قره کلیسا کجاست؟ | راهنمای بازدید از اولین کلیسای جهان و دنیای مسیحیت

در شمال غرب ایران، استان آذربایجان غربی، کلیسایی وجود دارد که به قره کلیسای ماکو، کلیسای تادئوس یا کلیسای طاطاووس شهرت دارد. این کلیسا چه حُسنی بر دیگر کلیساهای ساخته شده در ایران و سراسر جهان دارد؟ جالب است بدانید که قره کلیسا اولین کلیسای تمام مسیجیان جهان است و بی‌دلیل نیست که برای تمام پیروان این آیین، جایگاه ویژه‌ای دارد.

استان آذربایجان غربی با مجموعه متنوعی از جاهای دیدنی اعم از طبیعی و تاریخی، مذهبی و فرهنگی، گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به شمال غرب ایران می‌کشاند. البته، شاید برای شما جای سوال باشد که چه سندی برای اثبات این ادعا وجود دارد که قره کلیسا، اولین کلیسای مسیحیان جهان است؟ اصلاً این کلیسا کجاست و چه اطلاعاتی در رابطه با آن وجود دارد؟ اکنون که تلنگری در شما ایجاد شده و سؤالات ذهن شما را هم درگیر خود کرده است، در ادامه با راهنمای بازدید از قره کلیسا با ما در پته همراه شوید.

قره کلیسا کجاست؟

قره کلیسا، یکی از جاهای دیدنی ماکو و استان آذربایجان غربی است که در نزدیکی روستای قره کلیسا و در فاصله هفت کیلومتری جاده چالدران به قره ضیاءالدین قرار دارد. این کلیسا که در جنوب شهر ماکو ساخته شده تا شهر چالدران حدود 20 کیلومتر فاصله دارد و به‌طور دقیق‌تر در شمال شرق چالدران و در منطقه «سیه چشمه» واقع شده است. در واقع قره کلیسا در منطقه کوهستانی چالدران که صد البته مرتفع‌ترین منطقه استان آذربایجان غربی نیز هست، قرار دارد. ساختمان این کلیسا که بر روی تپه کم‌ارتفاعی در دامنه‌های کوه قرار دارد، از مشرق بر دره کم‌عمقی مشرف شده که در آن رود پرآبی جریان دارد.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

بهترین هتل های چابهار کدام اند؟ از هتل های لوکس تا اقتصادی

آدرس قره کلیسا: استان آذربایجان غربی، ۲۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان چالدران، روستای قره کلیسا

مسیر دسترسی به قره کلیسا

شما برای سفر به روستای قره کلیسا، دو مسیر اصلی از شهرهای تبریز و ارومیه پیش روی خود دارید. در مسیر اول، از تبریز آغاز شده و با عبور از شهرهای مرند و قره ضیاءالدین به شهر شوط خواهید رسید. سپس باید مسیر خود را به‌سمت چالدران تغییر داده و حدود ۳۵ کیلومتر پیش بروید تا به سه‌راهی قره کلیسا برسید.

مسیر دوم از شهر ارومیه آغاز می‌شود و شما در طول این مسیر باید از طریق جاده چالدران به‌سمت شوط حرکت کنید تا به سه‌راهی قره کلیسا خواهید رسید. لازم به ذکر است که این مسیر به‌دلیل وضعیت ایمن جاده و امکانات موجود بهترین مسیر ممکن محسوب می‌شود.

در ادامه به‌صورت جداگانه به مسیرهای دسترسی به قره کلیسا می‌پردازیم تا تفاوت این دو مسیر را با یکدیگر متوجه شوید. همچنین توجه داشته باشید که در آخر نیز به مسیر دسترسی قره کلیسا، آن هم از شهر تهران خواهیم پرداخت که مورد درخواست بسیاری از هموطنان است.

مسیر اول از تبریز

شما در طول مسیر اول که از تبریز آغاز می‌شود، می‌توانید با عبور از شهرهای مرند، قره ضیاءالدین و شوط، از تبریز خود را به کلیسای تادئوس مقدس برسانید. فاصله بین تبریز و این کلیسای چالدران حدود 270 کیلومتر برآورد شده است؛ البته صرف نظر از آن 35 کیلومتری که پس از رسیدن به شوط باید بپیمایید. همچنین گفتنی است که برای رسیدن به این کلیسا نیازی نیست تا خود چالدران حرکت کنید؛ زیرا قره کلیسا درست در سمت راست سه‌راهی چالدران قرار دارد.

پیش از آنکه به مسیر دوم دسترسی به کلیسای تادئوس مقدس بپردازیم که از ارومیه آغاز می‌شود، بهتر است به این نکته اشاره کنیم که از بسیاری جهات، مسیر اول بر مسیر دوم ترجیح داده می‌شود. در واقع دلیل اصلی این نظریه، وجود جاده ترانزیت بین‌المللی است که بین شهر تبریز تا شوط قرار دارد و از نظر ایمنی و کیفیت در حد اعلی است. بنابراین تفاوت زیادی در مسافت این دو مسیر وجود ندارد و صرفا کیفیت و ایمنی جاده تبریز است که بر جاده ارومیه ارجحیت داده می‌شود.

مسیر دوم از ارومیه

از طرف دیگر برای بازدید از قره کلیسای مقدس، آن هم از طریق مسیر دوم که از ارومیه آغاز می‌شود، باید از از شهرهای سلماس، خوی و چالدران عبور کنید. به‌طورکلی از شهر ارومیه تا کلیسای تادئوس مقدس یا همان کلیسای چالدران، یک مسیر 275 کیلومتری تا چالدران و یک مسیر کوهستانی 100 کیلومتری وجود دارد.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

جاهای دیدنی ارومیه | لیستی از جاذبه های شهر آب ها + عکس و آدرس

مسیر تهران تا قره کلیسا

برای سفر از پایتخت به روستای قره کلیسا و بازدید از اولین و البته یکی از معروف‌ترین کلیساهای جهان مسیحیت بالاخص جمعیت ارامنه ایران، باید یک مسیر تقریبی 841 کیلومتری را طی کنید. در واقع از میدان آزادی تهران تا کلیسا تادئوس مقدس که در استان آذربایجان غربی قرار دارد، با خودروی شخصی حدود 8 ساعت و 36 دقیقه فاصله زمانی وجود دارد. در ابتدای مسیر سفر به روستای قره کلیسا باید از وارد بزرگراه تهران-کرج شوید و مسیر خود را تا پل فردیس کرج ادامه دهید. پس از آن که به پل فردیس رسیدید، وارد بزرگراه کرج-قزوین خواهید رسید و در ادامه آن هم با ورود به بزرگراه قزوین-زنجان تا رسیدن به کلیسای مقدس پیش بروید.

گفتنی است که با توجه به اینکه بزرگراه قزوین-زنجان نسبتا طولانی است، باید حوصله طی کردن و رانندگی کردن در آن را هم داشته باشید. همچنین توجه داشته باشید که در انتهای این بزرگراه، یک اتوبان دیگر بنام زنجان-تبریز وجود دارد که شما را تا رسیدن به تبریز همراهی می‌کند که پیش‌تر به تفسیر آن را توضیح داده‌ایم.

بهترین زمان بازدید از قره کلیسا

از آنجایی که قره کلیسا در استان آذربایجان غربی و در نزدیکی شهر تبریز قرار دارد که اکنون احتمالا خود نیز از موقعیت مکانی این کلیسا آگاه هستید؛ بهتر است بدانید سفری که برای بازدید از قره کلیسا ترتیب می‌دهید را به فصول پاییز و زمستان که آب و هوای منطقه سرد، بارانی و برفی است، موکول نکنید. اگرچه بخش زیادی از مسیر دسترسی به کلیسای تادئوس مقدس آسفالت است، ولی در صورتی که تاب و تحمل سرمای هوا را ندارید، بهترین زمان برای بازدید از این کلیسا، همان فصل بهار و تابستان است.

ضمنا توجه داشته باشید که بازدید از قره کلیسا در روزهای مهمی که مراسمات مذهبی مسیحیان برگزار می‌شود، برای غیرمسیحیان مسیر نیست؛ پس اگر مسیحی نیستید، به هیچ عنوان روزهای پایانی تیر ماه و البته روزهای ابتدایی مرداد ماه را برای بازدید از این کلیسا انتخاب نکنید که دست خالی برمی‌گردید.

قیمت بلیط و ساعت بازدید قره کلیسا

پر واضح است که قره کلیسایی که به‌عنوان نخستین کلیسای جامع مسیحیت در جهان شناخته می‌شود، یکی از جاذبه‌های مهم تاریخی و مذهبی در ایران است. این کلیسا که با نام کلیسای طاطاووس نیز معروف است، در استان آذربایجان غربی، در منطقه چالدران قرار دارد و سلانه میزبان مراسمات مذهبی خاصی از جمله مراسمی برای بزرگداشت تادئوس مقدس است. بنابراین برای این دسته از افراد و سایر گردشگران داخلی و خارجی که به هر صورت قصد دارند تا از این کلیسا بازدید کنند، قیمت بلیط و ساعت بازدید آن را در ادامه فراهم کرده‌ایم:

قیمت بلیط: هزینه بازدید از این کلیسا برای گردشگران داخلی حدود ۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی حدود ۱۰۰ هزار تومان است. این هزینه ممکن است وابسته به شرایط و تخفیف‌های فصلی تغییر کند.

ساعت بازدید: بازدید از قره کلیسا در شش ماهه اول سال از ساعت ۹ تا 20 و در شش ماهه دوم سال از ساعت ۹ تا 17 امکان‌پذیر است.

درباره قره کلیسا

قره کلیسا که بارها اشاره کردیم که این کلیسا را همچنین با نام‌های کلیسای تادئوس مقدس و کلیسای طاطاووس نیز می‌شناسند، یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین بناهای مذهبی در جهان مسیحیت است. این کلیسا در استان آذربایجان غربی، در نزدیکی شهرستان چالدران قرار دارد و به‌دلیل اهمیت تاریخی و مذهبی بعضا وصف‌ناشدنی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. نام «قره» در زبان تُرکی یا گویش آذری به‌معنای «سیاه» آمده است و به بخش‌های سیاه‌رنگ بنا اشاره دارد که از سنگ‌های خاصی برای ساخت آن استفاده شده است.

این کلیسا که بر روی مزار تاتائوس، یکی از حواریون حضرت عیسی مسیح (ع) ساخته شده است، گویا پس از شهادت ایشان توسط جانشین پادشاه وقت ارمنستان بنا شده است. کلیسای طاطاووس مقدس درست در میان شهرها و روستاهای تُرک‌نشین و مسلمان‌نشین قرار دارد و تجمع سالانه مسیحیان ارمنی برای برگزاری مراسمات مذهبی خاص با استقبال گسترده‌ای در تاریخ همراه بوده است.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

جاهای دیدنی اطراف تبریز | سفری مهیج در قلب جنگل ها و قلعه ها

قره کلیسا که یک بنای تاریخی و مذهبی مهم برای جامعه جهانی است، به‌دلیل داشتن معماری خاص در تیر ماه سال 1387 هجری شمسی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت گردید. به عبارتی این کلیسا همراه با دو کلیسای سن استپانوس و زور زور در سی و دومین نشست میراث جهانی یونسکو در کبک کانادا به ثبت رسید. البته لازم به ذکر است که کلیسای تادئوس مقدس پیش‌تر در تاریخ 11 بهمن سال 1334 شمسی با شماره 405 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در واقع صرف نظر از آنکه کلیسای طاطاووس برای جمعیت مسیحیت جهان بالاخص ارامنه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ معماری داخلی و خارجی اعم از دیوارهای خارجی، نقش‌ونگارهای هنری، محراب و حیاط این کلیسا به‌قدری زیبا و حیرت‌آور هستند که سبب شهرت روزافزون آن شده‌اند.

تاریخچه قره کلیسا

قره کلیسا که با نام کلیسای تادئوس مقدس و در زبان ارمنی با نام سورپ تادئوسی وانک نیز شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان است. این کلیسا در شمال غربی ایران، در استان آذربایجان غربی، ۲۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان چالدران، روستای قره کلیسا واقع شده است. بر اساس منابع تاریخی، این کلیسا بر روی مزار تاتائوس، یکی از حواریون مسیح، ساخته شده است.

دلیل ساخت آن هم تادئوس، یکی از حواریون دین مسیحیت بود که در حدود 40 میلادی و با دعوت شخص پادشاه وقت ارمنستان «شاه آبکار» عازم سفری طولانی شده بود. لازم به ذکر است که دلیل اصلی این دعوت، تبلیغ دین مسیحیت عنوان شده است.

با مرگ آبکار، سانادروک جانشین وی شد و همراه با دخترش، ساندخت، دین مسیحیت را پذیرفت؛ اما طولی نکشید که سانادروک ترک دین کرد و به مخالفت شدید با تاتائوس برخاست. تاتائوس در حدود سال ۶۶ میلادی به‌دلیل تبلیغ مسیحیت به همراه چند تن از پیروانش توسط پادشاه وقت ارمنستان دستگیر، شکنجه و در نهایت به قتل رسید و در این مکان دفن شد. بعدها بر روی قبر ایشان نمازخانه (صومعه) کوچکی ساخته شد و در قرن هفتم میلادی، این نمازخانه به کلیسای بزرگی تبدیل شد. باعث تاسف است که پادشاه بر دخترش هم رحم نکرده است و پس از قتل ساندخت، ایشان را نیز در نزدیکی همین کلیسا به خاک سپرده شد.

ساخت اولیه کلیسا به احتمال زیاد در قرن اول یا دوم میلادی صورت گرفته است. اما با گذشت زمان و به‌ویژه در ادوار مختلف، این کلیسا مورد حمله و تخریب قرار گرفت و سپس بازسازی شد. یکی از بازسازی‌های مهم این بنا به دوران صفویه برمی‌گردد که بخش‌های جدیدی به کلیسا اضافه شد. همچنین گفتنی است که برای طراحی و ساخت بخش‌هایی از کلیسا از کلیسای جامع اچمیادزین در ارمنستان الهام گرفته شده است.

وجه تسمیه قره کلیسا

نام «قره کلیسا» از دو واژه «قره» به‌معنای سیاه و «کلیسا» به‌معنای محل عبادت مسیحیان گرفته شده است. علت اصلی این نام‌گذاری به سنگ‌های سیاه رنگی بازمی‌گردد که در ساخت این بنای تاریخی به کار رفته‌اند. این سنگ‌های سیاه در ابتدا نمای اصلی بنا را تشکیل می‌دادند و با گذشت زمان و به دلیل تخریب‌ها و بازسازی‌های مختلف، بخشی از سنگ‌ها به سفید تغییر یافت.

کلیسای تادئوس مقدس، در زبان ارمنی «سورپ تادئوسی وانک» (به زبان ارمنی: Սուրբ Թադէոսի վանք) و (به لاتین: Surb Tadeosi vank) نامبرده می‌شود. این کلیسا در بین جمعیت ارمنی‌های ایران و جهان به «تاده مقدس» مشهور است و مورخان سده هشتم هجری شمسی به بعد نیز در آثار خود از آن با نام «قرا کلیسا» یاد کرده‌اند. از آنجایی که زبان اهالی آذربایجان تا پیش از نفوذ زبان ترکی، زبان آذری یا همان زبان باستانی آذربایجان بوده است؛ بنابراین احتمال داده می‌شود که کلیسای طاطاووس در ادوار پیش از سده هشتم هجری قمری، نام دیگری داشته است.

در گویش‌های تاتی و هرزنی که ریشه در زبان آذری دارند، واژه‌های «کله» یا «کالا» به‌معنای «بزرگ» است. همچنین جالب آنکه قرا نیز در زبان ترکی-آذری به‌معنای «بزرگ» آمده است و این واژه در واقع، شکل خود تغییر یافته واژه «کلان» است؛ پر واضح است که احتمالا قرا کلیسا شکل تغییر یافته «کارا کلیسا» یا «کالا کلیسا» بوده است.

به‌طورکلی ارمنی‌ها به دیرها، مجتمع فرهنگی، ادبی، هنری و دینی «وانک» می‌گویند. بر همین اساس وانک طاطاووس همانند سایر وانک‌های ارمنی‌ها، محل اجتماع خطاطان و خوش‌نویسان، طلاب، مورخان، فلاسفه و دانشمندان بود و کتابخانه وانک هم برای آنان کاربرد زیادی داشت. اکنون بهتر می‌دانید که واژه وانک با مفهوم نام آذری کلیسا «کارا» مطابقت دارد و هم‌اکنون نیز پس از سالیان سال، این کلیسا را «قرا کلیسا» یا «قره کلیسا» می‌نامند.

معماری قره کلیسا

کلیسای تادئوس مقدس نمونه برجسته‌ای از معماری مذهبی ارمنی در ایران و جهان است. این بنا با ترکیبی از سبک‌های معماری ارمنی، بیزانسی و ایرانی ساخته شده و شامل دو بخش اصلی می‌شود:

• قسمت قدیمی‌تر با سنگ‌های سیاه
• بخش جدیدتر با سنگ‌های سفید

این بنا تلفیقی از سبک‌های معماری است که به شکلی هنرمندانه و بی‌نظیر در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که جلوه‌ای زیبا و منحصربه‌فرد به کلیسا می‌بخشد. یکی از ویژگی‌های بارز معماری قره کلیسا، استفاده از گنبدهای هرمی‌شکل و برج‌های عظیم در نمای خارجی آن است. این عناصر، کلیسای تادئوس مقدس را به یک شاهکار هنری تبدیل کرده‌اند که گردشگران را به تامل در هنر و تاریخ کلیساهای ارامنه دعوت می‌کند. نقش‌ونگارهای دیوارها و محراب، از دیگر اجزای هنری این بنا هستند که ارتباط بین هنر مذهبی و تاریخی را به نمایش می‌گذارند.

مساحت کلیسای طاطاووس حدود 6,285 متر مربع است و دیوارهای بلندی حول آن قرار گرفته‌اند. برج و باروهای این کلیسا مانند برج‌های مراقبتی هستند که نگهبانان آن بدون هیچ خواب‌وخوراکی به‌صورت شبانه‌روز فعالند. در واقع همین برج و باروهای قره کلیسا باعث شده‌اند تا این کلیسا شباهت زیادی به کلیسای «اچمیادزین» داشته باشد.

صرف نظر از بخش قدیمی کلیسای تادئوس مقدس که با سنگ سیاه تراشیده‌شده طراحی شده است؛ بخش جدید که با سنگ‌های سفید طراحی و مزین شده شامل دو گنبد زیبا در اندازه‌های 18 و 24 متر می‌شود که در اطراف این گنبدها نیز می‌توانید 47 باب دیر را به‌صورت واضح مشاهده کنید.

با اینکه کلیسای چالدران یا همان کلیسای طاطاووس در طول تاریخ بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است، به‌صورت واحد به‌نظر می‌رسد. در واقع برخلاف بسیاری از صومعه‌ها و معابد ارمنی‌ها که اشکالی مربعی دارند، این کلیسا به‌صورت مستطیلی طراحی شده است.

مرمت قره کلیسا

در فرآیند مرمت کلیسای تادئوس مقدس، چندین مرحله مختلف به‌مرور به اجرا درآمده است که هر کدام به‌منظور حفظ ساختار و اصالت معماری آن بوده است. بخش‌های مختلفی از این کلیسا، از جمله قسمت قدیمی که با سنگ‌های سیاه ساخته شده و همچنین بخش جدیدتر که با سنگ‌های سفید بازسازی شده، همگی با نهایت دقت ترمیم و بازسازی شده‌اند. این بازسازی‌ها که اکثرا از دوره قاجاریه آغاز شد، زمانی صورت گرفت که اسقف ارمنی و عباس میرزا (ولیعهد قاجار) برای احیای کلیسا همکاری کردند.

ساختمان کنونی قره کلیسا نیز شامل همان بخش‌هایی است که در دوران قاجار به بخش قدیمی اضافه شده است. اگرچه مراحل بازسازی کلیسا پس از مرگ عباس میرزا ناتمام باقی ماند، ولی نمی‌توان تاثیراتی که این ولیعهد قاجاری بر توسعه، مرمت و بازسازی قره کلیسا داشته است را نادیده گرفت. گفتنی است که این مرمت‌ها همچنان ادامه دارد تا این اثر با ارزش به‌عنوان مکانی مذهبی و توریستی همچنان حفظ شود.

تاریخچه تخریب، مرمت و بازسازی قره کلیسا

به‌طورکلی قره کلیسا بارها در طول تاریخ توسط عوامل مختلفی تخریب و غارت شده است؛ از بلایای طبیعی چون زلزله گرفته تا یورش بی‌رحمانه مغولان و جانشینان بدتر از خودشان که تیمور لنگ، سردمدار آن‌ها بود. همچنین امپراطوری عثمانی و جنگ‌های داخلی آذربایجان هم خسارات زیادی به این کلیسای قدیمی وارد کردند که آثارشان قابل مشاهده است. شاید اولین و بزرگ‌ترین خساراتی که به کلیسای تادئوس مقدس وارد شده در طول حمله چنگیزخان مغول به ایران صورت گرفته باشد که بخش وسیعی از کلیسای به‌طورکامل تخریب شد؛ اما خوشبختانه در دوران حکومت هلاکوخان، آن هم به همت خواجه نصیرالدین طوسی، قره کلیسا مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

شاید برایتان جالب باشد که قسمت قدیمی و شرقی قره کلیسا با سنگ سیاه طراحی و ساخته شده و تنها بخشی است که از زلزله 1391 میلادی در امان مانده است. این ادعا براساس کتیبه‌ای تاریخی است که در کنار محراب بخش قدیمی کلیسا وجود دارد. در این کتیبه آمده که اسقف زاکاریا و دو تن از برادران وی بنام‌های پطروس و سرکیس در بازه زمانی 10 ساله اقدام به تعمیر و بازسازی بنای کلیسا کرده است. در واقع با استناد بر کتیبه موجود از سال 1401 میلادی، درهای کلیسای طاطاووس بار دیگر به روی همگان گشوده شده است.

آخرین مرمت قره کلیسا

کلیسای مقدس چالدران در سال 1691 میلادی با سنگ‌های سیاه و در سال 1810 میلادی، آن هم به دستور اسقف ماکو «سیمون بزنونی» با سنگ‌های سفید مرمت و بازسازی شد. گویا اسقف ماکو دستوری مبنی بر حمل تخته سنگ‌هایی از مرمر سفید را که از منطقه «قرخ بلاغ» و «شاوارشان» یا همان ماکو را به محل کلیسا صادر کرده است. این تخته سنگ‌ها در همان ضلع غربی کلیسای قدیمی برای بازسازی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این بخش شامل گنبدی کوچک، اتاق‌های جانبی، محراب و محوطه مقابل آن است که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

بخش های مختلف قره کلیسا

کلیسای طاطووس مقدس متشکل از بخش‌های مختلفی از قبیل محراب، اتاق‌ها، کتابخانه، انبار، آشپزخانه، زیرزمین، محل نگهداری غذا و حیاط شرقی و غربی است. دیوارهای این کلیسا به‌دلیل برخورداری از جزئیات جالب و بعضا حیرت‌آور، در نوع خود و در زمان ساخت و طراحی به‌عنوان یک شاهکار شناخته می‌شدند. البته این بدین معنا نیست که کلیسا دیگر رونق گذشته خود را ندارد و حتی با گذشت سالیان دراز زیبایی‌های خود را حفظ کرده است.

حتی شاید در فصل بهار و پاییز که آب و هوای منطقه خنک است و آسمان آذربایجان غربی هم هر از گاهی شروع به باریدن می‌کند، زیبایی کلیسا نیز بیشتر می‌شود. در ادامه به بخش‌های مختلف کلیسای مقدس اعم از فضای داخلی و بیرونی ساختمان کلیسا، حیاط‌ها، برج ناقوس، تزئینات و بخش سیاه قره کلیسا به‌صورت جداگانه می‌پردازیم.

فضای داخلی کلیسا

کلیسای تادئوس مقدس همانطور که پیش‌تر اشاره شد، شامل 2 حیاط شرقی و غربی و 47 اتاق یا همان باب است که محل زندگی راهبه‌ها، محققان، نویسندگان و نگهبانان بوده‌اند. البته یک اتاق اختصاصی هم به کتابخانه کلیسا اختصاص داده شده است و شاید برخی آن را در شمار اتاق‌ها نیاورند. شاید برایتان جالب باشد که زیر هر کدام از اتاق‌های این کلیسا، زیرزمین کوچکی وجود دارد که درباره کاربری آن‌ها گمانه‌های مختلفی عنوان شده است. گویا راهبه‌های در خدمت کلیسا در هنگام غروب آفتاب به اتاق‌های خود بازمی‌گشتند و پس از عبادتی کوتاه و عمیق به خواب می‌رفتند.

از اتاق‌های راهبه‌ها که بگذریم، سقف محراب قره کلیسا نیز جالب توجه بسیاری از گردشگران قرار می‌گیرد؛ زیرا بر روی دیوارهای دو طرف این محراب، دو پنجره عمیق وجود دارد که نور را به درون آن هدایت می‌کنند. محراب کلیسا در مرکزیت بنا قرار گرفته و از تمام جهات متقارن به‌نظر می‌رسد. به محراب کلیسا که نگاه دقیق‌تری بیندازید، متوجه قوس محراب خواهید شد که با سنگ‌های سیاه و سفید مزین شده و به سقف هم که خیره شوید با لوستر فلزی ساده‌ای مواجه خواهید شد.

فضای بیرونی کلیسا

فضای بیرونی کلیسای مقدس یک اثر هنری زیبا و شگفت‌انگیز است که از بخش‌های مختلفی هم تشکیل می‌شود. در چهار جهت مختلف قلعه، پنج برج دیده‌بانی و نگهبانی قوسی‌شکل ساخته شده‌اند که بر زیبایی ساختمان کلیسا افزوده‌اند. دیوارهای دفاعی کلیسا نیز حول این بنا کشیده شده‌اند و یک ورودی اصلی دارد که قره کلیسا را به سان یک قلعه کوچک درآورده است.

ضمنا معماری کلیسا به‌گونه‌ای است که ساختمان آن از بیرون به‌صورت واحد و مستیطیل‌شکل به‌نظر می‌رسد. این کلیسا شامل دو گنبد مخروطی‌شکل است که بر روی هر گنبد یک صلیب همانند تمامی کلیساهای جهان قرار گرفته است. گنبد بزرگ‌تر کلیسای طاطاووس چند پنجره طاقی‌شکل دارد و در قسمت جلویی ساختمان گنبد کوچک‌تر قرار گرفته است. لازم به ذکر است که ارتفاع گنبد‌های بزرگ و کوچک قره کلیسا به‌ترتیب حدود 24 متر و 18 متر برآورد شده است.

حیاط های کلیسا

کلیسای تادئوس مقدس دارای دو حیاط شرقی و غربی است که در این حیاط‌ها 47 اتاق ساخته شده است. حیاط جانبی غربی شامل بخش‌های مختلفی مانند آشپزخانه، محل نگهداری غذا، عصارخانه و آسیاب می‌شود و ظاهرا راهبان روزانه در این دو حیاط در حال تردد بوده‌اند.

تزئینات قره کلیسا

بیشتر کلیساها و معابد ارمنستانی به‌صورت مربعی‌شکل طراحی و ساخته می‌شوند و این در حالی است که کلیسای طاطاووس مقدس به‌شکل مستطیلی بنا شده است. پارادوکس یا به عبارت دیگر تضادی که در بخش جدید و قدیمی کلیسا به‌واسطه استفاده از سنگ‌های سیاه و سفید ایجاد شده بر گیرایی و زیبا جلوه دادن آن تاثیر بسزایی داشته است. سقف محراب قره کلیسا با سنگ مرمر سیاه و سفید مزین شده است که این طراحی نیز باعث شده تا هماهنگی بین بخش‌های داخلی و بیرونی ساختمان کلیسا حفظ شود.

اما تزئینات و طراحی‌های کلیسای مقدس فقط به همین تضاد رنگ‌ها خلاصه نمی‌شود؛ در واقع تزئینات کلیسای تادئوس شامل طرح‌ها و نقش‌ونگارهای چون اشکال مختلف حیوانات، گل و بوته (گیاهان)، تصاویری از انسان‌ها و نقوش داستان‌محوری می‌شود که بخش‌های مختلف ساختمان کلیسا را به یک اثر هنری تبدیل کرده‌اند. این تزئینات به‌ویژه در بخش سفید کلیسا خودنمایی می‌کنند که تصاویری از گل و بوته‌های فراوان به همراه تصاویری از چهره‌های حواریون مسیح، حضرت مریم و تصویری از حضرت عیسی مسیح (ع) را به عرصه نمایش گذاشته‌اند. نکته جالبی که در رابطه با تزئینات کلیسا وجود دارد، نقش‌ونگارهایی است که از داستان‌های اسطوره‌ای شاهنامه بر روی آن ایجاد شده‌اند که در نوع خود جالب هستند.

محراب یکی از زیباترین بخش‌های داخلی کلیسا است که با طراحی‌های متقارن و تزئینات هنرمندانه با نگاهی دقیق‌تر، زیباتر هم به‌نظر می‌رسد. طاق‌ها و پنجره‌های موجود روی دیوارهای اطراف محراب و پله‌هایی که از دو طرف به مرکز محراب می‌رسند، همگی با تقارنی زیبا و گیرا طراحی شده‌‌اند.

بخش سیاه قره کلیسا

بخش سیاه کلیسای مقدس همانطور که خود نیز احتمالا بهتر می‌دانید، بخش قدیمی‌تر بنا است و از این رو حاوی تزئینات چندانی نیست. همین چند نقش‌ونگار سفیدی که در بخش سیاه ایجاد شده در طول فرآیند بازسازی صورت گرفته توسط اسقف زاکاریا بین سال‌های 1391 تا 1401 میلادی بوده است که به چندین طرح هندسی ساده خلاصه می‌شود.

برج ناقوس قره کلیسا

برج ناقوس قره کلیسا یکی از برجسته‌ترین بخش‌های این سازه است که اهمیت ویژه‌ای در معماری و تاریخ مسیحیت دارد. این برج در بخش جنوبی کلیسای اصلی قرار گرفته و ساختار آن به سبک معماری ارمنی طراحی و ترتیب داده شده است. این برج در طول دوره قاجاریه و طی روند بازسازی صورت گرفته توسط عباس میرزا و اسقف ارمنی به این بنا اضافه شده است.

برج ناقوس قره کلیسا علاوه‌بر نقش نمادین خود به‌عنوان محل اعلام زمان‌های مذهبی، از نظر معماری نیز قابل توجه است. گویا قرار بوده تا این برج به‌صورت چند طبقه‌ای ساخته شده و هر طبقه آن به شکل هندسی خاصی طراحی شود؛ اما دست بر قضا پس از مرگ عباس میرزا فقط یک طبقه از آن تکمیل شده و باقی آن که احتمالا دو طبقه دیگر بوده تاکنون ناقص باقی مانده است. در هنگام ساخت و طراحی برج ناقوس از سنگ‌های سفید مرمر و سیاه استفاده شده که در جریان مرمت‌های مختلف، رنگ برخی از این سنگ‌ها تغییر یافته و جایگزین شده است.

در صورتی که از زمان ساخت این برج و اضافه شدن آن به کلیسا زمان زیادی در مقایسه با قدمت کل کلیسا نمی‌گذرد؛ ولی به‌دلیل رخداد جنگ‌ها و تغییرات مختلف سیاسی و دینی چندین بار مورد تخریب و بازسازی قرار گرفته است. به‌عنوان مثال، پیش از حکومت قاجار در دوران صفویه و با حمایت‌های حکومت آن زمان، بازسازی‌های عمده‌ای در کلیساهای این منطقه انجام شد تا این مجموعه‌های مذهبی و فرهنگی برای ارمنیان و مسیحیان حفظ شود. حتی در مرمت‌های اخیر نیز تلاش‌هایی صورت گرفته تا اصالت تاریخی و فرهنگی برج حفظ شود و هم‌اکنون نیز به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم استان آذربایجان غربی شناخته می‌شود.

مراسم مذهبی معروف قره کلیسا

کلیسای تادئوس مقدس به‌دلیل آنکه اولین کلیسای جهان مسیحیت است، برای پیروان دین مسیحیت بالاخص جمعیت ارامنه از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع این کلیسا محل برگزاری بسیاری از مراسمات مذهبی مختص آیین مسیحیت است و سالانه بسیاری از مسیحیان ایرانی و ارمنی در قره کلیسا گرد هم می‌آیند.

کلیسای طاطاووس در بین مردم ساکن کشور همسایه یعنی ارمنستان جایگاه ویژه‌ای دارد و بسیاری از ارامنه برای غسل تعمید کودکانشان عازم این کلیسا می‌شوند. این افراد با جمع شدن در کلیسای مقدس، آن هم در روزهایی که زمان برگزاری مراسمات مختلف اعم از جشن و غیره است، اقدام به قربانی گوسفند کرده و از مسیح طلب آمرزش می‌کنند.

در ادامه به معرفی دو مورد از مهم‌ترین مراسمات مذهبی مسیحیان که در قره کلیسا برگزار می‌شوند، خواهیم پرداخت. همچنین لازم به ذکر است که امکان بازدید از کلیسای مقدس در چنین روزهایی برای گردشگران غیرمسیحی وجود ندارد.

مراسم باراداک

سالانه از اواخر تیر ماه تا اوایل مرداد ماه، مسیحیان بالاخص جمعیت ارامنه برای گرامی‌داشت یکی از حواریون حضرت عیسی (ع) و برگزاری آیین مذهبی «باراداک» در کلیسای طاطاووس مقدس گرد هم می‌آیند. مسیحیان بر این معتقدند که در واقع این مراسم مصادف با شهادت تادئوس مقدس است و پیروان دین مسیحیت با قربانی گوسفند و نیایش از عیسی مسیح طلب آمرزش می‌کنند.

البته لازم به ذکر است که مراسم باراداک از روز پنجشنبه تا روز شنبه برگزار می‌شود؛ زیرا مسیحیان بر این باورند که راهب مقدس در این 3 روز از سال، به شهادت رسیده است. روز شنبه که سومین و آخرین روز برگزاری مراسم باراداک است، مسیحیان آزاد هستند تا در این مراسم شرکت کنند، ولی گردشگران غیرمسیحی چنین امکانی را ندارند. در واقع این مراسم که در روزهای اول و دوم به‌صورت خصوصی برگزار می‌شود، در روز سوم عمومی می‌شود و شکوه بیشتری به خود می‌گیرد.

پیشنهاد می‌شود برای آن دسته از گردشگرانی که قصد دارند تا از کلیسای تادئوس مقدس به‌صورت کامل بازدید کنند، روزهای آخر تیر ماه و روزهای ابتدایی مرداد ماه را برای سفر انتخاب نکنند. از آنجایی که شرکت در مراسم باراداک برای جمعیت مسیحیان بالاخص ارامنه اهمیت زیادی دارد، بسیاری از ارامنه ساکن شهرهای مختلف ایران، ارمنستان و سوریه به چالدران سفر می‌کنند.  البته زائران این کلیسا فقط منحصر به ارامنه و مسیحیان ساکن این کشورها نمی‌شود و عده‌ای از جمعیت ارامنه از کشورهایی چون کانادا، فرانسه، آلمان و اتریش عازم سفر می‌شوند تا در این مراسم حاضر شوند.

مراسم عشای ربانی جهانی

مراسم عشای ربانی یا «شام خداوند» که به آیین سپاسگزاری هم شهره است، یکی از 7 آیین مقدس دین مسیحیت است. این مراسم که نام‌های مختلفی دارد، با عناوینی چون «راز محراب»، «تقسیم مقدس» و «راز خجسته» هم در میان مسیحیان معروف است. در واقع این آیین به پاس شامی برگزار می‌شود که عیسی مسیح در شب قبل از دستگیری‌اش همراه با حواریون خورده است. تمام مسیحیان جهان یا حداقل عده زیادی از آنان بر این باورند که سرشت مسیح (خدای پسر) با سرشت خداوند (خدای پدر) یکی است و از همین رو عشای ربانی را شام خداوند نامیده‌اند. مراسم عشای ربانی با تاریخ 19 ژوئن هر سال برگزار می‌شود.

امکانات رفاهی قره کلیسا

از آنجایی که کلیسای تادئوس مقدس یک مکان مذهبی، آن هم عبادتگاهی برای آیین مسیحیت است، امکانات رفاهی چندانی برای گردشگران فراهم نشده است. در واقع بهتر است تا خیلی واضح به این موضوع اشاره کنیم که باید برای فراهم آوردن مایحتاج خود را از فروشگاه‌های شهرها و روستاهایی که در طول مسیر از آن‌ها می‌گذرید، تهیه کنید. همچنین توجه داشته باشید که نزدیک‌ترین پمپ بنزین در فاصله حدود 35 کیلومتری با این کلیسا قرار دارد و پیشنهاد می‌شود با یک باک پر عازم قره کلیسا شوید.

جاهای دیدنی نزدیک به قره کلیسا

از آنجایی که قره کلیسا در شمال غربی ایران، یعنی استان آذربایجان غربی قرار دارد، واضح است که در منطقه‌ای مملو از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی واقع شده است. یکی از این جاهای دیدنی که با کلیسای تادئوس مقدس همخوانی قابل توجهی هم دارد، کلیسای زور زور است که در مجاورت رودخانه زنگمار و در دامنه کوه واقع شده است. این کلیسای قدیمی به‌دلیل موقعیت مکانی خاص خود در طبیعتی بکر و تماشایی، بالاتر از دیگر نقاط منطقه، مقصدی منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به معماری، طبیعت و تاریخ است.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

راهنمای سفر به اردبیل | صفر تا صد اطلاعات سفر به اردبیل

از دیگر جاهای دیدنی نزدیک قره کلیسا می‌توان به آبشار عرب دیزج اشاره کرد که در فصل بهار و تابستان، به‌دلیل آب و هوای خنک و مناظر سرسبز، گردشگران بسیاری را مجذوب خود می‌کند. غار چهل پله نیز به‌عنوان یکی از غارهای طبیعی و تاریخی منطقه، بازدیدکنندگان زیادی را دعوت به آشنایی با دنیای ناشناخته‌ای از اسرار طبیعی و تاریخی می‌کند. سد بارون و تالاب ناور از دیگر جاذبه‌های طبیعی نزدیک به کلیسای طاطاووس مقدس هستند که مکان‌های مناسبی برای طبیعت‌گردان و علاقه‌مندان به عکاسی به‌شمار می‌آیند.

در نزدیکی قره کلیسا آرامگاه‌های تاریخی مانند آرامگاه ساندخت است که ارتباط قابل توجهی با کلیسای مقدس دارد و به شما این امکان را می‌دهد تا با تاریخ و فرهنگ بومی منطقه بیشتر آشنا شوید. در ادامه با معرفی یکایک این مکان‌های گردشگری با ما همراه باشید.

آرامگاه ساندخت

آرامگاه ساندخت یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری موجود در نزدیکی قره کلیسا است و به عبارتی یکی از اماکن تاریخی و دیدنی منطقه چالدران در استان آذربایجان غربی است. این آرامگاه روی تپه‌ای کوچک و در فاصله‌ای کوتاه از جاده منتهی به قره کلیسا قرار دارد و معماری آن شبیه به خانه‌های قدیمی جمعیت ارامنه است.

ساندخت همانطور که در تاریخچه قره کلیسا اشاراتی به آن داشتیم، بر اساس روایات تاریخی، دختر پادشاهی بوده که تادئوس مقدس، یکی از حواریون عیسی مسیح را به قتل رسانده است. در اسناد تاریخی چنین آمده که ساندخت به همراه پدرش، به دین مسیحیت گرویده، ولی پس از مدتی پدرش از مسیحیت روی‌گردانیده است؛ از همین رو ساندخت به‌دلیل مخالفت با دین پدری و دستور شاه خود، به دستور وی اعدام شده و متعاقبا در این مکان به خاک سپرده شده است. گویا این شاهزاده ارمنی همراه با تادئوس و دیگر پیروان دین مسیحیت، همگی به مرگ محکوم شده و احتمالا در یک بازه زمانی اعدام شده‌اند. بنابراین قدمت آرامگاه ساندخت نیز به قرن 14 میلادی، همزمان با ساخت کلیسای طاطاووس مقدس بازمی‌گردد.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

جاهای دیدنی جلفا | شهر زیبای مرزی در تبریز

با وجود اهمیت تاریخی آرامگاه ساندخت، متاسفانه این بنا در سال‌های اخیر آماج غارتگری حفاران غیرمجاز شده و اشیاء ارزشمند آن به سرقت رفته‌اند. وضعیت کنونی این آرامگاه، حالتی متروکه و آسیب‌دیده دارد که حس غریبی به آن می‌بخشد و این مسئله می‌تواند برای شما تجربه‌ای قابل تامل باشد.

لازم به ذکر است که شما می‌توانید برای بازدید از آرامگاه ساندخت، آن هم پس از بازدید از قره کلیسا و طی مسیر کوتاهی، به این مکان برسید؛ با هر لحظه قدم گذاشتن در میان آثار باقی‌مانده از این بنای تاریخی، به دنیای پر رمز و راز ساندخت و تاریخ آن پی ببرید.

آدرس آرامگاه ساندخت: استان آذربایجان غربی، حومه شهر چالدران، جوار روستای کلیسای کندی، جنوب غربی قره کلیسا

سد بارون

سد بارون یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری استان آذربایجان غربی است که در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان ماکو و بر روی رودخانه زنگمار احداث شده است. این سد، علاوه‌بر نقش مهمی که در مدیریت آب‌های منطقه و تامین برق دارد، به‌دلیل مناظر زیبایی که دریاچه پشت آن فراهم کرده، به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل شده است.

این دریاچه، مکانی مناسب برای ماهیگیری و تفریحات آبی فراهم کرده است و اطراف آن تماما با طبیعت بکر و آرامش‌بخش محصور شده است. نزدیکی سد بارون به کلیسای زور زور، یکی دیگر از آثار تاریخی مهم منطقه، این امکان را برای بازدیدکنندگان فراهم آورده تا هم‌زمان از هر دوی این مکان‌های دیدنی بازدید کنید. یکی از محبوب‌ترین تفریحات آبی سد بارون، ماهیگیری و قایق‌سواری است، ولی حین تفریح مراقب باشید تا به اکوسیستم منطقه آسیبی وارد نکنید. همچنین لازم به ذکر است که برای ورود به حریم سد بارون نیاز به کسب مجوز است و بدون اجازه نمی‌توانید نزدیک سد بارون شوید.

ضمنا با توجه به قرارگیری سد بارون در نزدیکی روستای بارون، دسترسی به این مکان به‌سادگی میسر شده است. پس اگر به دنبال طبیعت‌گردی و تجربه گردش در محیطی آرام و دلپذیر هستید، می‌توانید از مناظر طبیعی و امکانات تفریحی این سد بهره‌مند شوید.

آدرس سد بارون: استان آذربایجان غربی، شهرستان ماکو

غار چهل پله

غار چهل پله در روستای خضرلو در شهرستان چالدران، یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی آذربایجان غربی است. این غار که به نام «غار قلعه حیدری» نیز شناخته می‌شود، از دوره حکومت باستانی اورارتویان به جای مانده است. نام این غار به علت وجود پله‌های سنگی به آن داده شده است. در گذشته، تعداد پله‌ها بیشتر بود، اما به‌مرور زمان و بر اثر فرسایش طبیعی، ۱۰ پله از بین رفته و در حال حاضر فقط ۳۰ پله از آن باقی مانده است. این غار با دهانه‌ای به قطر تقریبی ۴ متر در دامنه تپه‌ای تاریخی واقع شده است و خیل گردشگران را به‌سمت این منطقه سرازیر کرده است.

در زمان‌های گذشته، غار چهل پله به‌عنوان سرداب مورد استفاده قرار می‌گرفت و اهالی منطقه از طریق پله‌های آن به داخل غار می‌رفتند تا آب شرب خود را تامین کنند. در اطراف غار، آثار باستانی متعددی از جمله ظروف سفالی و خمره‌های شکسته کشف شده است که نشان‌دهنده وجود تمدن‌های قدیمی در این منطقه است. بر اثر برخی حفاری‌های غیرمجاز که در سال‌های اخیر صورت گرفته، شواهدی از وجود ذخایر زیرزمینی مانند طلا را در این غار نشان داده‌اند.

غار چهل پله در حال حاضر یکی از مقاصد گردشگری محبوب روستای خضرلو است و سالانه بازدیدکنندگان زیادی، به‌ویژه دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به تاریخ و طبیعت، از آن بازدید می‌کنند.

آدرس غار چهل پله: استان آذربایجان غربی، سیه چشمه (چالدران)، روستای خضرلو

آبشار عرب دیزج

آبشار عرب دیزج یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی دیدنی در نزدیکی قره کلیسا است که در منطقه چالدران واقع شده است. این آبشار که با نام‌های آبشار شور شور یا آبشار شرشر نیز شناخته می‌شود، در بخش دشتک یا آواجیق واقع در 37 کیلومتری شمال غرب سیه چشمه و در 2 کیلومتری روستای عرب دیزج قرار گرفته است. آبشار عرب دیزج با ارتفاع قابل توجهی که دارد، حجم آب آن در فصول مختلف سال متفاوت است.

بهترین زمان برای بازدید از آبشار، فصول بهار و تابستان است؛ زیرا آب و هوای معتدل و سرسبزی مناظر اطراف باعث ایجاد چشم‌اندازهای فوق‌العاده‌ای می‌شود و شما می‌توانید در حوضچه‌های این آبشار آب‌تنی کنید. آبشار عرب دیزج، با توجه به نزدیکی به قره کلیسا، به راحتی در برنامه‌ریزی‌های گردشگران و طبیعت‌گردان قرار می‌گیرد و مکانی عالی برای استراحت و لذت بردن از طبیعت است.

این آبشار در منطقه‌ای سرسبز و کوهستانی قرار دارد که از لحاظ جغرافیایی در بخش شمال غربی ایران و در آذربایجان غربی واقع شده است. دسترسی به این آبشار از طریق جاده‌های روستایی میسر است و معمولا مسافران و طبیعت‌گردان با استفاده از خودروهای شخصی به این منطقه سفر می‌کنند. همچنین این آبشار به‌دلیل قرار داشتن در نزدیکی چالدران، به‌راحتی از سایر جاذبه‌های منطقه مانند قره کلیسا و دریاچه سد بارون قابل دسترسی است. لازم به ذکر است که گیاهان دارویی مختلفی در اطراف آبشار عرب دیزج رشد می‌کنند که می‌توانید در سفر خود به این منطقه جمع‌آوری کنید.

آدرس آبشار عرب دیزج: استان آذربایجان غربی، شهرستان سیه چشمه (چالدران)، ۳۷ کیلومتر شمال غرب سیه چشمه، در حاشیه روستای عرب دیزج

کلیسای زور زور (کلیسای مریم مقدس)

کلیسای زور زور که با نام کلیسای مریم مقدس نیز شناخته می‌شود، یکی از بناهای تاریخی و مذهبی ارزشمند در استان آذربایجان غربی است. این کلیسا در نزدیکی روستای بارون و در کنار سد بارون، در فاصله حدود ۱۲ کیلومتری شهر ماکو قرار دارد. کلیسای مریم مقدس در دوره اسقف «بسداچی زاکاریا» بین سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۴ میلادی ساخته شده است. این بنای سنگی با ساختار صلیبی شکل خود، بازتاب‌دهنده هنر معماری ارمنی است.

کلیسای زور زور در تاریخ هفتم مهر ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ثبت ۶۱۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد و سپس در سال ۲۰۰۸ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. این ثبت جهانی به‌دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی کلیسا و همچنین تلاش برای حفاظت از بنای آن، صورت گرفت. لازم به ذکر است که به‌دلیل ساخت سد بارون، کلیسای زور زور در دهه‌های اخیر جابه‌جا و در موقعیت کنونی قرار گرفت تا از وقوع هر آسیب احتمالی جلوگیری شود.

در واقع در سال 1367 هجری شمسی با تلاش غیرقابل انکار ارامنه و برخی از کارشناسان ایرانی، کلیسای مریم مقدس با رعایت تمام نکات ایمنی طی 25 روز به مکان فعلی آن نقل مکان شد. شاید برایتان جالب باشد که پیش از جابجایی بنای کلیسا، تمام سنگ‌های ساختمان را شماره‌گذاری کرده و در محل جدید دوباره در کنار یکدیگر چیده شده‌اند.

برای بازدید از کلیسای زور زور باید از جاده خاکی فرعی عبور کنید که پس از تابلوی مشخص به محل کنونی کلیسا منتهی می‌شود. از آنجایی که کلیسای مریم مقدس همانند کلیسای تادئوس مقدس برای جمعیت ارامنه از اهمیت بالایی برخوردار است، بازدید از آن می‌تواند بر تجربه سفر شما تاثیر به‌سزایی داشته باشد.

آدرس کلیسای زور زور: آذربایجان غربی، شهرستان ماکو، ۱۲ کیلومتری شمال غرب قره کلیسا، نزدیکی روستای بارون

تالاب ناور

تالاب ناور در منطقه چالدران، استان آذربایجان غربی واقع شده و یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی و زیست‌محیطی این منطقه به‌شمار می‌رود. این تالاب با مساحتی حدود ۲۸۰ هکتار، در ارتفاعات غرب سیه چشمه، در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه قرار دارد و محیطی زیبا و دلنشین برای طبیعت‌گردی و پرنده‌نگری فراهم کرده است.

تالاب ناور به‌دلیل قرارگیری در اقلیم کوهستانی و خنک، محل زندگی بیش از 10 هزار گونه مختلف از پرندگان مهاجر و بومی از قبیل درنای خاکستری، فلامینگو، پلیکان، اردک‌ها، غازها و حواصیل است. در فصل‌های بهار و تابستان، این مکان به مقصدی محبوب برای گردشگران بالاخص طبیعت‌گردان و کوهنوردان تبدیل می‌شود که به دنبال مکانی مملو از آرامش و مناظر بکر طبیعی هستند.

در زمان‌های گذشته، تالاب ناور به‌عنوان یک منبع آبی مهم برای منطقه به‌حساب می‌آمده و تا به امروز نیز از آن به‌خوبی حفاظت می‌شود. این تالاب، ضمن برخورداری از مناظر زیبای طبیعی، از منظر زیست‌محیطی نیز اهمیت بالایی دارد؛ چرا که محیطی مناسب برای حفظ گونه‌های نادر جانوری و گیاهی فراهم کرده است.

مسیر دسترسی به تالاب ناور از طریق جاده چالدران به‌راحتی ممکن شده است و شما می‌توانید در این مسیر از دیگر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی منطقه، از جمله قره کلیسا و کلیسای زور زور، بازدید کنید. بهترین زمان برای بازدید از این تالاب، بهار و تابستان است، زمانی که آب و هوای منطقه معتدل و طبیعت اطراف تالاب سرسبز و دیدنی است.

آدرس تالاب ناور: استان آذربایجان غربی، غرب سیه چشمه (چالدران)

اقامت در آذربایجان غربی برای بازدید از قره کلیسا

برای آن دسته از افرادی که قصد دارند تا در سفر خود به چالدران و بازدید از قره کلیسا در هتل‌های نزدیک به آن اقامت گزینند، انتخاب یک اقامتگاه مناسب اهمیت زیادی دارد. از این رو تعدادی از بهترین هتل‌های نزدیک به کلیسای تادئوس مقدس را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم تا دیگر برای سفر خود دغدغه‌ای از این دست نداشته باشید.

هتل آنا ارومیه

هتل آنا ارومیه یکی از بهترین اقامتگاه‌های ۵ ستاره در این شهر است که در سال ۱۳۹۴ افتتاح شده است. این هتل با ۲۱ طبقه و ۱۹۶ واحد اقامتی مدرن و مجهز به امکاناتی مثل استخر، سالن ورزشی و رستوران‌هایی با منوی متنوع دارد. هتل آنا در خیابان جام جم، نزدیک به جاده شهید بهشتی واقع شده و دسترسی به مراکز خرید را آسان کرده است. همچنین در صورت تمایل می‌توانید از جاذبه‌های گردشگری ارومیه مانند پارک جنگلی شیخ تپه و موزه‌های شهر بازدید کنید.

موقعیت مکانی هتل در خارج از مرکز شلوغ شهر باعث می‌شود تا مسافران از آرامش بیشتری برخوردار شوند و در عین حال تنها چیزی حدود ۲۰ دقیقه با خودرو از مرکز شهر فاصله دارند. تمام این موارد باعث شده تا هتل آنا به یکی از گزینه‌های برتر اقامت برای گردشگرانی که به دنبال آرامش و دسترسی راحت به نقاط دیدنی هستند، تبدیل شود.

زمان تحویل و تخلیه اتاق: ساعت تحویل اتاق در این هتل ساعت ۱۴:۰۰ و ساعت تخلیه اتاق ساعت ۱۲:۰۰ تعیین شده است.

هزینه اقامت: یک شب اقامت از ۴,۴۰۰,۰۰۰ تومان تا ۷,۶۵۰,۰۰۰ تومان

آدرس هتل آنا ارومیه: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان جام‌جم (جاده بند)، مقابل گلشهر ۲، پلاک ۸۰

هتل دنیز

هتل دنیز (باری) ارومیه یکی از اقامتگاه‌های مجلل و چندمنظوره این شهر است که در نزدیکی دریاچه جاودان ارومیه و طبیعت زیبای منطقه واقع شده است. این هتل شامل ۵۳ اتاق و سوئیت‌های مختلف از جمله اتاق‌های یک تخته، دوتخته، سه‌تخته و سوئیت‌های لوکس با ظرفیت‌های مختلف می‌شود. امکانات متنوعی نظیر رستوران‌های ایرانی و فرنگی، کافی‌شاپ، مجموعه ورزشی و مجموعه آبی مفرحی در این هتل برای مهمانان فراهم شده است تا تجربه اقامت خوشایندی داشته باشند.

همچنین لازم به ذکر است که مجتمع گردشگری باری دارای فضای سبز، چایخانه سنتی، فروشگاه صنایع دستی، اینترنت و پارکینگ رایگان و البته سالن‌های همایش و کنسرت است.

زمان تحویل و تخلیه اتاق: ساعت تحویل اتاق در این هتل ساعت ۱۴:۰۰ و ساعت تخلیه اتاق ساعت ۱۲:۰۰ تعیین شده است.

هزینه اقامت: یک شب اقامت از 280,000 تومان تا 680,000 تومان

آدرس هتل دنیز: استان آذربایجان غربی، ارومیه، جاده قدیم ارومیه، سلماس، کیلومتر ۵۷

هتل بین‌المللی پارک

هتل بین‌المللی پارک یکی دیگر از اقامتگاه‌های مدرن و معتبر در ارومیه است که با امکانات ویژه و خدمات متنوع، مناسب اقامت گردشگران داخلی و خارجی است. این هتل در موقعیتی عالی واقع شده و به بازار بزرگ شهر و اماکن تاریخی چون مسجد جامع و کلیسای حضرت مریم دسترسی راحتی دارد. از ویژگی‌های قابل توجه هتل، اتاق‌ها و سوئیت‌های مجهز آن است که در طبقات مختلف قرار دارند. این اتاق‌ها و سوئیت‌ها امکانات رفاهی مناسبی از جمله رستوران‌های با ظرفیت بالا، فست فود و سالن‌های کنفرانس با ظرفیت‌های متنوع ارائه می‌دهند.

این هتل 4 ستاره ۷۵ واحد اقامتی دارد که شامل اتاق‌های دو و سه تخته و همچنین سوئیت‌های سه و چهار نفره می‌شود. برای راحتی و البته جلب رضایت مهمانان، خدماتی چون تاکسی سرویس، کافی‌شاپ، اتاق چمدان و پارکینگ نیز فراهم شده است. با توجه به فاصله تقریبی ۲۰ دقیقه‌ای تا فرودگاه و دسترسی آسان به دریاچه ارومیه، این هتل گزینه‌ای مناسب برای اقامت افرادی است که هدف اصلی‌شان از سفر، بازدید از قره کلیسا است.

زمان تحویل و تخلیه اتاق: ساعت تحویل اتاق در این هتل ساعت ۱۴:۰۰ و ساعت تخلیه اتاق ساعت ۱۲:۰۰ تعیین شده است.

هزینه اقامت: یک شب اقامت از 2,220,000 تومان تا 4,865,000 تومان

آدرس هتل بین‌المللی پارک: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام، مقابل بازار ارومیه

هتل جهانگردی ارومیه

هتل جهانگردی ارومیه، از جمله هتل‌های قدیمی و 4 ستاره در خیابان کاشانی ارومیه است که از سال 1349 فعالیت خود را آغاز کرده و در سال 1390 برخی از اتاق‌های آن بازسازی شده است. این هتل 6 طبقه، با 74 واحد اقامتی، به‌دلیل موقعیت مکانی مطلوب خود، دسترسی آسانی به مراکز گردشگری و تجاری شهر از جمله کلیسای مریم مقدس، پارک جنگلی فدک و بازار سنتی ارومیه دارد. علاوه‌براین موارد، از هتل جهانگردی ارومیه تا فرودگاه شهید باکری 14.4 کیلومتر فاصله وجود دارد که امکان دسترسی سریع به فرودگاه را برای مسافران فراهم می‌کند.

از مهم‌ترین امکانات هتل می‌توان به اتاق‌های مجهز و تمیز با خدمات رفاهی کامل، کافی‌شاپ و رستوران اشاره کرد. ضمنا برخی از مسافران به کیفیت منوی صبحانه نقدهایی داشته‌اند، اما از رفتار خوب کارکنان و تمیزی اتاق‌ها رضایت دارند. موقعیت مکانی مناسب این هتل برای دسترسی به اماکن گردشگری و قیمت مناسب، آن را به گزینه‌ای اقتصادی و کاربردی برای اقامت گردشگران در ارومیه تبدیل کرده است.

زمان تحویل و تخلیه اتاق: ساعت تحویل اتاق در این هتل ساعت ۱۴:۰۰ و ساعت تخلیه اتاق ساعت ۱۲:۰۰ تعیین شده است.

هزینه اقامت: یک شب اقامت از ۲,۰۳۴,۰۰۰ تومان تا ۲,۴۳۱,۰۰۰ تومان

آدرس هتل جهانگردی ارومیه: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان کاشانی، مقابل بانک ملت

سخن پایانی

اکنون که با ما در سفری پرهیجان و قابل تامل به قلب آذربایجان غربی همراه بودید، احتمالا خود بهتر بدانید که قره کلیسا نقطه آغازین یا شروع ماجرای تبلیغ مسیحیت در جهان بوده است. بنابراین اگر جزو آن دسته از افراد علاقه‌مند به مکان‌های تاریخی و مذهبی هستید یا یا پیرو دین مسیحیت هستید، به هیچ عنوان بازدید از کلیسای تادئوس مقدس را از دست ندهید.

به هر صورت اگر رخصت یافتید و فرصتی حاصل شد تا از نزدیک شاهد کلیسای مقدس باشید، سعی کنید تا تمام جزئیات این عبادتگاه را نظاره کنید. همچنین از آنجایی که کلیسای طاطاووس یک شاهکاری معماری و هنری است، از آثار هنری و معماری موجود در آن هم نهایت لذت را ببرید. در آخر نیز نظر خود را در رابطه با قره کلیسا و این مقاله که برای راهنمایی شما آماده شد، با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول