدهد و به گل دادن برسد.
۲. بینابین
این دسته از کلزا نیز برای رشد و گل دادن نیاز به دما سه درجه سانتی گراد دارد. ولی تفاوت آن با کلزا بهاره در مدت زمان رشد آن است. به این صورت که این گیاه برای رشد نیاز به یک ماه دارد. از طرفی خود این گیاه نیز به دو دسته مختلف تقسیم میشود و آن دو دسته محتمل سرما و زودرس میباشد.
۳. زمستانه
این دسته از انواع کلزا نیاز به دمای سه درجه سانتی گراد یا کمتر از آن دارد. میزان مقاومت این گونه در برابر سرما بسیار بیشتر از دو گونه دیگر میباشد. مدت زمان رشد این دسته یک ماه و نیم است. این نوع کلزا به آب کمتری برای رشد و گل دادن نیاز دارد. یکی از جذابیتهای این نوع از کلزا آن است که در زمستان گل میدهد و این امر کمک میکند تا زنبورها بتوانند در زمستان نیز عسل تولید کنند.
این گونههای مختلف تنوع محلهای کشت این محصول را بالا میبرد و از طرفی این امکان را به ما میدهد تا کلزا را در شرایط اقلیمی متنوعتری کشت کنیم.
- امکان کشت در انواع آبیاری
چنان که پیش تر نیز اشاره کردیم کلزا را میتوان به دو شکل آبی و دیم کشت کرد. این مسئله هم به ما اجازه میدهد حجم بالاتری از گیاه کلزا را کشت کنیم و با مراقبت کمتری به برداشت محصول برسیم.
- تامین خوراک دام
یکی دیگر از ویژگیهای این گیاه که در مواقع اضطرار نیز به کار کشاورزان میآید، حجم بالای آن است. در این صورت اگر زمانی علوفه به مقدار کافی برای دام تهیه نشود میشود از مقداری از این گیاه به عنوان خوراک دام استفاده کرد.
مزایای گیاه کلزا
دشت های کلزا مازندران اگر چه دارای زیباییهای متعددی است. اما نباید از مزایا استفاده از این گیاه زیبا نیز غافل شد. از این گیاه روغن گرفته میشود. روغن ارزشمند این گیاه در کنار زیبایی طبیعی دلیل دیگری برای رفتن و سرک کشیدن به این دشتهای زیبا است. از جمله مزایای این روغن میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
۱. جلوگیری از سرطان
این روغن میتواند درصد ابتلا به سرطان را در افراد متفاوت کاهش بدهد. با مصرف این روغن احتمال رشد سلولهای سرطانی در افراد کم تر میشود.
۲. مبارزه با بیماریهای قلبی
این روغن به دلیل سبک بودن نسبت به روغن آفتابگردان برای مبارزه با بیماریهای قلبی گزینه بهتری است و باعث میشود درصد گرفتگی رگها و مشکلات قلبی و عروقی تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
۳. کنترل وزن و درمان چاقی
یکی دیگر از نکات مثبت در مورد این روغن کنترل کردن حجم چربی بدن و ایجاد وزن مناسب است. این روغن با چاقی به عنوان مهمترین بیماری عصر حاضر مبارزه میکند.
سخن پایانی
سعی ما بر آن بود تا دشت های کلزا در مازندران را معرفی کنیم و همین طور برخی ویژگیهای گیاه کلزا را عنوان کردیم. در ادامه نیز به مزایای این گیاه اشاره کردیم تا ضمن تماشای زیبایی آشنایی علمیتری نیز پیدا کنیم. به این ترتیب میتوانید از دشتهای کلزا در مازندران دیدن کنید و از این حجم زیبایی و طراوت لذت ببرید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر میدهید.