امیر مسعودی تنگه هایقر یکی از مناطق شگفت‌انگیز و زیبا در استان فارس است که حتماً باید در سفر خود از آن بازدید کنید. این تنگه در فاصله حدود ۳۵ کیلومتری از شهرستان فیروزآباد واقع شده و به عنوان یکی از زیستگاه‌های غنی و متنوع طبیعی در ایران شناخته می‌شود. در واقع، تنگه هایقر به دلیل زیباییو همچنین، اکوسیستم خاصش، جایگاه ویژه‌ای در صنعت گردشگری پیدا کرده است. اگر شما هم عاشق گشت و گذار در طبیعت و تماشای مناظر بکر هستند، جای تنگه هایقر در برنامه سفر شما خالی است. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا هر آنچه را که باید در مورد این تنگه بدانید، برایتان بیان کنیم.
تنگه هایقر کجاست؟
تنگه هایقر یکی از آن مکان‌هایی است که اگر تنها یک‌بار به آنجا بروید، خاطره جذابش برای همیشه در قلب و ذهن شما باقی می‌ماند. این دره زیبا در ۳۵ کیلومتری جنوب فیروزآباد قرار دارد و می‌توان گفت که یکی از گنجینه‌های طبیعی ایران محسوب می‌شود. فیروزآباد که در گذشته به نام‌های «گور» یا «اردشیرخوره» شناخته می‌شد، جاهای جذاب و دیدنی زیادی دارد. برای رسیدن به این شهر تاریخی باید به ۱۱۰ کیلومتری جنوب شیراز سفر کنید.
تنگه هایقر به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری فیروزآباد، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و چند هزار ساله خود، جذابیت خاصی دارد. این دره بین دو طرف کوه‌های زاگرس قرار گرفته و می‌توان گفت که به نوعی در محاصره زیبایی‌های طبیعی است. حالا اگر به عمق این دره نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که عمق آن حدود ۴۵۰ متر بوده و طولش هم بین ۸ تا ۱۴ کیلومتر تخمین زده شده است. وجود رودخانه قره آغاج یا سکّان که از وسط این دره عبور می‌کند، باعث زیبایی دوچندان تنگه می‌شود. به علاوه، برای عاشقان عکاسی، تنگه هایقر می‌تواند بهشت عکاسی باشد. بافت‌های طبیعی و چشم‌اندازهای فوق‌العاده‌ای که در این تنگه وجود دارد، صحنه‌های بی‌نظیری برای ثبت تصاویر زیبا به شما ارائه می‌دهد.
ویژگی های جذاب تنگه هایقر
تنگه هایقر در قلب کوه‌های زاگرس قرار گرفته و به عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی شگفت‌انگیز ایران شناخته می‌شود. این تنگه به دلیل زیبایی‌های بی‌نظیری که دارد، به تازگی در محافل گردشگری و طبیعت‌گردی نامی برای خود دست و پا کرده است. شاید برای بسیاری جالب باشد که این تنگه تا حدود ده سال پیش چندان شناخته‌شده نبود و تا زمانی که پروژه‌های سدسازی در اطراف آن آغاز شد، کمتر کسی نامش را می‌دانست؛ اما حالا، تنگه هایقر به یکی از نقاط محبوب برای گردشگران و علاقه‌مندان به طبیعت تبدیل شده است.
از نظر زمین‌شناسی، ویژگی‌های جالبی در تنگه هایقر وجود دارد. این تنگه از یک تاقدیس تشکیل شده که طی میلیون‌ها سال زیر فشار لایه‌های زمین در کوه زاگرس شکل گرفته است. این پدیده زمین‌شناسی به نوعی نشان‌دهنده تاریخ زمین‌شناسی بسیار طولانی و فرآیندهای پیچیده طبیعی است که در ادغام با یکدیگر باعث به وجود آمدن این تنگه جذاب شده‌اند.
آنچه که حتی به خودی خود جذاب‌تر از مباحث زمین‌شناسی است، دیواره‌های تنگه هایقر می‌باشد. این دیواره‌ها که به شکل پلکانی درست شده‌اند، به وضوح نشان‌دهنده تأثیر فرسایش آب روی زمین هستند. دیواره‌های بلند و صخره‌ای این تنگه به شکلی هستند که ایستادن بر بالای آن‌ها برای افرادی که از ارتفاع می‌ترسند، به معنی واقعی کلمه ترسناک است. این دیواره‌ها مانند دیواری محکم و محصورکننده، احساس شگفتی و حیرت را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورند.
یکی از نکات هیجان‌انگیز در مورد تنگه هایقر، وجود رودخانه قره آج است که در بستر آن جاری می‌باشد. این رودخانه زیبایی خاصی به تنگه می‌بخشد و امکان قایق‌سواری را نیز برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. تصور اینکه در دل یک تنگه با دیواره‌های بلند و دیدنی، روی یک رودخانه روان قایق‌سواری کنید، تجربه‌ای بی‌نظیر و هیجان‌انگیز برای همه افراد به حساب می‌آید.
بهترین مسیر دسترسی به تنگه هایقر
اگر قصد رفتن به تنگه هایقر را دارید، ابتدا باید به شیراز سفر کنید. اگر شما در تهران هستید، می‌توانید برحسب نیاز و شرایط خود، یکی از گزینه‌های پروازی، ریلی یا اتوبوسی را انتخاب نمایید. یکی از روش‌های سریع و راحت، خرید بلیط هواپیما از تهران به شیراز است. با هواپیما می‌توانید به آسانی و در کمترین زمان ممکن خودتان را به شیراز برسانید. البته اگر روحیه ماجراجویی دارید و سفر با قطار برایتان جذاب‌تر است، می‌توانید بلیط قطار تهران شیراز را تهیه کرده و از سفر خود به عنوان یک تجربه خاطره‌انگیز یاد کنید. همچنین، اتوبوس‌ها همیشه گزینه‌های خوبی هستند و می‌توانید با خرید بلیط اتوبوس، از سفر خود لذت ببرید.
زمانی که به شیراز رسیدید، وقت آن است که راهی فیروزآباد شوید. این مسیر به عنوان گذرگاهی برای ورود به تنگه هایقر شناخته می‌شود. شما می‌توانید به راحتی با خودروی شخصی یا اتوبوس به فیروزآباد بروید؛ اما توجه داشته باشید که سفر به این منطقه با خودروی شخصی ممکن است زمان‌بر باشد. پیشنهاد می‌کنیم در یکی از شهرهای بین راه استراحت کنید و یک وعده غذایی بخورید تا انرژی‌تان برای ادامه سفر حفظ شود.
پس از اینکه به فیروزآباد رسیدید، باید به سمت مسیر فرعی قیرهنگام فیروزآباد بروید. این مسیر تقریباً ۲۵ کیلومتر است. پس از عبور از روستای رودبال، تابلوی سد هایقر را می‌بینید و دیگر فاصله‌ای باقی نمانده تا به تنگه برسید.
وقتی به تنگه هایقر نزدیک می‌شوید، باید آماده پیاده‌روی باشید. به طور کلی، برای رسیدن به داخل تنگه، باید حدود دو ساعت پیاده‌روی کنید؛ بنابراین، حتماً کفش‌های راحت به پا داشته باشید تا این مسیر را بدون مشکل طی کنید. همچنین، باید بدانید که در این منطقه تلفن همراه شما آنتن نخواهد داشت و از آنجایی که دسترسی به اینترنت وجود ندارد، پس بهتر است قبل از سفر، اطلاعات مورد نیاز را جمع‌آوری کنید تا با مشکل مواجه نشوید.
بهترین زمان بازدید از تنگه هایقر
آب و هوای استان فارس، گرم و خشک است و این موضوع باعث می‌شود که در تمام طول سال امکان بازدید از تنگه وجود داشته باشد؛ اما اگر بخواهیم بهترین زمان را برای سفر به این مکان زیبا انتخاب کنیم، باید به دمای هوا و زیبایی طبیعت توجه داشته باشیم.
اردیبهشت ماه، فصل مناسبی برای بازدید از تنگه هایقر محسوب می‌شود. در این ماه، هوای منطقه بسیار مطبوع بوده و طبیعت در این زمان در بهترین حالت خود قرار دارد. آب رودخانه‌ها پرآب بوده و پوشش گیاهی به اوج خود می‌رسد؛ بنابراین، اگر به دنبال دیدن زیباترین حالت تنگه هستید، اردیبهشت ماه بهترین زمان برای این کار است. همه چیز در این فصل طبیعی و خیره‌کننده خواهد بود؛ از درختان سرسبز گرفته تا آواز پرندگان و صدای آرامش‌بخش آب.
در صورتی که ترجیح می‌دهید در محیطی خلوت‌تر و آرام‌تر به سفر بروید، شاید تعطیلات نوروز زمان مناسبی برای سفر به تنگه هایقر نباشد، چون در این زمان، توریست‌ها و گردشگران بسیاری به این منطقه می‌آیند و همین موضوع باعث می‌شود که شلوغی و ازدحام به اوج خودش برسد. اگر آرامش برایتان مهم است، پیشنهاد می‌کنیم که در این زمان، از سفر به تنگه هایقر صرف‌نظر کنید.
حال اگر بخواهید در زمان دیگری به تنگه هایقر بروید و از آرامش آن لذت ببرید، خرداد و مهر ماه، دو گزینه عالی برای شما هستند. در این دو ماه هم دمای هوا مطلوب بوده و هم میزان گردشگران بسیار کمتر است که باعث می‌شود شما بتوانید به راحتی و بدون مزاحمت از زیبایی‌های طبیعی این دره لذت ببرید.
دلیل نام‌گذاری تنگه هایقر
داستان‌های جذاب و متنوعی از دلیل نام‌گذاری تنگه هایقر وجود دارد. یکی از روایت‌های معروف درباره نام هایقر به زمان‌های دور برمی‌گردد؛ زمانی که عشایر قشقایی به عنوان مدافعان سرزمین خود دست به مبارزه با دشمنان می‌زدند. بنا به گفته‌های مردم محلی، وقتی که این عشایر بر دشمنان پیروز می‌شدند، فریاد «هایقر» به آسمان می‌رفت. این کلمه به معنی پیروزی و فتح دشمنان تعبیر می‌شد و به نوعی نماد مقاومت و استقامت مردم فارس در برابر تهاجمات به حساب می‌آمد؛ پس به نوعی می‌توان گفت که این نام نه تنها یک اصطلاح، بلکه سمبلی از شجاعت و همبستگی قومی است.
روایت دیگری از نام این تنگه به بلایای طبیعی و همدلی انسانی مربوط می‌شود. در یک عصر آفتابی از اواخر تابستان، وقتی که عشایر به این ناحیه کوچ کرده بودند، باران شدید و سیل‌آسایی به ناگاه به زمین می‌بارد. این وضعیت دشوار، جان گوسفندان را تهدید می‌کرد. چوپان‌های نگران، برای فراخوانی کمک و هشدار به یکدیگر، فریاد «هایقر» سر می‌دادند. در واقع، «هایقر» در اینجا تلاشی برای نجات و درخواست یاری بود و ترکیبی از «های» به عنوان اشاره و «قر» به معنی نابودی و از دست دادن به حساب می‌آمد.
علاوه بر این، در بعضی از روایت‌های محلی، داستان غم‌انگیزی در پشت نام هایقر وجود دارد. گفته می‌شود که در شب عروسی یک زوج جوان، کاروان عروس از این دره عبور می‌کرد که ناگهان عروس به داخل دره سقوط می‌کند و جانش را از دست می‌دهد. از آن پس، این مکان با نام‌هایی مانند «عروس پرت‌شده» و «عروس‌کش» نیز شناخته شده است.
پوشش گیاهی و جانوری تنگه هایقر
تنگه هایقر تنوع پوشش گیاهی و جانوری زیادی دارد. اگر به این منطقه سفر کرده‌اید یا قصد دارید به آنجا بروید، بی‌تردید با دنیایی از زیبایی‌های طبیعی مواجه خواهید شد. در این منطقه می‌توانید درختان کهن مانند بنه و الوک و انواع گیاهان مرتعی و گل‌های زیبا را مشاهده کنید.
درخت بنه که به دلیل میوه‌های خوشمزه‌اش معروف شده است، یکی از ویژگی‌های بارز پوشش گیاهی تنگه هایقر به شمار می‌آید. این درخت در شرایط سخت و خشک نیز به خوبی رشد می‌کند و زندگی را در این منطقه ممکن می‌سازد. همچنین، بادام کوهی یا الوک نیز به دلیل مقاومت بالایش در برابر شرایط جوی متفاوت، در این منطقه رشد کرده و کمک می‌کند تعادل اکوسیستم حفظ شود.
وقتی به تنگه هایقر بروید، با انواع مختلف گیاهان دیگری هم مواجه می‌شوید. گیاهانی مانند گل گاوزبان که خواص دارویی فراوانی دارند و زیبایی خاصی به منطقه می‌بخشند. در کنار این گیاهان، ارژن که درختی با ارتفاع بالا و سایه عالی است نیز به چشم می‌خورد. به همین دلیل، اگر اهل طبیعت‌گردی و مطالعه گیاهان هستید، بدون شک تنگه هایقر شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
با این حال، تنها زیبایی‌های گیاهی نیست که تنگه هایقر را جذاب می‌کند، بلکه حیات وحش این منطقه هم جذابیت آن را دوچندان کرده است. پرندگان زیبای زیادی در این تنگه زندگی می‌کنند که می‌توان در آن‌ها نشانه‌های طبیعی و حیات وحش را مشاهده کرد.
جاهای دیدنی اطراف تنگه هایقر
در اطراف این تنگه، مکان‌های دیدنی مختلفی وجود دارند که هر کدام داستان‌های خاص خود را بیان می‌کنند. یکی از جاذبه‌های اصلی این منطقه، کاخ معروف اردشیر بابکان است. این کاخ تاریخی که به دستور اردشیر بابکان، بنیان‌گذار شاهنشاهی ساسانی، در سال ۲۲۴ پس از میلاد مسیح ساخته شده، نه تنها به دلیل معماری خاصش، بلکه به خاطر موقعیت آن که در دل طبیعت زیبای فیروزآباد قرار دارد، همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. تماشای این کاخ می‌تواند لحظاتی جذاب و به‌یادماندنی را برای هر بازدیدکننده‌ای رقم بزند.
علاوه بر کاخ اردشیر، قلعه دختر نیز در نزدیکی تنگه هایقر قرار دارد که بر اساس شواهد تاریخی، احتمالاً در دوران اشکانیان بنا شده است. این قلعه نیز به دلیل معماری خاص و زیبای خود، یکی از مکان‌های محبوب گردشگری محسوب می‌شود. اگر به تاریخ و مکان‌های تاریخی علاقه‌مند باشید، بازدید از این قلعه می‌تواند برای شما جذاب و آموزنده باشد.
جاذبه دیگری که در نزدیکی تنگه هایقر واقع شده، منطقه شکار ممنوع پادنا است. این منطقه حفاظت شده به عنوان یک زیستگاه طبیعی برای بسیاری از گیاهان و جانوران شناخته می‌شود. شما می‌توانید با قدم زدن در این ناحیه، با طبیعت دست نخورده استان فارس آشنا شوید و تجربه‌ای آرامش‌بخش در دل طبیعت داشته باشید.
در نهایت، نباید از شهر باستانی گور غافل شویم. این شهر قدیمی که به عنوان یکی از نخستین محله‌های شهری در دوران ساسانی شناخته می‌شود، در فاصله‌ای نه‌چندان دور از تنگه هایقر قرار دارد. قدم زدن در خیابان‌های این شهر و تماشای آثار برجامانده از دوران باستان، به شما این احساس را منتقل می‌کند که در زمان سفر کرده‌اید. به طور کلی، اطراف تنگه هایقر مکان‌های دیدنی و نوستالژیک بی‌نظیری وجود دارد که هر یک دنیایی از تاریخ و زیبایی را در خود نهفته دارند و می‌توانند سفر شما را به یک تجربه فراموش‌نشدنی تبدیل کنند.
سخن پایانی
اگر شما هم به دنبال مکان‌هایی هستید که طبیعت را با تمام زیبایی‌هایش در آغوش بگیرید و میراث فرهنگی و تاریخی ایران را بررسی کنید، تنگه هایقر و جاهای دیدنی اطراف آن قطعاً یکی از مقاصد ایده‌آل و فراموش‌نشدنی برایتان خواهد بود. بدین ترتیب، حتماً در برنامه سفر خود، زمانی را برای این تجربه منحصربه‌فرد اختصاص دهید.
سؤالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.