دره چال کندی دزفول کجاست؟ طبیعتی بکر و باورنکردنی در دل خوزستان
مبینا قراباغی در دل استان خوزستان و در چند ده کیلومتری شمال شهر دزفول، دره‌ای بکر و کم‌نظیر با نام چال کندی وجود دارد که طبیعتی خارق‌العاده و آرامشی عمیق را به بازدیدکنندگان خود هدیه می‌دهد. این دره، ترکیبی از صخره‌های بلند، رودخانه زلال دز و پوشش گیاهی متنوع است که در امتداد رشته‌کوه‌های زاگرس گسترده شده‌اند. ساختار صخره‌های این منطقه از سنگ‌های خاص «کنگلومرا» تشکیل شده است که در طول سالیان طولانی به شکلی شگفت‌انگیز تغییر یافته‌اند. دره چال کندی با فراهم آوردن تجربه تفریحات آبی، پیک‌نیک، کمپینگ و محیط آرامش‌بخشی که سراسر آن را فرا گرفته، گردشگران زیادی را از سراسر ایران به سوی خود روانه می‌کند. این دره که به‌طور ویژه‌ای در فصل گرم تابستان مورد توجه قرار می‌گیرد، در نزد اهالی شهر دزفول نیز جایگاه قابل توجهی دارد. پس اگر شما هم قصد سفر به دره چالکندی را دارید و مایلید تا هر آنچه باید را درباره این دره بدانید، در ادامه با ما در پته همراه شوید.
چال کندی کجاست؟
چال کندی، دره‌ای زیبا، شگفت‌انگیز و خوش‌آب‌وهوا در شمال دزفول و شمال شرقی اندیمشک در استان خوزستان است که به‌دلیل طبیعت بکر و ویژگی‌های زمین‌شناسی خاص خود به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر شناخته می‌شود. به‌طور دقیق‌تر این دره در مسیر دزفول-شهیون و درست 7 کیلومتر بعد از پادگان قدس واقع شده است.
چال کندی در مسیر عبور آب رودخانه دز قرار دارد و به‌دلیل فرسایش‌های شدید آبی، صخره‌ها و چاله‌های عمیق و متعددی در آن ایجاد شده است. سازند زمین‌شناسی (اشاره به علم زمین‌شناسی مدرن) این منطقه از «کنگلومرا» (Conglomerate) یا «جوش‌سنگ» تشکیل شده که شامل رسوبات آبرفتی رودخانه و صخره‌های فرسایشی می‌شود. همین موضوع باعث شده تا این دره و محیط اطراف آن پوشش گیاهی و جانوری متنوعی داشته باشد.
آدرس چال کندی: استان خوزستان، شهرستان دزفول، شمال شرقی اندیمشک، جاده سد دز
فاصله دزفول تا چال کندی
چال کندی، یکی از زیباترین مناطق طبیعی استان خوزستان، در فاصله‌ای حدود 18 کیلومتر از شمال شهر دزفول و 25 کیلومتر از شمال شرقی اندیمشک واقع شده است.
مسیر دسترسی به دره چال کندی
اول اینکه برای بازدید از چال کندی دو مسیر متفاوت در دسترس است که هر کدام مزایا، چالش و هیجان مختص به خود را دارد. اولین مسیر که معمولا محبوب‌ترین مسیر در بین بازدیدکنندگان است، از طریق قایق‌سواری در مسیر رودخانه است و دیگری به‌واسطه پیاده‌روی حدود ۴۵ دقیقه‌ای پس از آخرین مسیر ماشین‌رو در فاصله 10 کیلومتری جاده فرعی این دره است. برای طبیعت‌گردی، سنگ‌نوردی و حتی قایق‌سواری در این منطقه باید آمادگی بدنی متوسطی برخوردار باشید و تجهیزات مناسب این سفر را همراه خود بیاورید.
لازم به ذکر است که برای ورود به چال کندی می‌توان از مسیرهایی همچون جاده‌های محلی یا از طریق قایق‌های موتوری اقدام کرد. یکی از پرطرفدارترین مسیرها، آغاز از پارک دولت یا کت‌های دزفول است که با قایق‌های موتوری گردشگران را از میان طبیعت سرسبز و نی‌زارهای زیبا به چال کندی می‌رساند. گفتنی است که سفر به چال کندی عموما بین 30 تا 45 دقیقه زمان خواهد برد که البته تجربه‌ای لذت‌بخش را برای طبیعت‌دوستان و ماجراجویان رقم می‌زند.
همچنین شایان ذکر است که برای ورود به چال کندی از شهر اندیمشک نیز تدابیری از سوی مردم صورت گرفته است و افرادی با قایق‌های خود به‌صورت خودجوش در اسکله قلعه مختار منتظر مسافران هستند.
دلیل نامگذاری دره چال کندی
اکنون خود نیز بهتر می‌دانید که دره چال کندی، یکی از تفرجگاه‌های طبیعی شهرستان دزفول در استان خوزستان است که به‌دلیل ویژگی‌های خاص زمین‌شناسی و شکل‌گیری جغرافیایی خود این نام را دریافت کرده است. واژه «چال» در گویش محلی به‌معنای منطقه‌ای فرورفته و گود است و «کَندی» به‌معنی تنگه یا مسیر باریک میان صخره‌ها (تنگنا) به کار می‌رود. این نام به‌طور مستقیم به موقعیت قرارگیری این دره در میان صخره‌های مرتفع و فرورفتگی‌های عمیق ناشی از جریان رودخانه دز اشاره دارد.
از طرفی صخره‌های این منطقه که از نوع «کنگلومرا» یا جوش‌سنگ هستند، بر اثر فرسایش طولانی‌مدت و جریان آب شکل گرفته‌اند. ضمن اینکه نزدیکی به سد دز و تاثیرات ناشی از خروجی آب این سد در تغییرات جغرافیایی منطقه، اهمیت و زیبایی چال کندی را فزونی بخشیده است. اختلاف دمای این منطقه با شهرهای اطراف از جمله سطح شهر دزفول به‌دلیل دیواره‌های بلند و عمق زیاد رودخانه دز قابل توجه است.
البته روایت دیگری وجود دارد که از اهالی روستاهای اطراف دره چال کندی نقل شده است و گویا اذعان دارند که نام این منطقه در گذشته «چال قندی» بوده است. ظاهرا این نام را برگرفته از شخصی موسوم به کدخدا قلاوند می‌دانند که بزرگ خاندان ساکن این نواحی بوده است و به احترام وی، این دره را چال قندی نامیده‌اند. اما به مرور زمان همانند بسیاری از نام‌ها، این نام نیز به چال کندی تغییر یافته است. قضیه زمانی جالب می‌شود که بدانید اهالی شهر اندیمشک هم نام دیگری به این دره داده‌اند. چال کندی در نزد اهالی این شهر «چم سبز» است که این نام ریشه در فرهنگ و گویش لری دارد. در گویش لری واژه «چم» به‌معنای کنار رودخانه به کار رفته و این در حالی است که بخش دوم این نام هم به‌دلیل سرسبزی و رنگ مایل به سبز آب رودخانه به آن داد‌اند.
دیدنی های دره چال کندی دزفول
دره چال کندی دزفول یکی از مناطق طبیعی کم‌نظیر و جذاب در استان خوزستان است که توجه به میزان آب جاری در آن، نمونه‌های مشابه آن در ایران اندک است. این دره با رودخانه زلال دز، صخره‌های بلند و طبیعت سرسبز بکر، مقصد محبوب بسیاری از گردشگران طبیعت‌دوست دزفول و سایر شهرها و استان‌های ایران است. پوشش گیاهی متنوع منطقه، همراه با صدای دلنشین جریان آب، تجربه استراحت در کنار آب و طبیعت‌گردی را برای بازدیدکنندگان لذت‌بخش‌تر می‌کند.
صخره‌های پرپیچ‌وخم، کت‌های مخوف و آرامش‌بخش و چاله‌های مرموز و زیبا در کنار آبی مایل به سبز آب رودخانه به قدری زیبا به نظر می‌رسند که شاید عدم ثبت تصاویر اجحاف در حق این زیبایی‌ها باشد. در بخش‌های کم‌عمق و نزدیک به ساحل چال کندی می‌توانید ماهی‌های ریز و درشتی را مشاهده کنید که بی‌صبرانه منتظرند تا طعمه را بقاپند؛ غافل از اینکه عاقبت طعمه بنی آدم می‌شوند.
نکته جالب توجهی که درباره چال کندی وجود دارد، زلالی بی‌حدوحصر آب جاری در این دره است؛ زیرا کافی است تا از فاصله نه‌چندان دور، البته با رعایت نکات ایمنی، می‌توانید سنگ‌های کف رودخانه را مشاهده کنید. اگر اهل گردش و ماجراجویی باشید که در حین صخره‌نوردی و دره‌نوردی می‌توانید گیاهان دارویی و بعضا معطری مانند گل گاو زبان و پونه کوهی که در این مسیر می‌بینید را جمع‌آوری کنید.
تفریحات دره چال کندی
دره چال کندی دزفول به‌دلیل موقعیت طبیعی خاص و تفریحات متنوعی که می‌توان در آن منطقه تجربه کرد، مقصد محبوب بسیاری از گردشگران به‌شمار می‌رود. به عبارتی این منطقه مکانی عالی برای تجربه انواع فعالیت‌های ماجراجویانه، هیجان‌انگیز و در عین حال آرامش‌بخش در کنار دوستان و خانواده است. از تفریحات رایج در دره چال کندی می‌توان به دره‌نوردی، کوهنوردی و صخره‌نوردی اشاره کرد که با توجه به طبیعت سنگی و زمین‌های چالش‌برانگیز این منطقه، بسیار مورد توجه علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و ورزش‌های مربوطه قرار دارد. به‌دلیل ویژگی‌های خاص این منطقه و خطرات احتمالی مانند گرداب یا صخره‌های سخت‌گذر، همراهی با افراد حرفه‌ای و برخورداری از تجهیزات حرفه‌ای توصیه می‌شود. گفتنی است که چالکندی همچنین با غارهای تاریخی و پوشش گیاهی متنوع خود تجربه‌ای متفاوت از طبیعت‌گردی را ارائه می‌کند.
در کنار این تفریحات هیجان‌انگیز و تا حدودی فک‌انداز ماهیگیری در آرامش طبیعت و کنار رودخانه دز، فرصتی منحصربه‌فرد برای گذران وقت به بهترین نحو ممکن است. این منطقه با عمق زیاد رودخانه و آب‌های شفاف و زلالش محیطی آرامش‌بخش برای گردشگرانی است که به دنبال فرصتی برای ماهیگیری در حین طبیعت‌گردی هستند. ضمنا اگر شما هم قصد دارید تا در این منطقه به ماهیگیری بپردازید، بهتر است برای حفظ تعادل اکوسیستم، هنگام ماهیگیری به قوانین محلی و اصول پایدار محیط‌زیست (فصل تخم‌ریزی ماهی‌ها) توجه لازم را داشته باشید.
علاقه‌مندان به تفریحات آبی نیز می‌توانند از فعالیت‌هایی مانند شنا، قایق‌سواری، واتر جامپ و جت اسکی نهایت لذت را ببرند و کام خود را شیرین کنند. عمق آب رودخانه در در برخی نقاط چال کندی به 30 متر می‌رسد و شفافیت آن باعث می‌شود گویی در آکواریومی طبیعی قدم گذاشته‌اید. پیشنهاد می‌شود برای تجربه چنین تفریحاتی، با یک راهنمای محلی همراه شوید یا از خدمات تورهای منطقه استفاده کنید تا تجربه‌ای ایمن و لذت‌بخش داشته باشید.
بهترین زمان سفر به دره چال کندی
دره چال کندی دزفول، با طبیعت خیره‌کننده و آب‌های زلال رودخانه دز، در فصول مختلف سال جذابیت‌های مختص به خود را دارد. بااین‌حال، بهترین زمان برای بازدید از این دره، اواخر بهار و تابستان است؛ زیرا اساسا در این فصل‌ها، سطح آب رودخانه بالاتر بوده و دمای هوا در ساعات صبح و عصر مناسب‌تر است. ضمن اینکه فرصت شنا، قایق‌سواری و لذت‌بردن از جریان باد برخاسته از خنکای آب‌های رودخانه فراهم می‌شود. از طرفی با فرا رسیدن فصل پاییز نیز دمای هوا نیز تا حدودی کاهش می‌یابد و می‌توان در عوض شنا و تفریحات آبی به پیاده‌روی و کوهنوردی در این دره پرداخت؛ اما زمستان‌های چالکندی با کاهش دمای قابل توجهی همراه است و بازدید از این دره ممکن است تا حدودی چالش‌برانگیز باشد.
با تمام این تفاسیر از اواسط خرداد تا اواسط مهرماه، بهترین زمان برای بازدید از دره چال کندی است که می‌توان با توجه گرمای هوا تفریحات آبی متنوعی را تجربه کرد.
اقامت در دره چال کندی
دره چال کندی که خود اکنون بهتر از هر کسی می‌دانید در نزدیکی دزفول واقع شده است و اساسا امکان اقامت در این منطقه بیشتر به صورت کمپینگ و استفاده از چادرهای مسافرتی است. پس برای اقامت در این دره، همراه داشتن تجهیزاتی مانند چادر، کیسه‌خواب، چراغ قوه، و لوازم آشپزی بسیار ضروری است.
از آنجا که دسترسی به این دره تنها از طریق پیاده‌روی یا قایق‌سواری امکان‌پذیر است، بهتر است تا فقط وسایل سبک‌وزن و ضروری را همراه داشته باشید. همچنین که نزدیکی به رودخانه دز و وجود سایه‌سار درختان جوان و کهنسال، فضایی مناسب برای استراحت در فصل‌های گرم سال را فراهم می‌کند. اگرچه اقامت در این دره تجربه‌ای خاص است، اما امکانات رفاهی محدودی در منطقه وجود دارد؛ بنابراین پر واضح است که تهیه آب آشامیدنی و مواد غذایی از قبل ضروری است.
ضمنا برای کسانی که ترجیح می‌دهند در نزدیکی این منطقه اتراق کنند و امکانات بیشتری در دسترس آن‌ها باشد، اقامتگاه‌های بومگردی و هتل‌های شهر دزفول گزینه‌های مناسبی برای اقامت هستند. ضمنا لازم به ذکر است که روستای پامنار در نزدیکی این دره واقع شده است و می‌توان در اقامتگاه‌های بومگردی با نام‌های «پامنار»، «دز» و «گشتاسب» اقامت گزید.
تجهیزات مورد نیاز برای سفر به دره چال کندی
در بخش قبلی تا حدودی به تجهیزات و وسایل مورد نیاز برای سفر به دره چال کندی پرداختیم، ولی سفر به دره چالکندی، با توجه به شرایط خاص منطقه‌ای، نیازمند تجهیزات مناسب است. این دره به‌علت وجود صخره‌های مرتفع و رودخانه‌ای با عمق زیاد (حدود 30 متر در برخی نقاط) تجربه‌ای چالش‌برانگیز و چه بسا هیجان‌انگیز را ارائه می‌دهد. ازاین‌رو، برای تجربه سفری بدون دغدغه و کمبود تجهیزات، داشتن آمادگی کافی در تامین این موارد از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برای سفر به دره چال کندی عبارتند از:
لباس و کفش مناسب: استفاده از کفش مناسب پیاده‌روی یا لباس گرم کوهنوردی ضد آب و لباس‌های سبک و مقاوم به رطوبت برای عبور از مسیرهای سنگی و رودخانه‌ای ضروری است.
لوازم ایمنی و شنا: از آنجایی که چال کندی عمیق است، جلیقه نجات برای شنا در آب‌های زلال آن از الزامات سفر است.
لوازم پیک‌نیک و کمپینگ: چادر، کیسه‌خواب، پیک‌نیک و زیرانداز برای شب‌مانی در صورت برنامه‌ریزی پیک‌نیک و کمپینگ لازم هستند.
آب و خوراکی: همراه داشتن آب آشامیدنی کافی و تنقلات سبک برای حفظ انرژی در مسیر پیاده‌روی و قایق‌سواری اهمیت زیادی دارد.
لوازم جانبی: کوله‌پشتی سبک، عینک آفتابی (دودی)، کاله آفتابگیر، کرم ضدآفتاب و همچنین چراغ قوه برای حرکت در ساعات کم‌نور توصیه می‌شود.
در صورت استفاده از مسیر آبی برای رسیدن به دره، قایق‌ها در نقاط مشخصی از دزفول مانند پارک دولت و کت‌های زیباشهر اجاره داده می‌شوند؛ البته اجاره در آن معنا که شما را تا چال کندی جابجا می‌کنند. ضمن اینکه باید توجه داشت تا تجهیزات مناسب برای سفر به این دره را در محلی ایمن قرار دهید.
جاهای دیدنی اطراف دره چال کندی
دره چالکندی دزفول صرف‌نظر از زیبایی‌های طبیعی‌اش، جاذبه‌هایی نظیر دریاچه سد، کت‌های دست‌ساز، علی کله، آسیاب آبی و شهر باستانی جندی شاپور در اطرافش دارد. دریاچه سد دز که مکانی مناسب برای طبیعت‌گردی، ورزش‌های آبی، پیک‌نیک و کمپینگ است، گردشگران بسیاری را مخصوصا در روز سیزده بدر عید نوروز مجذوب خود می‌کند. همچنین از کت‌های تاریخی دزفول با معماری خاص و تفریحگاه ساحلی علی کله با چشم‌اندازهای آرامش‌بخش که از دیگر جاذبه‌های محبوب اطراف این دره هستند، نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. علاقه‌مندان به تاریخ نیز می‌توانند از آسیاب‌های آبی دزفول و شهر باستانی جندی‌شاپور بازدید کنند که نمایانگر فرهنگ و تمدن غنی این منطقه هستند که از دوران ساسانی به یادگار مانده‌اند. در ادامه به معرفی هر چه بیشتر این جاهای دیدنی خواهیم پرداخت تا دید بهتری نسبت به آن‌ها داشته باشید.
دریاچه سد دز
دریاچه سد دز که به دریاچه شهیون نیز معروف است، یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی و گردشگری در استان خوزستان و در فاصله 35 کیلومتری از شمال شهر دزفول است. این دریاچه با آبگیری پشت سد دز به وجود آمد و در میان دو کوه شاداب و تنگوان، قرار گرفته است. لذا اکنون که 50 سال از عمر گرانبهای این دریاچه می‌گذرد، پر واضح است که دریاچه سد دز به‌دلیل مناظر طبیعی و جزایر کوچک و بزرگش، یک مقصد دیدنی و جذاب برای گردشگران محسوب می‌شود.
از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این دریاچه، وجود جزیره‌ای تفریحی با مساحت ۶۰ هزار مترمربع است که پوشیده از درختان بادام کوهی، کنار و کلخنگ است. همچنین، حیواناتی همچون روباه و خرگوش و پرندگانی چون کبک و تیهو در این منطقه به وفور دیده می‌شوند. این دریاچه امکان تجربه فعالیت‌هایی نظیر قایق‌سواری، شنا و ماهیگیری را برای علاقه‌مندان فراهم آورده است؛ البته گفتنی است که آب این دریاچه بسیار عمیق است و پیشنهاد می‌شود از شنا در آن خودداری کنید. گفتنی است که برای دسترسی به این دریاچه، می‌توان از جاده دزفول-شهیون تا رسیدن به پارکینگ کنار آن استفاده کرد.
فاصله دریاچه سد دز از دره چال کندی: 2 کیلومتر مسیر آبی
آدرس دریاچه سد دز: استان خوزستان، شمال شرقی دزفول، جاده دزفول-شهیون، جاده دریاچه
کت های دزفول
کت‌های دزفول غارهای دست‌ساز و پناهگاه‌های دستکندی هستند که در دل صخره‌های کنار رودخانه دز قرار گرفته‌اند و یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد این شهر به‌شمار می‌آیند. این کت‌های شگفت‌انگیز که در گویش محلی به معنای فضای کوچک و بسته هستند، به‌عنوان محلی خنک و پناهگاهی طبیعی در روزهای گرم تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرند. فضای داخلی این کت‌ها که شبیه غارهای کوچک است، تجربه‌ای آرامش‌بخش برای گردشگرانی فراهم می‌کند که به دنبال دوری از گرما و هیاهوی زندگی شهری هستند. دیواره این کت‌ها بین دو تا چهار متر است و برخی از آن‌ها با استفاده از هنر دست با سنگ‌های ریز و درشت تزیین شده‌اند. شاید برایتان جالب باشد که کوچک‌ترین کت‌های دزفول حدود 5 متر مربع و بزرگ‌ترینشان حدود 100 متر مربع مساحت دارند.
این کت‌ها از دیرباز ساخته شده‌اند و در گذشته نقش مهمی در زندگی محلی، به‌ویژه در فصول گرم سال، داشته‌اند. در گذشته مباشر تقسیم آب یا همان میرآب‌ها در کت‌ها مستقر بوده‌اند تا ورودی تونل‌های آبرسانی و شبکه زیرزمینی آبیاری در دزفول را مدیریت کنند. لازم به ذکر است در دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق بسیاری از مردم دزفول به این کت‌ها پناه آورده بودند و در کنار رودخانه زندگی را به سختی سپری می‌کردند.
کت‌های امروزی عمدتا در مناطقی ساخته شده‌اند که عمق رودخانه مناسب بوده و امکان شنا یا آب‌تنی را برای گردشگران فراهم می‌کند. برای مثال در مناطقی مانند کت بالارو، این غارها به‌عنوان محل تجمع و تفریح شناخته می‌شوند. استفاده پایدار از کت‌ها و رعایت نکات ایمنی برای حفظ این میراث طبیعی و گردشگری ضروری است. گردشگران می‌توانند از این فضاها بهره ببرند اما لازم است به حفظ حریم رودخانه نیز توجه داشته باشند.
فاصله کت‌های دزفول از دره چال کندی: 40 کیلومتری جنوب چال کندی
آدرس کت‌های دزفول: استان خوزستان، شمال شهر دزفول، حاشیه رودخانه دز
تفریحگاه ساحلی دز (علی کله)
تفریحگاه ساحلی دز که در بین مردم شهر دزفول و دیگر شهرهای خوزستان با نام «علی کله» شناخته می‌شود، از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در شهر دزفول، به‌خصوص در فصل‌های گرم سال است. این مکان در حاشیه رودخانه دز قرار گرفته و به‌دلیل آب زلال، طبیعت زیبا و امکانات رفاهی و تفریحی مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است. تفریحگاه علی کله به امکاناتی نظیر قایق‌سواری، شنا و تفریحات آبی مجهز است و درختان سرسبز آن فضای مناسبی برای استراحت و پیک‌نیک فراهم کرده‌اند.
از ویژگی‌های خاص این تفریحگاه، امکان استفاده از سکوی پرش در رودخانه است که تجربه‌ای هیجان‌انگیز برای بازدیدکنندگان ایجاد می‌کند. همچنین که باید دسترسی آسان به امکانات رفاهی مانند رستوران و استراحتگاه‌های محلی را در تبدیل علی کله به مکانی عالی برای تفریح خانواده‌ها دانست.
فاصله تفریحگاه ساحلی دز از دره چال کندی: 35 کیلومتری جنوب چال کندی
آدرس تفریحگاه ساحلی دز (علی کله): استان خوزستان، دزفول، بلوار شهدا، پشت قبرستان شهیدآباد (گلزار شهدا)
آسیاب آبی دزفول
آسیاب‌های آبی دزفول یکی از جاذبه‌های تاریخی و مهندسی در نزدیکی دره چال کندی هستند که قدمت آن‌ها به دوران پرشکوه ساسانی و صفویه بازمی‌گردد. این سازه‌های آبی در بستر رودخانه دز ساخته شده و در گذشته به‌عنوان بند و آسیاب مورد استفاده قرار می‌گرفتند. ساختار این آسیاب‌ها از مصالحی چون قلوه‌سنگ، آجر و ملات ساروج است که به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های آبیاری و آسیاب‌سازی باستانی در جهان شناخته می‌شود. شاید باور این حقیقت که آسیاب‌های آبی دزفول در حدود 1,500 سال پیش ساخته شده‌اند، برای بسیاری دشوار باشد؛ ولی کافی است تا با تاریخ پرآوازه ایران در دوره ساسانی و شاپور اول داشته باشید تا به نهایت تدبیر ایشان در توسعه ایران پی ببرید.
این مجموعه در سه بخش از رود دز قرار دارد که در گذشته حدود 60 آسیاب در این منطقه وجود داشته و متاسفانه امروزه فقط 20 حلقه از آن‌ها باقی مانده است. در دوره صفویه، این آسیاب‌ها به شکل پل‌بند طراحی شدند تا به‌طور همزمان نقش سد و آسیاب را ایفا کنند که این نیز نشانگر اوج بینشی است که در برخی شاهان صفوی وجود داشته است. ارتفاع داخلی آسیاب‌ها تا کف رودخانه حدود 4 متر است و با معماری خاصشان به ایوان‌های ساسانی شباهت قابل توجهی دارند.
شایان ذکر است که اطراف بخشی از آسیاب‌های آبی دزفول محوطه‌ای طراحی شده که به‌عنوان «موزه آب» شناخته می‌شود که بازدید از آن خالی از لطف نیست. این موزه آبی در نزدیکی جاده ساحلی دزفول، پارک ساحلی رعنا و پل قدیم دزفول قرار دارد. آسیاب‌های آبی دزفول در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده‌اند، ولی هنوز به فهرست میراث جهانی یونسکو راه نیافته‌اند.
فاصله آسیاب آبی دزفول از دره چال کندی: 34 کیلومتری جنوب چال کندی
آدرس آسیاب آبی دزفول: استان خوزستان، دزفول، خیابان شریعتی، میدان آیت‌الله معزی، خیابان ساحلی، رودخانه دز
شهر باستانی جندی شاپور اطراف چالکندی
شهر باستانی جندی شاپور، یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی ایران در دوره ساسانی، در استان خوزستان و 17 کیلومتری دزفول، در نزدیکی رودخانه کارون و روستای شاه‌آباد واقع شده است. این شهر در قرن سوم میلادی به دستور شاپور یکم، شاهنشاه مقتدر، عادل و البته هوشمند ساسانی، با بهره‌گیری از اسیران رومی و با الهام از معماری شهر انطاکیه ساخته شد. طراحی این شهر بر اساس سبک هیپوداموس انجام شده است، که به نظم خیابانی شبیه صفحه شطرنج شهرت یافته است.
در واقع روستای کنونی شاه‌آباد در دوره حکومت صفویه و به دستور فتحعلی خان بر خرابه‌های این شهر باستانی ساخته شده است. شهر باستانی جندی شاپور از شمال غربی به دزفول، از غرب به شوش و از جنوب شرقی به شوشتر می‌رسد. این شهر باستانی در ادوار گذشته، درست در دوران حکومت شاپور یکم و انوشیروان به‌عنوان مرکز کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گرفته و از این شهر به سراسر ایران محصولات کشاورزی ارسال می‌شده است.
گفتنی است که جندی شاپور همچنین به‌دلیل تاسیس اولین دانشگاه جهان در آن، شهرتی جهانی دارد. این دانشگاه به مرکزی برای دانش‌پژوهی در زمینه‌های پزشکی، نجوم و فلسفه تبدیل شد. ترجمه آثار علمی یونانی به زبان پهلوی در این مرکز، نقش مهمی در انتقال دانش به ایران داشته است. لازم به ذکر است که این شهر دارای امکانات مهمی چون بیمارستان، کتابخانه، دانشگاه و ضراب‌خانه بوده است و اکنون نیز دانشگاهی دولتی با همین نام در نزدیکی شهر دزفول وجود دارد. در هر صورت، ویرانه‌های این شهر که روزگاری یکی از بزرگ‌ترین مراکز علمی و شهری جهان بوده، اکنون به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری تاریخی مورد توجه ایرانیان و جهانیان قرار گرفته است.
فاصله شهر باستانی جندی شاپور از دره چال کندی: 45 کیلومتری جنوب شرقی چال کندی
آدرس شهر باستانی جندی شاپور: استان خوزستان، جنوب شرقی دزفول، ابتدای جاده دزفول-شوشتر
نکات سفر به چال کندی
چال کندی که اکنون با زوایای گوناگونی از آن آشنا شدید، مکانی است که هر گردشگری را به بازدید از خود فرا می‌خواند. جریان زلال آبی و سبزگون رود دز، صخره‌های بلند و چشم‌اندازهای هیجان‌انگیز، جلوه‌های متفاوتی از طبیعت‌گردی را به نمایش می‌گذارد. بااین‌حال، برای تجربه یک سفر ایمن و لذت‌بخش به این منطقه، رعایت چند نکته زیر ضروری است:
زمان مناسب سفر: بهترین فصل برای بازدید از دره چال کندی، بهار و تابستان است؛ زیرا آب و هوای خنک و مطبوع این منطقه در این فصول تحمل گرمای خوزستان را آسان می‌کند. از طرفی متذکر می‌شویم که ساعات اولیه روز را برای بازدید از این دره انتخاب کنید تا از خنکای هوا نهایت لذت را ببرید.
تجهیزات ضروری: لباس مناسب برای طبیعت‌گردی، کفش مقاوم پیاده‌روی، کرم ضدآفتاب، کلاه و آب آشامیدنی کافی همراه داشته باشید.
ایمنی در آب: عمق رودخانه در برخی نقاط به 30 متر می‌رسد. برای شنا و فعالیت‌های آبی مانند قایق‌سواری، جلیقه نجات و همراهی با افراد آشنا به این دره ضروری است. لازم به ذکر است که در برخی نقاط چال کندی احتمال وقوع گرداب وجود دارد و در روزهای بارانی نیز سیلاب‌های متعددی در این منطقه ایجاد می‌شود.
رعایت اصول محیط‌زیستی: توجه داشته باشید که زباله‌های خود را جمع‌آوری کنید و به هیچ عنوان زباله‌های خود را در محیط دره یا آب‌های رودخانه رها نکنید.
آشنایی با مسیر: با توجه به صعب‌العبور بودن برخی بخش‌های دره چال کندی، پیشنهاد می‌شود از راهنمای محلی و تورهای گردشگری استفاده کنید.
سخن پایانی
چالکندی، این دره اسرارآمیز و پر از زیبایی‌های خیره‌کننده و رازهای ناگفته در شمال دزفول، یکی از ناب‌ترین مقاصد طبیعت‌گردی دزفول و خوزستان است. در قلب این طبیعت بکر، رودخانه‌ای زلال و خنک به نام دز جریان دارد که در روزهای بیش از حد گرم تابستان، پناهگاه گرمازده‌های خوزستان می‌شود. صخره‌های بلند و باریک اطراف رودخانه، با چاله‌های موزون و پراکنده خود، فضای آرام و خیال‌انگیزی را ایجاد کرده‌اند که گویی شما را به عصر انسان‌های اولیه و شیوه زندگی غارنشینی دعوت می‌کنند.
اینجا فقط یک مقصد برای سفر نیست، بلکه فرصتی است برای رهایی از زندگی شهری و اتصال مستقیم روح به آرامش ناب طبیعت به‌واسطه حضور جسم در این مکان. از قایق‌سواری در مسیر آب‌های شفاف گرفته تا کمپ‌کردن روی صفحات صخره‌ای و کت‌های کوچک و بزرگ، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از طبیعت‌گردی و تفریحات آبی پیش روی شماست. پس اگر به دنبال یک نقطه کور هستید که در آن، زمان بدون هیچ دلیلی متوقف شود و فقط صدای آب و آرامش طبیعت حکم‌فرما باشد، چال کندی بهترین انتخاب ممکن است. در نهایت نیز مانند همیشه نظر خود را درباره این مقاله و دره چال کندی دزفول با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.