تالاب لیپار چابهار | دریاچه ای که آبی نیست!

اگرچه چابهار و به‌طورکلی سیستان و بلوچستان از دید عمده افراد، محروم مانده است؛ ولی حداقل از زیبایی‌های طبیعی این‌چنین محروم نمانده است. یکی از این زیبایی‌های خدادادی، تالاب لیپار چابهار است که به‌دلیل رنگ صورتی آن مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. به‌طور حتم می‌توان تالاب‌ها را به‌عنوان بخشی از شاهکارهای طبیعی خلق شده به‌شمار آورد که اتفاقا نقش بسزایی در تعدیل وضعیت آب و هوایی و جلوگیری از افزایش گردوغبار ایفا می‌کنند. این جاذبه‌های طبیعی، زیستگاه و پناهگاه طیف گسترده‌ای از جانوران و گیاهان هستند و حال دست بر قضا، تالاب لیپار چابهار با فلامینگوهای سفید و صورتی‌اش ترکیب زیبایی تشکیل می‌دهد. حال اگر قصد دارید تا بیشتر با این تالاب بی‌نهایت زیبای چابهار آشنا شوید، در ادامه با ما در پته همراه شوید.

معرفی تالاب لیپار چابهار

تالاب لیپار، یکی از شگفت‌انگیزترین جاهای دیدنی چابهار است که در نزدیکی اسکله رمین قرار دارد. این تالاب عمدتا به‌دلیل رنگ صورتی منحصربه‌فردش شناخته می‌شود و اساسا از همین رو است که به «تالاب صورتی» شهرت یافته است؛ البته شایان ذکر است که این تالاب، تنها یکی از ده‌ها تالاب مشابه در جهان به‌شمار می‌رود. برای مثال چهار دریاچه صورتی هیلیر، هات لاگون، بومبونگا و مک دانل، همگی در کشور استرالیا واقع شده‌اند و از زیباترین دریاچه‌های صورتی جهان محسوب می‌شوند. صرف‌نظر از دیگر دریاچه‌های مشابه در اقصی نقاط جهان، رنگ خاص تالاب لیپار به‌سبب زیست و فعالیت پلانکتون‌های گیاهی و همچنین ترکیبات آلی و معدنی موجود در آب بازمی‌گردد.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

چمستان کجاست؟ معرفی جاهای دیدنی بهشت گمشده مازندران

تالاب لیپار در محاصره کوه‌هایی قرار دارد که این مکان را به محیطی زیبا برای طبیعت‌گردی و حتی کوهنوردی تبدیل کرده است. ترکیب رنگ صورتی آب تالاب با اندک سرسبزی اطراف، جذابیت بصری فوق‌العاده‌ای ایجاد کرده و بسیاری از گردشگران و علاقه‌مندان به عکاسی را درگیر جذابیت‌های خود می‌کند. با این اوصاف، اگر قصد سفر به چابهار را دارید، به هیچ وجه بازدید از این جاذبه طبیعی را از دست ندهید.

گفتنی است که تالاب لیپار ضمن برخورداری از زیبای‌های طبیعی، زیستگاه گونه‌های متنوعی از پرندگان مهاجر و بومی است که مشاهده و عکاسی از آن‌ها نیز می‌تواند به تنهایی تجربه جالب و متفاوتی رقم بزند. ضمن اینکه در اطراف این تالاب بازارچه‌های محلی دایر است که با گردش در آن‌ها می‌توانید صنایع دستی منطقه نظیر سوزن‌دوزی و صدف‌های تزئینی یا هر سوغاتی دیگری را خریداری کنید. نکته حائز اهمیت، فاصله نزدیک این بازارچه‌ها با اقامتگاه‌های بوم‌گردی چابهار است که شما می‌توانید در صورت تمایل برای استراحت و آشنایی با فرهنگ بومی در این مکان‌ها اقامت گزینید.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

هزینه های سفری پاییزی به چابهار چقدر است؟

تالاب لیپار کجاست؟

تالاب صورتی لیپار در نزدیکی شهر چابهار در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و در فاصله 15 کیلومتری شرق چابهار و در کنار جاده ساحلی به‌سمت بندر گواتر واقع شده است. تالاب لیپار که به نام «تالاب صورتی» نیز معروف است، در مجاورت روستایی با همین نام از توابع بخش مرکزی شهرستان چابهار واقع شده و به‌دلیل آب‌های صورتی رنگ و چشم‌نوازش شناخته می‌شود. این پدیده طبیعی و به عبارتی شگفت‌انگیز، در اثر تجمع پلانکتون‌های گیاهی خاص، مواد معدنی و جریان‌های دریایی به وجود می‌آید و معمولا هم در ماه‌های شهریور تا اسفند به اوج زیبایی خود می‌رسد. بنابراین، اگر قصد سفر به چابهار را دارید، بهتر است در این ماه‌ها سفر کنید.

آدرس تالاب لیپار: استان سیستان و بلوچستان، شهرستان چابهار، کیلومتر ۱۵ جاده چابهار به گواتر

مسیر دسترسی به تالاب لیپار

برای بازدید از تالاب لیپار، باید از جاده‌ای که از مناطق کوهستانی و جنگلی شرق چابهار می‌گذرد، استفاده کنید. اساسا برای دسترسی به این تالاب، باید از مرکز شهر به‌سمت بلوار قدس حرکت کنید و در ادامه هم خود را به فلکه مادر برسانید. پس از رسیدن به فلکه مادر نیز باید این مسیر را به‌سمت بلوار اقیانوس تغییر دهید و با دور زدن، وارد جاده ساحلی چابهار به گواتر شوید. این مسیر را باید تا 15 الی 20 کیلومتر که حدودا 25 دقیقه به طول خواهد انجامید، ادامه دهید تا در نهایت به تالاب لیپار برسید.

چرا تالاب لیپار صورتی است؟

رنگ صورتی تالاب لیپار، یکی از پدیده‌های کم‌نظیر طبیعت است که به‌دلیل وجود نوعی پلانکتون خاص به نام جلبک «دونالیلا سالینا» (Dunaliella salina) در آب‌های این تالاب بدین شکل درآمده است. این پلانکتون‌ها تحمل شوری زیادی دارند و از همین رو در آب‌های دریاچه شروع به رشد می‌کنند و طی ارتباط یا تماسی که بین آن‌ها و نوعی باکتری به نام «هالوباکتری» ( (Halobacteriaکاروتنوئید، رنگدانه قرمز و صورتی تولید می‌کنند. فعالیت پلانکتون‌ها در فصول خاصی از سال، مخصوصا در پاییز و زمستان، تشدید یافته و باعث می‌گردد تا در این بازه زمانی رنگ صورتی و قرمز تالاب بیشتر به چشم آید.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

بهترین هتل های چابهار کدام اند؟ از هتل های لوکس تا اقتصادی

ضمن اینکه باید توجه داشته باشید که جریان‌های آبی و جزر و مد نیز در توزیع یکنواخت این رنگ مؤثر هستند. لازم به ذکر است که ازدیاد و رشد جمعیت بی‌رویه گروه و دسته‌ای از جلبک‌ها در یک محیط آبی، سبب ایجاد پدیده‌ای خطرناک می‌شود که «کشند سرخ» یا «آب‌سرخه» (Red Tide) نام دارد. طی این پدیده، سمی در آب ترشح شده که موجب کمبود شدید اکسیژن ماهی‌ها و سایر آبزیان می‌شود و متاسفانه مرگ این موجودات را در پی خواهد داشت. گفتنی است که از منظر اکولوژیکی نیز این تالاب زیستگاهی غنی تلقی می‌شود و انواع پرندگان مهاجر و گیاهان کویری در آن زیست و رشد می‌کنندو تماشای این جانوران و گیاهان به جذابیت این تالاب افزوده است. در ادامه بیشتر به این گونه‌های جانوری خواهیم پرداخت.

بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار

بهترین زمان برای سفر به چابهار و بازدید از تالاب لیپار از اواخر زمستان شروع می‌شود و تا اوایل بهار ادامه می‌یابد. در واقع این تالاب در ماه‌های بهمن، اسفند و فروردین، به زیباترین شکل ممکن دیده می‌شود و سطح آب کافی برای نمایش رنگ شگفت‌انگیز صورتی آن وجود دارد.

با توجه به تغییرات فصلی، بازدید از این تالاب در فصل تابستان، به‌دلیل گرمای شدید و کاهش سطح آب، بازدید از آن توصیه نمی‌شود. همچنین لازم به ذکر است که در ماه‌های آذر و دی، افزایش پلانکتون‌ها به حداکثر ظرفیت خود می‌رسد که رنگ صورتی تالاب را تقویت می‌کند و این نیز زمان مناسبی برای بازدید است. بنابراین، برنامه‌ریزی برای بازدید از تالاب لیپار در ماه‌های مذکور که تالاب در اوج زیبایی خود قرار دارد، تجربه‌ای به‌یادماندنی از این سفر را برای شما رقم خواهد زد.

پوشش گیاهی و گونه های جانوری تالاب لیپار

تالاب لیپار چابهار به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از منابع طبیعی بسیار متنوعی برخوردار است و همین شرایط اقلیمی است که سبب رویش گیاهان و زیست جانوران مختلف شده است. این منطقه محل رشد گیاهان و درختانی مانند پنبه‌های وحشی، نی، کهور، گز، بلوط، حرا و چش است. از جمله گیاهان کمیاب این تالاب، پنبه‌های وحشی آن هستند که به‌دلیل کیفیت بالا توسط اهالی منطقه و روستاهای اطراف برای تولید محصولات دستی استفاده می‌شوند. ضمن اینکه درختانی با نام محلی «دشتار» نیز در این منطقه وجود دارند که تنوع زیستی این تالاب را بیشتر کرده‌اند. جالب اینکه دشتار در گویش عامه مردم منطقه به‌معنای نامزد یا دختران جوانی است که هنوز ازدواج نکرده‌اند که در واقع مجاز از درختان جوان و سرسبزی است که هنوز گرده‌افشانی نکرده‌اند.

از نظر گونه‌های جانوری، تالاب لیپار محل زیست ۹۳ گونه پلانکتون گیاهی، ۸۵ گونه ماهی، ۶۴ نوع نرم‌تن، 14 گونه مایوبنتوز و ۲۴ نوع سخت‌پوست است. البته باید توجه داشته باشید که پلانکتون‌ها صرف‌نظر از آنکه عامل اصلی رنگ صورتی آب تالاب هستند، نقش مهمی در زنجیره غذایی اکوسیستم این منطقه دارند. افزون بر تمامی این گونه‌های جانوری، ۴۶ گونه جلبک نیز در تالاب لیپار شناسایی شده‌اند که نشان‌دهنده غنای زیستی آن است.

عقاب دشتی، طاووسک، پرنده سیاه رنگ چنگر، حواصیل، کشیم، تیهو، باقرقره، فلامینگوهای سفید و صورتی از جمله مهم‌ترین پرندگان بومی و مهاجری هستند که در این منطقه زیست می‌کنند. ضمنا اردک مرمری که گونه کمیابی از پرندگان است، متاسفانه در خطر انقراض قرار دارد و به ندرت در اطراف تالاب مشاهده می‌شود. تالاب لیپار به‌عنوان یک زیستگاه حساس و منحصربه‌فرد، جدا از آنکه محلی برای جذب گردشگران است، منطقه‌ای حیاتی برای حفظ تنوع زیستی ایران محسوب می‌شود. حفظ این زیست‌بوم به کمک بازدیدکنندگان و مسئولان ذی‌ربط ضروری است تا زیبایی‌های آن برای نسل‌های آینده باقی بماند.

بازارچه تالاب لیپار

بازارچه تالاب لیپار در کنار تالاب صورتی چابهار واقع شده و یکی از جاذبه‌های گردشگری و اقتصادی این منطقه به‌شمار می‌آید. در این بازارچه، محصولات محلی و صنایع‌دستی متنوعی از جمله لباس‌های سنتی، صنایع چوبی، سفالی و نقش حنا به فروش می‌رسد. شما می‌توانید با خرید سوغات چابهار از این بازارچه، ضمن آشنایی با فرهنگ و هنر بومی ساکنان این منطقه، به بهبود اقتصاد اهالی آن نیز کمک کنید.

این بازارچه در نزدیکی اسکله رمین و حدود 15 کیلومتری شرق چابهار قرار دارد و بازدید از آن اغلب همراه با بازدید از تالاب صورتی انجام می‌گیرد. از آنجایی که بین بازارچه و تالاب لیپار زمین‌های باتلاقی وجود دارند، باید از مسیر جاده اصلی استفاده کنید و انصافا هم مسیر کوتاهی است.

چابهار و لیپار؛ مرز بین واقعیت و خیال

تالاب لیپار چابهار، جایی که طبیعت با جادوی صورتی‌رنگش، هر بیننده‌ای را مسحور جلوه‌های کم‌نظیر خود می‌کند. این تالاب یا دریاچه شگفت‌انگیز با رنگ خاص آب‌های خود که حاصل فعالیت پلانکتون‌ها و مواد معدنی است و با حضور پرندگان مهاجر، از فلامینگوها گرفته تا پلیکان‌ها، به‌عنوان یکی از بی‌بدیل‌ترین مقاصد گردشگری در ایران شناخته می‌شود. در واقع شما می‌توانید با بازدید از بازارچه محلی نزدیک به تالاب و خرید صنایع‌دستی، فرصت مناسبی برای آشنایی با فرهنگ مردم بلوچ و تهیه سوغاتی‌های منحصربه‌فرد آن بدست آورید.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

ساحل درک چابهار، تلفیقی از کویر و دریا

در هر صورت، اگر روزی به چابهار سفر کردید، تماشای این تالاب زیبا را از دست ندهید؛ جایی که طبیعت، هنر و حیات‌وحش، صورتی، سفید، سبز و آبی بیکران، داستانی زیبا از همزیستی و شگفتی را برایتان روایت می‌کنند و چه زیبا هم می‌نمایند. در نهایت مانند همیشه نظر خود را درباره این مقاله با ما به اشتراک گذاشته و خاطره، نقد و پیشنهادات خود را برای ما ارسال بفرمایید.

سوالات متداول