کویر مرنجاب کجاست؟ راهنمای مسیر و تفریحات جذاب کویری

در فصل پاییز، کویرهای ایران آماج طرفداران کویرنوردی، آفرودسواری، موتورسواری و عاشقانی است که می‌خواهند در کویرهای آرام، آسمان پرستاره را تماشا کنند. معمولاً کمتر کسی پیدا می‌شود که سفر به کویر را به سفر شمال ترجیح دهد، ولی آخر تنوع دادن به سفر هم که بد نیست! گاهی باید تغییری ایجاد کرد و سر به بیابان گذاشت تا خود را از پس شلوغی‌های شهر در خلوتگاه کویر پیدا کرد و با خود نشست و گفت‌وگو کرد. اگر اهل کویرنوردی هستید احتمالاً نام کویر مرنجاب را شنیده باشید و حتی با آن تا حدودی آشنایی قبلی داشته باشید. کویری که به قلب خاکی ایران هم شهرت دارد و ساکنان اصفهان و کاشان هم علاقه زیادی به آن دارند و هر از گاهی یک سفر ماجراجویانه در این کویر ترتیب می‌دهند. برای آن دسته از افرادی که می‌خواهند هر چه بیشتر با این کویر زیبا آشنا شوند، پیشنهاد می‌کنیم که با ما در پته همراه شوند و از همین الان خود را برای این سفر آماده کنند.

کویر مرنجاب کجاست؟

کویر مرنجاب یکی از جاذبه‌های گردشگری و شگفت‌انگیز استان اصفهان واقع در شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع شهرستان کاشان است. این کویر زیبا از شمال به دریاچه نمک مسیله واقع در آران و بیدگل، از شرق به بیابان پشت ریگ و پارک ملی کویر، از جنوب به بیابان بند ریگ و تپه‌های ماسه‌ای و از غرب به بیابان مسیله و کویر آب شیرین می‌رسد. کویر مرنجاب در ارتفاع 850 متری از سطح دریا قرار دارد.

در دلیل نام‌گذاری این کویر ابهاماتی وجود دارد. نظریه‌پردازان در این باره چنین عنوان کرده‌اند که واژه «مرنجاب» متشکل از دو کلمه «مرنج» و «آب» با مضمون «رنج نکش، آب وجود دارد» به این کویر داده شده است. در واقع براساس این نظریه، می‌توان به این پی برد که در کویر مرنجاب برخلاف بسیاری از کویرهای دیگر، آب وجود دارد و این نام را به همین دلیل برای آن انتخاب کرده‌اند. سند اثبات این ادعا هم چاه‌ها و قنات‌های متعددی است که در مناطق مسکونی کویر می‌توان مشاهده کرد. در این بین، افراد دیگری هم هستند که ریشه واژه «مرنجاب» را گیاهی به نام «مرنج» می‌دانند که در سراسر این کویر رشد می‌کند و گویا از آن زمان تاکنون برای ساخت سبد و دیگر محصولات صنایع دستی از این گیاه استفاده می‌شده است. البته کاروانسرایی که از دوره صفویه در این کویر ساخته شده و اتفاقا با نام «مرنجاب» در بین عموم شناخته می‌شود را هم در انتخاب چنین نامی برای این کویر نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

راهنمای خرید اینترنتی تور خارجی؛ هنگام رزرو تور به این نکات توجه کنید

آدرس کویر مرنجاب: استان اصفهان، شهر کاشان، آران و بیدگل، بلوار ارتش، جاده مرنجاب، کویر مرنجاب

مسیر دسترسی به کویر مرنجاب

با فرض آنکه شما ساکن شهر تهران هستید یا از غرب و شمال شرق ایران قصد سفر به کویر مرنجاب را دارید، ابتدا باید بدانید که فاصله تهران تا کویر مرنجاب حدود 270 کیلومتر است. فاصله نسبتا کوتاه این کویر با پایتخت ایران باعث شده تا در میان ساکنان این شهر و شهرهای اطراف آن بالاخص گردشگران اعم از طبیعت‌گردان و کویرنوردان محبوبیت خاصی داشته باشد. از طرف دیگر، با توجه به آنکه این کویر در نزدیکی شهرهای کاشان، آران و بیدگل قرار دارد، دسترسی به کویر مرنجاب از طریق این شهرها قطعا راحت‌تر است.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

فاصله تهران تا اصفهان | مقایسه مسیر با ماشین، اتوبوس، قطار و هواپیما

فاصله شهرهای آران و بیدگل تا کویر مرنجاب حدود 40 کیلومتر است و یک جاده خروجی اختصاصی از آران و بیدگل به مقصد این کویر وجود دارد. برای ورود به کویر مرنجاب باید مسیر خود را از شمال آران و بیدگل واقع در بلوار ارتش تا میدانگاهی بزرگ پیش گرفته تا در ادامه با قرارگیری در مسیر منتهی به کویر مرنجاب به مقصد خود برسید. برای طی کردن این مسیر می‌توانید از خودروی خود استفاده کنید و ملزوم به استفاده از خودروی آفرود نیستید؛ ولی کویرنوردی با آفرود مزیت محسوب می‌شود. در صورت رانندگی با خودروی معمولی توجه داشته باشید که جاده منتهی به کویر مرنجاب تا حدودی ناهموار است و پیشنهاد می‌شود تا این مسیر را آرام برانید.

پوشش گیاهی و جانوری کویر مرنجاب

کویر مرنجاب برخلاف تصور بسیاری، از تنوع زیست‌محیطی قابل توجهی برخوردار است. این منطقه به‌ دلیل شرایط آب‌وهوایی بیابانی، محل رشد و حیات گونه‌های مختلفی از گیاهان و جانوران بومی است. از نظر پوشش گیاهی کویر مرنجاب، گیاهان مقاوم به شوری متنوعی مانند قیچ، تاغ، اسکنبیل، ارته، دم گاوی و گزنه در این منطقه به‌وفور دیده می‌شوند. این گیاهان با ریشه‌های عمیق خود، در برابر شرایط سخت و کم‌آبی کویر سازگاری یافته‌اند.

از گونه‌های جانوری این کویر نیز می‌توان به شغال، گرگ، کفتار، بزمجه، عقاب، شاهین، آفتاب‌پرست، خرگوش شرقی، انواع مار و مارمولک اشاره کرد. همچنین لازم به ذکر است که روباه و گربه شنی و حتی در مواردی نادر یک جفت یوزپلنگ نیز در این منطقه مشاهده شده‌اند که نشانگر اهمیت زیست‌محیطی و بوم‌شناسی این منطقه است. علاوه‌بر تمام این جانوران، کویر مرنجاب به‌دلیل وجود پرندگانی کمیابی نظیر تیهو، عقاب و شاهین، علاقه‌مندان زیادی به پرنده‌نگری به این منطقه سفر می‌کنند.

بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب

سفر به کویر مرنجاب، به‌علت شرایط آب و هوایی خاص، بهتر است در نیمه دوم سال انجام شود. از اوایل فصل پاییز تا اوایل بهار، مخصوصا ماه‌های مهر تا فروردین که دمای هوا در بهترین حالت خود قرار دارد، بهترین زمان برای بازدید از این کویر است. در این بازه زمانی، دمای روزها به‌صورت میانگین حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد و دمای شب‌هایش به ۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد که واضح است، از گرمای شدید تابستانی کویر در امان خواهید بود.

نقطه عطف سفر به کویر مرنجاب در فصل پاییز، فرصت لذت بردن از تماشای چشم‌اندازهای زیبا و آسمان پرستاره شب را خواهید داشت. ضمنا برای آن دسته از افرادی که تمایل به سفر در زمان‌های خلوت‌تر را دارند و همچنین تحمل کویرگردی در هوای سرد زمستان را دارند، به هیچ عنوان این فرصت را از دست ندهند. به‌ طور کلی، توصیه می‌شود تا از سفر در فصول گرم سال مخصوصا تابستان خودداری کنید؛ چرا که دمای هوا در روزهای گرم تابستان به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و تجربه سفر را به شدت دشوار و آزاردهنده می‌کند.

تفریحات کویر مرنجاب

کویر مرنجاب یکی از جذاب‌ترین مناطق کویری ایران زمین واقع در استان اصفهان است که به‌دلیل طبیعت شگفت‌انگیز و تفریحات متنوعی که می‌توان در آن تجربه کرد، مورد توجه درصد زیادی از گردشگران قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین تفریحات رایج در این کویر، پیاده‌روی بر روی تپه‌های شنی است که چشم‌اندازهای متنوع و بی‌نظیری از طلوع و غروب خورشید را به گردشگران ارائه می‌دهد. همچنین اگر فرصت یافتید تا به رصد ستارگان، آن هم در آسمان شب کویر مرنجاب بپردازید که از جاذبه‌های خاص این منطقه محسوب می‌شود.

از طرفی اگر اندکی اهل ماجراجویی باشید، می‌توانید با خودروهای آفرود، موتورهای چهار چرخ و شترها هیجان سواری بر روی شن‌های کویر را تجربه کنید. سافاری، کمپینگ، عکاسی و شب‌نشینی از دیگر تفریحات مورد علاقه گردشگرانی هستند که تجربه سفر به این کویر زیبا را داشته‌اند، در ادامه بیشتر به این تفریحات خواهیم پرداخت.

سافاری

سافاری در کویر مرنجاب یکی از پرطرفدارترین تفریحاتی است که به گردشگران این امکان را می‌دهد تا از فاصله نزدیک به تماشای طبیعت بکر این کویر بپردازند. این تفریح معمولا با خودروهایی مجهز به دو دیفرانسیل قوی انجام می‌شود و گردشگران را به گشت‌و‌گذار در تپه‌های شنی و مسیرهای چالش‌برانگیز کویر می‌برد. یکی از نقاط عطف و جالب توجه سافاری در کویر مرنجاب، امکان بازدید از جاذبه‌هایی مانند دریاچه نمک و جزیره سرگردان، کاروانسرای شاه عباسی، چاه دستکن و سایر مکان‌های جذاب آن است. همین موضوع باعث شده تا سافاری در این کویر تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای علاقه‌مندان به ماجراجویی فراهم می‌آورد.

آفرود سواری

آفرودسواری در کویر مرنجاب به‌عنوان یکی دیگر از محبوب‌ترین و رایج‌ترین تفریحات کویری این منطقه شناخته می‌شود. شما می‌توانید در حین تجربه این تفریح مهیج با خودروهای مخصوص آفرود که چرخ‌های غول‌پیکری دارند، در میان تپه‌های شنی و پستی و بلندی‌های کویر گشت‌وگذار کنید. جاده‌های بعضا پر چالش کویر مرنجاب و تپه‌های شنی و زیبای آن، فرصتی عالی برای تجربه‌ای هیجان‌انگیز و چالشی است. حتی شما این فرصت را خواهید داشت تا با اجاره خودروهای آفرود از کاروانسراهای محلی ضمن دریافت راهنمایی از رانندگان حرفه‌ای و فرا گرفتن آموزش‌های لازم در کویر رانندگی کنید. البته توجه کنید که داشتن تجهیزات کافی مثل آب، غذا، جی‌پی‌اس و وسایل مورد نیاز خودرو برای جلوگیری از مشکلات احتمالی ضروری است.

موتور چهار چرخ

سواری با موتور چهار چرخ در کویر مرنجاب، یکی دیگر از پرطرفدارترین تفریحات ممکن برای گردشگران است. این وسیله نقلیه مهیج به سرنشینان خود، این امکان را می‌دهد تا با سرعت بالا در میان شن‌های روان و تپه‌های شنی حرکت کنند و لذت ماجراجویی در این فضای باز و پهناور را تجربه کنند. استفاده از این موتورها، که اتفاقا به خوبی برای شرایط کویری (شنی و ماسه‌ای) طراحی شده‌اند، کاوش در مناطق مختلف کویر و بازدید از دیدنی‌های اطراف را سهولت می‌بخشد.

شتر سواری

اما یکی دیگر از محبوب‌ترین تفریحات رایج در تمامی کویرها از جمله کویر مرنجاب، شترسواری است. کویرنوردی با شترسواری لذت دیگری دارد و از آنجایی که احتمالا اکثریت جامعه شهرنشین تجربه شترسواری را پیش از این نداشته‌اند، از چنین تفریحی استقبال کنند. شما می‌توانید با شترسواری در دل تپه‌های شنی و مسیری زیبا از میان درختان تاغ و گز کویری، تا حدودی به سبک زندگی بومیان کویر نزدیک‌تر شوید.

شترسواری در مرنجاب ضمن آنکه می‌تواند تجربه‌ای مفرح و هیجان‌انگیز باشد، می‌تواند به‌عنوان وسیله‌ای برای گردش در کویر مورد استفاده قرار گیرد. واقعا لذت تماشای مناظر چشم‌نواز کویر و سواری در کنار جاذبه‌هایی همچون دریاچه نمک آران و بیدگل، کاروانسرای مرنجاب و جزیره سرگردان، آن هم بر روی شترهای پیر و جوان غیرقابل توصیف است. شترها به‌دلیل سازگاری طبیعی خود با شرایط سخت کویری، بهترین گزینه برای کویرگردی هستند.

رصد ستاره ها

آیا تاکنون به تماشای ستاره‌ها در یک کویر یا بیابان پرداخته‌اید؟ اگرچه شاید برای برخی از افراد، این تفریح تا حدودی اغراق‌آمیز باشد، ولی بدون تردید، یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌های خاطره‌انگیز کویری در مرنجاب است که بسیاری از آن غافل مانده‌اند. آسمان صاف و پاک و زمین‌های هموار و تپه‌های شنی این کویر، میدان دید وسیع و عاری از آلودگی را برای مشاهده صور فلکی، کهکشان راه شیری و شهاب‌سنگ‌ها فراهم می‌کند. همچنین باید توجه داشته باشید که این کویر با ارتفاع کم و فاصله مناسبی که از شهرهای آران و بیدگل دارد، امکان تماشای ستارگان درخشان و شب‌های پرستاره را به‌خوبی مهیا می‌سازد. شما می‌توانید در سفر خود به کویر مرنجاب، با فرا رسیدن شب با استفاده از یک تلسکوپ یا حتی چشم غیرمسلح، کهکشان‌های دوردست و پدیده‌های نجومی را مشاهده کنید و تصاویری به یادگار بگیرید.

کمپینگ

یکی از تفریحات غیرقابل جایگزین گردشگران، کمپینگ در دل طبیعت است و چه مقصدی بهتر از کویر مرنجاب وجود دارد تا تنوعی به سفرهای شما ببخشد؟ شب‌های آرام و آسمان پرستاره کویر، فرصت مناسبی را برای علاقه‌مندان به طبیعت فراهم می‌کند تا در دل کویری چون مرنجاب که با زبان بی‌زبان به شما می‌گوید که نرنج که آب هست. ضمنا از آنجایی که امکان برپایی کمپ در نزدیکی کاروانسرای شاه عباسی مرنجاب وجود دارد، دغدغه چندانی از نظر عدم امنیت و نبود امکانات مطرح نیست؛ زیرا این کاروانسرا دارای امکانات رفاهی مناسبی مانند سرویس بهداشتی و آب است. در هر صورت اگر قصد داشتید تا برای این سفر، کمپی برای خود برپا کنید، همراه داشتن تجهیزات کافی، لباس‌های مناسب و بررسی وضعیت آب‌وهوایی منطقه را فراموش نکنید.

عکاسی در کویر

عکاسی در کویر مرنجاب را می‌توان یکی دیگر از تفریحات محبوب گردشگران به‌شمار آورد که فارغ از حرفه‌ای بودن یا نبودن از شکار لحظات خاطره‌انگیز نیستند. این کویر با داشتن مناظر بکر و منحصربه‌فرد از جمله تپه‌های شنی بلند، دریاچه نمک، آسمان پرستاره شب و سایر جاذبه‌های دیدنی آن، بهترین مکان برای علاقه‌مندان به عکاسی از طبیعت و نجوم است. بسیاری از گردشگران در هنگام طلوع و غروب خورشید به موقع از راه می‌رسند و سریعا اقدام به ثبت مناظر زیبای شنی و انعکاس نور در دریاچه نمک می‌کنند. همچنین لازم به ذکر است که آسمان شب صاف و عاری از آلودگی کویر مرنجاب، فرصتی فوق‌العاده برای عکاسی از کهکشان راه شیری و ستارگان را فراهم می‌آورد​.

پیاده‌ روی و شب‌ نشینی

اما از تمام این تفریحات که بگذریم، پیاده‌روی و شب‌نشینی در کویر مرنجاب زیر آسمان صاف و بی‌نظیری که دارد، مکانی فوق‌لعاده به‌شمار می‌آید. به جرات می‌توان این چنین اظهار داشت که شما می‌توانید با پیاده‌روی روی رمل‌های شنی از سکوت و آرامش کویر لذت ببرید و غرق در زیبایی‌های بی‌همتای طبیعت شوید. البته شب‌نشینی‌های کویری، با یک دورهمی دوستانه گرد یک آتش سوزان زیباتر هم می‌شود؛ درست آن زمانی که دست در دست یکدیگر به تماشای آسمان پرستاره می‌پردازید و با گفت‌وگو، رقص و آواز لحظات خوشی را تجربه می‌کنید. خوشبختانه با وجود کمپ کویر مرنجاب، پذیرایی با انواع میوه، خوراکی و نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه در این شب‌نشینی‌ها سهولت یافته است؛ همین موضوع باعث می‌شود تا گردشگران یک تجربه دلپذیر و خاطره‌انگیز از حضور در این مکان داشته باشند.

دیدنی های کویر مرنجاب

کویر مرنجاب یکی از زیباترین و متنوع‌ترین کویرهای ایران است که دارای مناظر طبیعی و تاریخی بی‌نظیری از قبیل دریاچه نمک و کاروانسرای شاه عباسی است. همانطور که اشاره شد، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی این کویر دریاچه نمک مسیله و جزیره سرگردان آن است که با انعکاس تصویر آسمان در آب‌های کم‌عمق خود در هنگام غروب، صحنه‌ای شگفت‌انگیز ایجاد می‌کند.

تپه‌های شنی مرنجاب، بلندترین تپه‌های شنی موجود در ایران هستند که گردشگران به آن‌ها علاقه شدیدی دارند. کاروانسرای شاه عباسی نیز یک بنای تاریخی با بیش از 400 سال قدمت است و به‌عنوان یک اقامتگاه سنتی برای گردشگران جذابیت خاصی دارد. قلعه کرشاهی که قدمت آن باز هم به دوران صفویه بازمی‌گردد، یکی دیگر از جاهای دیدنی تاریخی این منطقه است که درست در دل کویر ساخته شده است. همچنین از منابع آبی مهمی مثل چاه دستکند، چاه هندوانه و چاه کنجه نیز نمی‌توان صرف نظر کرد که به‌عنوان سازه‌های قدیمی جلب توجه می‌کنند. در ادامه با معرفی برخی از این جاهای دیدنی و حتی سایر جاذبه‌های گردشگری کویر مرنجاب خواهیم پرداخت تا دید بهتری نسبت به آن‌ها داشته باشید.

دریاچه نمک و جزیره سرگردان

دریاچه نمک و جزیره سرگردان آن یکی از جذاب‌ترین نقاط توریستی کویر مرنجاب هستند که به‌دلیل سطح براق و سفید این دریاچه و جزیره عجیبش، مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته است. این دریاچه که بیشتر ماه‌های سال خشک و پوشیده از لایه‌های ضخیم نمک است، در هنگام بارندگی با آب بسیار کم‌عمقی به عمق حداکثر ۵۰ سانتی‌متر پوشانده می‌شود که به‌سرعت هم تبخیر می‌شود. یکی از ویژگی‌های جالب توجه دریاچه نمک، وجود جزیره‌ای به نام «جزیره سرگردان» در آن است. این جزیره به‌دلیل خطای دید در دوردست، مانند مکانی شناور در میان دریایی از نمک به نظر می‌رسد و گردشگران را به وادار می‌کند تا از راز آن سر در بیاورند.

لازم به ذکر است که در نزدیکی دریاچه نمک، رودهای مهمی مانند رود شور، کرج، و جاجرود جریان دارند که در فصول بارندگی به دریاچه می‌ریزند. در واقع نمک‌های با ارزشی چون کلرید سدیم و سولفات‌های مختلفی که در این دریاچه جمع می‌شود، به‌واسطه ریختن آب همین رودها به دریاچه ایجاد می‌شوند. پس با تمام این تفاسیر، دریاچه نمک و جزیره سرگردان آن، یکی از بهترین مقاصد اصلی کویرنوردان، علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و عکاسی از مناظر کویری هستند.

تپه های شنی

تپه‌های شنی کویر مرنجاب از دیگر بخش‌های مهم این منطقه به‌شمار می‌آیند و این تپه‌ها را می‌توان در اقصی نقاط این کویر مشاهده کرد. این تپه‌ها به ‌دلیل داشتن پهنای گسترده و ارتفاع متنوع، فضای مناسبی برای تجربه و پیاده‌سازی تفریحاتی مانند راه‌رفتن با پای‌برهنه روی شن‌ها و سُر خوردن از فراز تپه‌ها فراهم می‌کنند. اگر عزم جدی برای کویرگردی دارید، توجه داشته باشید که می‌توانید در طول روز به بالای تپه‌ها رفته و از تماشای منظره زیبای غروب خورشید لذت ببرید.

یکی از تفریحات محبوب و کمتر شناخته شده در این تپه‌ها، اسکی روی شن است که به‌عنوان تفریحی هیجان‌انگیز و البته کم‌خطر شناخته می‌شود. از شترسواری و کویرگردی که پیش‌تر مطالبی در باب آن‌ها ذکر کردیم، غافل نشوید و با شتر که از تپه‌های شنی بالا می‌روید، به اطراف خود هم نظری هرچند کوتاه داشته باشید.

چاه های کویر مرنجاب (دستکند، کنجه و هندوانه)

در مسیر سفر به کویر مرنجاب و بازدید از بخش‌های مختلف آن، شانس این را خواهید داشت تا از نزدیک شاهد چاه‌هایی تاریخی و ارزشمند باشید که در گذشته نقش مهمی در تامین آب کاروان‌ها و ساکنان این منطقه ایفا می‌کرده‌اند. این چاه‌ها به‌دلیل اهمیت آب‌رسانی به ساکنین منطقه، مسافران، حیوانات و گیاهان بومی مانند درختان گز و تاغ حائز اهمیت هستند.

چاه دستکند یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین چاه‌های این منطقه به‌شمار می‌رود که در عمق زمین حفر شده و استفاده از تکنیک‌های قدیمی ایجاد شده است. البته اهالی منطقه بر این باورند که امام رضا (ع) در هنگام عزیمت به طوس، از مرنجاب عبور می‌کردند که این چاه آب شیرین را با دستان خویش برای ساکنین اطراف کنده است؛ از این رو چاه دستکند در مقایسه با دیگر چاه‌های کویر مرنجاب از اهمیت بیشتری برخوردار است و آن را مقدس می‌پندارند.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

از ورزنه تا مصر؛ بهترین کویرهای ایران برای تفریح را بشناسید

چاه کنجه نیز یکی دیگر از چاه‌های این کویر است که گویا به‌دلیل عمق مناسب و حجم آب کافی، برای سیراب کردن شترها و مسافران در کویر وسیع مرنجاب استفاده می‌شده است. اما چاه هندوانه که احتمالا از شنیدن نام آن هم تعجب خواهید کرد، با دیگر چاه‌های این کویر تفاوت قابل توجهی دارد. این چاه در واقع زمینی عمیق با چاله‌هایی با فاصله 1 متر است که اهالی منطقه در آن به کشت هندوانه می‌پردازند. دلیل اصلی استفاده از این روش کشت هندوانه، نبود آب کافی برای آبیاری زمین‌های کشاورزی است؛ این در حالی است که چاه هندوانه یا همان چاله‌ها رطوبت کافی برای آبیاری هندوانه‌ها را تامین می‌کند.

کاروانسرای شاه عباسی مرنجاب

کاروانسرای شاه عباسی که قدمت آن به دوره صفویه بازمی‌گردد، مهم‌ترین بنای تاریخی کویر مرنجاب است. این کاروانسرا در زمینی به مساحت 3,500 متر مربع نزدیکی فاصله 50 کیلومتری شمال شرق آران و بیدگل و در حاشیه جنوب غربی پارک ملی کویر ساخته شده است. کاروانسرای شاه عباسی در قرن ۱۷ میلادی (1102 هجری قمری) به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد و به‌عنوان یکی از اقامتگاه‌های اصلی در مسیر جاده ابریشم و راه کاروان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. شاید برایتان جالب باشد که از این کاروانسرا، 500 نگهبان به‌صورت همزمان محافظت می‌کردند و دلیل آن هم تامین امنیت کاروان‌های تجاری در مقابل گزند حملات ازبک‌ها و افغان‌ها بوده است.

ساختار این کاروانسرا با پلان چهارضلعی و با مصالحی چون سنگ، آجر و ملات گچ بنا شده و دارای ۲۹ اتاق است که در اطراف حیاط مرکزی آن قرار دارند. در گذشته، این کاروانسرا به‌عنوان محلی برای استراحت مسافران و کاروان‌های تجاری و همچنین برای ذخیره آب شیرین از قنات مرنجاب استفاده می‌شد. این بنا در ارتفاع ۸۵۰ متری از سطح دریا و در محیطی با آب و هوای گرم و خشک کویری قرار گرفته است. علی‌رغم بازسازی‌های متعدد صورت گرفته، طی سال‌های اخیر بر روی این کاروانسرا، هنوز هم بافت قدیمی و ساختار اصلی آن حفظ شده است.

هزینه یک شب اقامت در کاروانسرای شاه عباسی مرنجاب: ۱,۱۰۰,۰۰۰ تومان

آدرس کاروانسرای شاه عباسی مرنجاب: ایران، استان اصفهان، ۵۰ کیلومتری شمال شرق آران و بیدگل

کوه کلنگ

کوه کلنگ یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی کویر مرنجاب است که به‌دلیل شکل و جنس خاص و عجیبی که دارد، توجه بسیاری از گردشگران را هر از گاهی به خود جلب می‌کند. این کوه در نزدیکی کاروانسرای شاه عباسی مرنجاب قرار دارد و به‌دلیل ساختار سنگی منحصربه‌فردش، مکانی عالی را برای عکاسی در دل کویر فراهم می‌کند. اصلا جنس سنگ‌های این کوه و موقعیت جغرافیایی آن، به این مکان جذابیت بصری بیشتری داده است.

کویرنوردان، کوهنوردان و طبیعت‌گردانی که سر از کویر مرنجاب در می‌آورند، کوه کلنگ را به‌عنوان یکی از مقاصد مهم در برنامه سفر خود قرار می‌دهند؛ بسیاری از این گردشگران، پس از بازدید از کاروانسرای شاه عباسی و اقامت در آن، خود را برای صعود از کوه کلنگ آماده می‌کنند. در واقع کوه کلنگ ضمن آنکه از زیبایی‌های طبیعی خاصی برخوردار است، به دیگر جاذبه‌های دیدنی کویر مانند دریاچه نمک و جزیره سرگردان و چاه‌های تاریخی نیز نزدیک است و از تیررس گردشگران دور نمی‌ماند.

آدرس کوه کلنگ: استان اصفهان، آران و بیدگل، ۵ کیلومتری جنوب کاروانسرای مرنجاب

کوه یخاب

کوه یخاب دیگر جاذبه طبیعی خاص در منطقه کویر مرنجاب است که در نزدیکی ابوزید آباد قرار دارد. این کوه با ارتفاعی حدود ۱,۸۰۰ متر از سطح دریا، محیط مناسبی برای کویرگردی، کوهنوردی و طبیعت‌گردی فراهم می‌کند. ویژگی منحصربه‌فردی که باعث خاص شدن این کوه شده است، وجود چشمه‌ای زیبا در قله آن است که در میان خشک‌ترین نقاط کویر، منظره‌ای عجیب و دل‌نشین ایجاد می‌کند. ضمن آنکه باید به این مورد هم توجه داشته باشید که این چشمه، تنها ویژگی خاص کوه یخاب محسوب نمی‌شود و این کوه به‌عنوان پناهگاهی طبیعی برای گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی شناخته می‌شود. از جمله حیواناتی که در این منطقه زندگی می‌کنند، سیاه‌گوش، گربه‌وحشی و پرندگان کویری هستند. پس اگر قصد دارید تا یک سفر کویرنوردی با اندکی کوهنوردی داشته باشید، کوه یخاب را در برنامه سفری خود قرار دهید.

آدرس کوه یخاب: استان اصفهان، آران و بیدگل، نزدیکی ابوزیدآباد، شمال قلعه کرشاهی

قلعه کرشاهی

قلعه کرشاهی یکی دیگر از بناهای تاریخی و مهم کویر مرنجاب است که در شمال غربی این کویر قرار دارد و قدمت آن به حدود 1,500 سال پیش، در دوران حکومت ساسانیان بازمی‌گردد. این قلعه به‌عنوان مکانی نظامی و استراتژیک ساخته شده بود و جنس خشت و گلی و پلان مستطیلی‌شکل آن، مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد. با توجه به تاریخچه پر فراز و نشیب این قلعه و همچنین به‌دلیل قرارگیری قلعه کرشاهی در دل کویر مرنجاب، حصارهای مستحکم و غیرقابل نفوذی برای دژ کرشاهی طراحی شده است؛ همین ویژگی باعث شده بود تا این قلعه به‌عنوان پناهگاهی برای کاروان‌های عبوری و مکانی برای حفاظت در برابر حملات دشمنان مورد استفاده قرار گیرد.

اگرچه امروزه، قلعه کرشاهی دیگر کاربری و شکوه گذشته خود را ندارد، ولی همچنان بازدید از بقایای آن به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری کویر مرنجاب برای گردشگران بالاخص ایرانیان جذاب و غرورآفرین است؛ زیرا شما کافی است تا از این قلعه بازدید کنید تا از نزدیک با تاریخ و معماری کویری ایران آشنا شوید. این قلعه با دریاچه نمک و کمپ‌های کویری، فاصله‌ای نسبتا کوتاهی دارد و مکان مناسبی برای گشت‌وگذار و حتی آشنایی با تاریخ منطقه محسوب می‌شود.

ریگ بلند

اما در نهایت می‌رسیم به ریگ بلند که یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی و معروف کویر مرنجاب است که در نزدیکی کاروانسرای مرنجاب و شهرستان آران و بیدگل قرار دارد. این مجموعه از تپه‌های ماسه‌ای بلند با ارتفاع ۴۰ تا ۹۰ متر تشکیل شده و به‌دلیل بلندی و قابل رویت بودنشان از فاصله‌های دور به این نام شناخته شده است. این تپه‌ها از ماسه‌های تثبیت‌شده تشکیل شده‌اند که تغییرات چشمگیری در طول زمان ندارند.

پوشش گیاهی منطقه ریگ بلند شامل گیاهانی مانند اسکنبیل، نسی، دم گاوی و نتر است که به شرایط ماسه‌ای عادت دارند. از طرف دیگر این شنزارها زیستگاه گونه‌های جانوری مختلفی مانند روباه شنی، گربه شنی، انواع عقرب، شتر مار، بزمجه بیابانی، خرگوش شرقی، لاسرتای مرنجابی، و مار جعفری است. همچنین پرندگانی چون شاهین و سارگپه بیابانی و حیواناتی مانند پامسواکی و جرد را نیز می‌توان در این منطقه مشاهده کرد.

آدرس ریگ بلند: استان اصفهان، شهرستان آران و بیدگل، ۴ کیلومتری کاروانسرای مرنجاب

نکات مهم سفر به کویر

برای سفر به کویر مرنجاب و مقابله با حوادث ناگوار با پیش‌بینی‌های معقولانه، لازم است تا از همان ابتدای کار، مکان مناسبی را برای برپایی کمپ پیدا کنید. ضمنا تجهیزات و اقلام مورد نیاز خود را از پیش تهیه کنید تا در طول سفر دغدغه‌ای از این بابت نداشته باشید. اما صرف نظر از این موارد، نکاتی کلیدی وجود دارند که ممکن است، از دید شما دور مانده و اینجاست که باید توجه شما را به نکات زیر جلب کنیم:

• استفاده از کفش ساق‌دار یا ترجیحا پوتین برای دور ماندن از خطر زهر انواع مار و عقرب
• کیت مارگزیدگی در صورت حمله مار و زهرآگین شدن بدن
• همراه داشتن لباس آستین بلند، کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی
• آب معدنی
• خوراکی‌های حاوی قند و شیرینی برای تنظیم قند خون
• پاوربانک، شارژر تلفن همراه، هدفون یا هندزفری

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

روستای ابیانه کجاست؟ | روستای سرخی در دل کویر اصفهان

• وسایل آتش‌زا اعم از کبریت، فندک، نفت یا گازوئیل
• چادر مسافرتی و کمپینگ ضمن همراه داشتن ابزار لازم برای برپایی کمپ
• کیسه خواب و زیرانداز (زیلو)
• اسپری ضد حشره برای دفع حشرات و استفاده حین کویرگردی و پیش از خواب
• لباس‌های گرم و خنک برای استفاده در شرایط جوی متفاوت
• قطب‌نما
• کارت شناسائی و مقداری پول نقد
• در نهایت لازم است تا به این نکته هم توجه داشته باشید که به هیچ عنوان تنها به دل کویر نزنید و سعی کنید تا همراه با گروهی از دوستان و اقوام خود برنامه این سفر را ترتیب دهید.

سخن پایانی

سفر به کویر هر از گاهی می‌تواند تنوعی به زندگی شما ببخشد که برای گزیر از یکنواختی سفرهای شمال و اطراف تهران، بهترین انتخاب ممکن است. کویر مرنجاب هم که از تمام جوانب به آن پرداخته شد و اکنون بهتر می‌دانید که باید برای چنین سفری، از پیش برنامه‌ریزی کنید تا نهایت استفاده را از جاذبه‌های گردشگری و تفریحات آن داشته باشید. سفر به کویر مرنجاب در فصل‌های سرد سال لذت دیگری دارد؛ بنابر همین اصل، پیشنهاد ما به شما مخاطبان همیشگی پته، این است که اگر در زمان انتشار این مقاله، آن را مطالعه می‌کنید تا فصل پاییز تمام نشده، فرصت را غنیمت بشمارید و مقدمات سفر به کویر مرنجاب را از همین الان تا پایان سال بچینید. در نهایت هم مانند همیشه نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید و پیشنهاد یا انتقاد خود را از ما دریغ نکنید.

سوالات متداول