زهرا جلیلی روستای تاریخی خرانق، نگین درخشان شهرستان اردکان در استان یزد است که به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری ایران شناخته می‌شود. این روستا با آثار تاریخی منحصربه‌ُفرد خود، می‌تواند لحظات به‌یادماندی برای شما رقم بزند. از قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های قدیمی این روستا گرفته تا بازدید از قلعه و کاروانسرای قدیمی، خرانق تجربه‌ای متفاوت را برای شما فراهم می‌آورد. اگر شما هم عاشق جاذبه‌های تاریخی کشور عزیزمان ایران هستید، در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات مهم روستای خرانق را در اختیار شما قرار دهیم.
معرفی روستای خرانق
روستای خرانق یکی از مقاصد گردشگری تاریخی ایران می‌باشد که خیلی شناخته نشده است. این روستا به دلیل ویژگی‌های تاریخی و معماری منحصربه‌فرد، برای گردشگرانی جذاب است که به دنبال تجربیات جدید و کشف مکان‌های ناشناخته هستند. همچنین، یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های خشتی ایران در خرانق قرار گرفته است که مهارت‌های باستانی معماران این سرزمین را به تصویر می‌کشد. خرانق حدود ۴,۵۰۰ سال قدمت دارد و در معرض خطر است؛ چرا که فرسایش و عوامل طبیعی ممکن است در سال‌های آینده، آسیب جدی به این مکان تاریخی وارد کنند.
روستای خرانق به دو بخش جدید و قدیم تقسیم می‌شود. در بخش جدید که به تازگی توسعه یافته است، حدود ۵۰۰ نفر ساکن هستند. بخش قدیم یا قلعه خرانق که درگذشته محل زندگی ساکنان روستا بود، به دلیل فرسایش و تخریب‌های طبیعی خالی از سکنه شده است.
در روستای خرانق، شما می‌توانید از جاذبه‌های تاریخی همچون کاروانسرای قدیمی خرانق، منارجنبان، مزار بابا خادم و … بازدید کنید. هر یک از این بناها داستان‌های خاص خود را دارند و نشان‌دهنده تاریخ غنی این منطقه هستند. بازدید از این آثار تاریخی که برخی از آن‌ها تا ۳۰ سال پیش محل زندگی اهالی روستا بوده‌اند، تجربه‌ای جالب و خاطره‌انگیز برای گردشگران ایجاد می‌کند.
روستای خرانق کجاست؟
روستای تاریخی خرانق در شمال استان یزد و در فاصله حدود ۷۰ کیلومتری شهرستان اردکان قرار گرفته است. این روستا در مسیر جاده اردکان به طبس قرار دارد.
آدرس: استان یزد، اردکان، ۷۰ کیلومتری شرق اردکان، جاده اردکان-طبس
بهترین زمان سفر به روستای خرانق
روستای خرانق در هر فصل سال، جذابیت‌های خاص خود را دارد؛ اما انتخاب بهترین زمان برای سفر به این روستا می‌تواند تجربه‌ای بی‌نظیر به همراه داشته باشد.
اوایل بهار زمان عالی برای بازدید از خرانق است. در این زمان، هوای دلپذیر و معتدل به همراه شکوفه‌های درختان، فضایی زیبا و زنده ایجاد می‌کند. طبیعت در این فصل شاداب و پرطراوت است و شما می‌توانید از مناظر طبیعی و هوای خوب لذت ببرید.
از طرفی دیگر، تابستان در خرانق می‌تواند کمی چالش‌برانگیز باشد. با اینکه آب و هوا نسبتاً خنک است، اما همچنان تابش آفتاب در روزهای گرم می‌تواند آزاردهنده باشد. برای کسانی که از گرما فراری هستند، ممکن است تابستان گزینه مناسبی نباشد.
علاوه بر این، پاییز یکی از زمان‌های دلپذیر برای سفر به خرانق است. در این فصل، هوا رو به سردی می‌رود و طبیعت رنگ‌های زیبایی به خود می‌گیرد. روزها معمولاً معتدل و شب‌ها کمی سردتر هستند که احساس مطلوبی را برای گشت‌وگذار به همراه دارد.
جاهای دیدنی خرانق
اگر قصد سفر به خرانق را دارید، باید با جاهای دیدنی این روستای تاریخی آشنا شوید. در ادامه به معرفی مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی خرانق می‌پردازیم:
قلعه خرانق
قلعه خرانق یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی این روستا می‌باشد که در آثار ملی ایران ثبت شده است. این قلعه با قدمتی حدود ۱۸۰۰ سال از دوره ساسانیان، در مساحتی حدود ۱.۱ هکتار بنا شده است. دیوارها و حصارهای قلعه از خشت و گل ساخته شده‌اند و خانه‌های دو و سه طبقه در داخل قلعه وجود دارد.
مسجد جامع
مسجد جامع با حسینیه‌ای که به آن متصل است، در مرکز روستا قرار گرفته و معماری منحصربه‌فردی دارد که تاریخ آن به دوران اسلامی و حداقل به دوره قاجار بازمی‌گردد. این مسجد با طراحی خاص خود، یکی از مراکز مهم فرهنگی و مذهبی در خرانق به حساب می‌آید.
حمام خرانق
حمام خرانق یکی دیگر از بناهای تاریخی و ارزشمند این منطقه است که به دوران قاجار تعلق دارد. این حمام در نزدیکی کاروانسرا و کشتزارهای روستا قرار گرفته است. طراحی سقف این حمام با گنبد زیبایی که دارد، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. همچنین، روزنه‌های کوچکی در سقف وجود دارد که باعث ورود نور طبیعی به حمام می‌شوند.
حمام خرانق به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: حمام کوچک و حمام بزرگ. هر دو بخش به طور کامل تمامی اجزای مورد نیاز یک حمام ایرانی را دارند. ورودی، هشتی، سربینه، میان‌در، بینه، خزینه، تون، گرم‌خانه و گلخن از جمله بخش‌های این حمام هستند. ناگفته نماند که حمام کوچک برای بانوان طراحی شده است. در مقابل، حمام بزرگ از صبح تا شب به بانوان اختصاص داشته و در طول شب، آقایان از این حمام استفاده می‌کردند.
کاروانسرای خرانق
کاروانسرای خرانق در نزدیکی قلعه خرانق ساخته شده است که قدمت آن به دوره ساسانی بازمی‌گردد. ساختار کاروانسرا حول یک حیاط مرکزی با حوضی در وسط آن شکل گرفته است و اتاق‌ها دور تا دور این حیاط قرار دارند. این اثر تاریخی نیز در آثار ملی ایران ثبت شده است.
منارجنبان خرانق
منارجنبان خرانق یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی و جذاب این منطقه است که بر بالای مسجد قرار دارد. این منار از لحاظ تاریخی، یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین بناهای موجود در خرانق به شمار می‌رود و سن آن به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. منارجنبان خرانق با ارتفاع ۱۵ متر، به عنوان یکی از مرتفع‌ترین بناهای منطقه شناخته می‌شود.
این منارجنبان دارای سه طبقه است و دو راه‌پله حلزونی برای رفت و آمد بازدیدکنندگان در این بنا وجود دارد. بدین ترتیب، از این منار به عنوان برج دیده‌بانی و همچنین فانوس‌خانه برای هدایت مسافران و زائران استفاده می‌شد.
مزار بابا خادم
مزار بابا خادم یک بنای مذهبی است که اهمیت ویژه‌ای دارد. این بنا با گنبد آبی رنگش، توجه همه را به خود جلب می‌کند. بابا خادم یکی از خادمین امام رضا (ع) بوده که طی سفری به این منطقه بیمار شده و در کشتزارهای خرانق درگذشته است. وفاداری و ارادت او به امام رضا (ع) باعث شده مردم برای او احترام خاصی قائل شوند. مزار وی با طراحی ساده و در عین حال زیبا، فضایی معنوی را ایجاد کرده است. این بنا در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی، مورد بازسازی قرار گرفت.
پل خرانق
پل خرانق یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری در تاریخ ایران است که به عنوان قدیمی‌ترین پل انتقال آب در استان یزد شناخته می‌شود. این پل حدود ۱۰ قرن پیش ساخته شده و هدف اصلی آن، انتقال آب از یک سمت رودخانه دوکالی به سمت دیگر آن بوده است. با توجه به نیاز کشاورزی و تأمین آب برای مزارع و باغ‌ها، این پل به عنوان یک شاهراه حیاتی عمل می‌کرد. در ساخت پل خرانق از ترکیب اسلوب‌های معماری ساسانی و رومی بهره‌برداری شده است.
آینه‌های خرانق نما
آینه‌های خرانق نما که توسط امیر حاجبی طراحی و اجرا شده است، یکی دیگر از نقاط قوت و زیبایی‌های طبیعی خرانق به شمار می‌رود. این جاذبه شامل ۹ آینه با اندازه‌های متفاوت است که در بستر خشک رودخانه قرار گرفته‌اند. بزرگ‌ترین این آینه‌ها دارای قطر دو متر و کوچک‌ترین آن‌ها تنها ۴۰ سانتی‌متر است.
سخن پایانی
روستای تاریخی خرانق یکی از جواهرات پنهان استان یزد است که در شهرستان اردکان قرار دارد. این روستا با تاریخ غنی و معماری باشکوه خود، همواره گردشگران بسیاری را از ایران و خارج کشور به خود جلب می‌کند. اگر به دنبال تجربه‌ای بی‌نظیر از تاریخ و فرهنگ ایران هستید، روستای خرانق، بهترین گزینه برایتان خواهد بود. با سفر به این روستا، وارد دنیایی می‌شوید که گذر زمان در آن متوقف شده و هنوز هم صدای تاریخ را می‌توانید در هر گوشه‌اش بشنوید. پس آماده باشید تا در دل این جاذبه تاریخی غرق شوید و زیبایی‌های آن را کشف کنید.
سؤالات متداول
ثبت دیدگاه