مکان های زیارتی عراق از نجف و کربلا

کشور عراق، یکی از مقاصد اصلی مسلمانان بسیاری از جمله شیعه و سنی برای زیارت است. علی‌رغم این‌که این کشور، آب‌وهوای بسیار گرم و خشکی دارد، اما به خاطر وجود مکان های زیارتی نجف و کربلا، همه ساله تعداد بی‌شماری از مسلمانان به ویژه برای پیاده روی اربعین و زیارت راهی این سرزمین می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین دلایل زیارت مسلمانان به عراق، وجود آرامگاه و حرم امام حسین (ع) است؛ البته مکان‌های زیارتی دیگری هم در این کشور وجود دارند که برای دیدن آن‌ها باید چند روز زمان بگذارید.

حال‌وهوای خوبی که از زیارت این مکان‌ها می‌گیرید، تحمل گرمای طاقت‌فرسای عراق را برای‌تان آسان‌تر می‌کند. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا شما را با مشهورترین مکان‌های زیارتی نجف و کربلا آشنا کنیم.

مکان‌های زیارتی کربلا

مکان‌های زیارتی کربلا، مجموعه گسترده‌ای از زیارتگاه‌ها، مکان‌های مذهبی و مقابر متبرکه را شامل می‌شود که همه ساله پذیرای تعداد زیادی از شیعیان برای زیارت و بازدید از آن‌ها است. اوج سفر زائران از ایران و دیگر شهرهای شیعه مذهب به کربلا، در ایام تاسوعا و عاشورا و اربعین شهدای کربلا است. با این حال، دیگر ایام سال هم شیعیان برای زیارت و بازدید از این اماکن، عازم سفر به کربلا می‌شوند.

حرم امام حسین (ع) و حرم حضرت عباس (ع)، دو مکان از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی کربلا است. حرم این دو بزرگوار، چیزی فراتر از مکانی زیارتی هستند؛ چرا که میزبان پیکر مقدس دو تن از امامان عزیزمان هستند. در ادامه از بخش‌های مختلف این حرم‌ها صحبت می‌کنیم.

حرم امام حسین (ع)

مرقد امام سوم شیعیان، یکی از مکان‌های زیارتی کربلا است که در 100 کیلومتری بغداد و 80 کیلومتری نجف واقع شده است. این حرم، شناخته‌شده‌ترین مکان زیارتی عراق است که هر ساله در ماه محرم از سوی شیعیان جهان مورد استقبال قرار می‌گیرد. ساخت این بارگاه، به دوران صفوی، عثمانی و قاجار باز می‌گردد. امام حسین (ع) در سال 61 هجری قمری و در زمان خلافت یزید، به مخالفت با حاکم وقت برخاست و در کربلا (نینوای آن زمان) به شهادت رسید.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

روستای ونان کجاست؟ | جاهای دیدنی روستا + عکس و آدرس

پیشوای سوم شیعیان پس از گذشت چند روز، در همان مکان به خاک سپرده شدند و امروزه آرامگاه ایشان به مکانی برای زیارت شعیان جهان تبدیل شده است. حرم امام حسین (ع)، یکی از مکان های زیارتی عراق است که هر ساله در اربعین حسینی، سیل عظیمی از عاشقان این حضرت به سوی کربلا پیاده‌روی می‌کنند.

در آرامگاه ایشان، می‌توانید مزار برخی از یاران و خانواده ایشان را نیز مشاهده کنید. دو تن از فرزند ایشان، حضرت علی اکبر (ع) و حضرت علی اصغر (ع) نیز در جوار امام حسین (ع) و درون قبر ایشان دفن شده‌اند. بخش اعظم شهیدان واقعه کربلا هم در این حرم و در قسمت شرق ضریح آن حضرت، دفن شده‌اند.

گنبد حرم امام حسین (ع)

ستون‌ها و گنبد اطراف ضریح که اکنون در مدفن مطهر پیشوای سوم شیعیان قرار دارند، در قرن هشتم هجری ساخته شده‌اند. قدمت گنبد حرم امام حسین (ع) به بیش از 700 سال قبل باز می‌گردد و در طول تاریخ بارها توسط عاشقان آن حضرت، بازسازی و تعمیر شده‌اند.

گنبد فعلی آرامگاه امام حسین (ع)، دومین گنبد است و جالب این‌جاست اولین گنبد که «قبه حسینی» نام دارد، زیر گنبد فعلی محفوظ است. در معماری اسلامی، گنبد اصلی‌ترین بخش از اماکن زیارتی کربلا است.

مرقد امام حسین (ع)

نخستین مرقد امام حسین (ع)، توسط شخصی به نام بی‌اسد بنا شد و مختار ثقفی که یکی از یاران آن حضرت بود، آرامگاه ایشان را بسط و گسترش داد. در گذشته اکثر آرامگاه‌ها از مصالحی مانند آجر و چوب ساخته می‌شدند. متأسفانه آرامگاه امام حسین (ع) توسط هارون الرشید تخریب شد. در دوران این خلیفه، برای این‌که هر گونه نشانی را از مرقد امام حسین (ع) نابود کنند، قبر را شخم زده و درخت سدره را بریدند.

بعدها در زمان خلافت علی بن موسی، شیعیان مرقد ایشان را بازسازی کردند. اما این بنا نیز به وسیله متوکل عباسی تخریب شد. مرقد پاک و مطهر امام حسین (ع)، یکی از مکان‌های زیارتی کربلا است که متحمل سختی‌های فراوانی بوده است.

صحن حرم امام حسین (ع)

صحن حرم امام حسین (ع)، دو طبقه بوده و به وسیله کاشی‌های زیبایی تزیین شده است. قسمتی از حرم ایشان را به انبار فرش تبدیل کرده‌اند تا در صورت نیاز، از فرش‌های آن قسمت برای مفروش کردن صحن استفاده کنند.

در صحن حرم سید الشهدا، ایوان‌ها و رواق‌های زیادی قرار دارند که تا ارتفاع دو متری به وسیله سنگ مرمرهای زیبا تزیین شده‌اند. در قسمت‌های مختلف این رواق‌ها، کاشی‌کاری‌های قرآنی به چشم می‌خورد که زیبایی آن را دو چندان کرده است.

ایوان‌های حرم مطهر امام حسین (ع)

در حرم امام حسین (ع)، 4 ایوان وجود دارد که شامل ایوان شمالی (صافی الصفا)، ایوان جنوبی (ایوان طلا)، ایوان خاوری و ایوان باختری هستند. ایوان شمالی که به نام ایوان صافی الصفا شناخته می‌شود، در قسمت شمال واقع شده است. این ایوان، توسط شاه صفی ساخته شده و به همین خاطر به صافی الصفا شهرت یافته است.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

راهنمای خرید بلیط اتوبوس کربلا

ایوان جنونی که در مقایسه با سایر ایوان‌ها بزرگ‌تر است، 36 متر طول دارد. این ایوان، سراسر حرم را به طرف قبله در بر گرفته است. 12 ستون با ارتفاع متفاوت در این ایوان قرار دارند. ستون‌های اطراف 3 متری و ستون‌های وسط 4 متری هستند. این ستون‌ها را در گذشته از چوب جنگل‌های هند ساخته بودند.

ایوان شرقی که در گذشته به نام ایوان لیلو شناخته می‌شد، محل برگزاری تکیه توسط درویشان بود. ایوان غربی که در ضلع غربی قرار دارد، به ایوان ناصری مشهور است. این ایوان توسط ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و به همین خاطر به این نام مشهور است. ایوان‌ها مهم‌ترین قسمت حرم امام حسین (ع) و اصلی‌ترین مکان‌های زیارتی کربلا هستند.

رواق‌های حرم مطهر امام حسین (ع)

در حرم امام حسین (ع)، 4 رواق اصلی قرار دارد که مشتمل بر رواق شمالی (پادشاهان)، رواق جنوبی (حبیب بن مظاهر)، رواق خاوری (فقیهان) و رواق باختری (ابراهیم مجاب) است. رواق فقیهان، 5 متر عرض و 45 متر طول دارد و در بخش شرقی ضریح واقع شده است. این رواق که با سنگ‌های مرمر در دیواره‌ها و کف مزین شده است، یکی از زیباترین مکان های زیارتی عراق و کربلا است. در این رواق، دری به طرف حرم و دری به طرف صحن نصب شده است.

رواق باختری یا همان رواق ابراهیم مجاب، در غرب ضریح قرار گرفته است و توسط عمران بن شاهین بنا شده است. جالب است بدانید که این رواق، تا مدت‌ها به نام سازنده آن شناخته می‌شد، اما بعدها به خاطر دفن یکی از فرزندان امام کاظم (ع) که همان ابراهیم مجاب است، به این نام تغییر یافت.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

فهرستی از بهترین مراکز خرید ارزان کربلا + آدرس

رواق شمالی که توسط شاه صفی ساخته شده است، مدفن 4 تن از پادشان قاجار است و به همین خاطر به رواق پادشان مشهور است. رواق جنوبی که به آن رواق حبیب بن مظاهر هم گفته می‌شود، به خاطر مرقد یکی از یاران باوفای حضرت، به این نام شناخته شده است. از سقف این رواق، چهل‌چراغی بزرگ آویزان است که همین موضوع، آن را به یکی از زیباترین اماکن زیارتی کربلا تبدیل کرده است. همه این رواق‌ها به وسیله 7 در به صحن اصلی راه می‌یابند. این هفت در عبارتند از؛ باب القبله، باب ابراهیم مجاب، باب راس الحسین، باب صاحب الزمان، باب الکرامه، باب حبیب بن مظاهر  باب علی اکبر.

موزه امام حسین (ع)

در طبقه دوم بارگاه مطهر امام حسین (ع)، موزه آن حضرت قرار دارد. در این موزه، آثار ارزشمند اسلامی و تاریخی به چشم می‌خورد که توسط شخصیت‌های تاریخی در طول زمان گردآوری شده و به آستان حضرت اهدا شده‌اند. موزه امام حسین (ع) در سال 2009 میلادی تأسیس شد که محل نگهداری لوسترها، دروازه‌ها، ضریح قدیمی حرم امام حسین (ع)، سجاده‌ها، اشیا قیمتی نقره، قالی‌ها و درها است.

یکی از ارزشمندترین آثار این موزه، تار مویی است که منتسب به پیامبر اسلام است. هم‌چنین کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های بسیار کمیابی در این موزه نگهداری می‌شوند. یکی از دست‌نوشته‌های نادر این موزه، قرآن است که به دست امام علی (ع) نگاشته شده است.

حرم حضرت ابوالفضل (ع)

حرم حضرت ابوالفضل (ع)، در فاصله بسیار کمی از حرم امام حسین (ع) قرار گرفته است. این حرم که از اهمیت زیادی برخوردار است، یکی از مکان‌های زیارتی کربلا است که همه ساله در تاریخ اربعین، عده زیادی از عاشقان آن حضرت به طرف کربلا پیاده‌روی می‌کنند. حرم این امام بزرگوار، در قسمت شرقی حرم مطهر پیشوای سوم شیعیان واقع شده است و حد فاصل میان این دو حرم را بین‌الحرمین می‌گویند.

ساخت این حرم، به دوران آل بویه باز می‌گردد، اما در دوره‌های صفویه و قاجاریه بسط یافته و مرمت شده است. حرم این سردار شهید، مساحتی برابر با 1093 متر مربع دارد و ساختمان اصلی آن شامل صحن، گنبد، ضریح، رواق و ایوان است که از معماری کاملا ایرانی برخوردار است. نکته جالب توجه این است که جدیدترین ضریح حرم مطهر حضرت ابوالفضل (ع)، در سال 1395 هجری شمسی نصب شده است.

رواق‌های حرم حضرت عباس (ع)

حرم مطهر حضرت ابوالفضل (ع) نیز همانند حرم امام حسین (ع) متشکل از 4 رواق است که اطراف ضریح حضرت قرار گرفته‌اند. رواق شمالی، رواقی است که برای داخل شدن به زیر زمین و رسیدن به قبر حضرت ابوالفضل (ع)، از آن استفاده می‌شود. باید خاطر نشان کرد که درب نقره‌ای در هر شرایطی بسته است و به همین خاطر هیچ‌کس نمی‌تواند به زیر زمین ورود پیدا کند.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

واحد پول عراق چیست؟ | در سفر به عراق چه ارزی ببریم؟

در رواق شرقی 5 مقبره قرار دارد و رواق غربی در سال 1321 شمسی به طرف ضلع شمال غرب افتتاح شده است. رواق جنوبی نیز به وسیله 3 درب، به ایوان طلا راه می‌یابد.

مجموع این رواق‌ها در سال 1367 قمری به دست حاج حسین حجارباشی سنگ‌فرش شده‌اند. جالب است بدانید این سنگ‌ها، بقایای سنگ‌های تراشیده شده برای قصر گلستان تهران بوده‌اند.

ایوان‌های حرم حضرت ابوالفضل (ع)

حرم مطهر حضرت ابوالفضل (ع)، به عنوان یکی از مهم‌ترین اماکن زیارتی کربلا، دارای 4 ایوان متشکل از ایوان شمالی، ایوانی جنوبی، ایوان شرقی و ایوان بالاسر است. در بالای ایوان بالاسر کتیبه‌ای قرار دارد که سوره فتح روی آن نوشته شده است. ایوان شرقی نیز کتیبه‌ای دارد که روی آن سوره قدر و سوره حمد نوشته شده است.

مقابل حرم مطهر حضرت ابوالفضل (ع)، ایوانی قرار دارد به مساحت 320 متر مربع که نمای آن با آجرهای طلاکاری و مسی رنگ مزین شده است. نکته جالب توجه این‌که در بالاسر این ایوان، چند بیت ترکی نوشته شده است که نشان می‌دهد ساخت این ایوان به عصر پادشاهان عثمانی باز می‌گردد.

ایوان بالاسر در قسمت غربی صحن واقع شده است که کتیبه‌ای از شعرهای فارسی در آن به چشم می‌خورد. نقل است که در روزهای محرم، درویش‌ها در این ایوان عزاداری می‌کنند. ایوان شرقی که در آن، باب‌الرضا و باب‌العلقمی قرار دارد، کتیبه‌ای دارد که روی آن سوره قدر و حمد و هم‌چنین نام حاج نادر توکلی نوشته شده و قدمت آن به سال 1304 قمری باز می‌گردد. بالای ایوان جنوبی که درب ورودی باب القبله است، ساعت زنگ‌دار بزرگی قرار گرفته و کتیبه‌ای اثر محمدحسین یزدی که در سال 1304 قمری نوشته شده است، به چشم می‌خورد.

موزه حرم حضرت عباس (ع)

موزه حرم حضرت ابوالفضل (ع)، یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین موزه‌های عراق است. این موزه، میزبان اشیا نفیس و ارزشمندی مانند زره، سپر و شمشیر است. علاوه بر این، نسخ خطی بسیار نفیس و نادر، خنجرهای جنگی، ظروف نقره، در و پنجره‌های فولادی ضریح قدیمی، شمشیر و شمعدان، فرش‌های دستباف نفیس، قفل‌های تاریخی و تفنگ‌های باروتی از جمله اشیای گرانبهای این موزه هستند.

مکان‌های زیارتی نجف

مکان‌های زیارتی نجف، قسمت مهمی از جاذبه‌های گردشگری و مذهبی کشور عراق محسوب می‌شوند. نجف به دلیل حضور بارگاه ملکوتی امیر مؤمنان، علی (ع) در میان شیعیان به عنوان یکی از مقاصد زیارتی شناخته می‌شود. مکان‌های زیارتی مهمی در نجف وجود دارد که شیعیان هنگام سفر به عراق، از این مکان‌ها نیز دیدن می‌کنند. در این بخش، با مشهورترین مکان‌های زیارتی نجف آشنا می‌شویم.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

با بهترین هتل های کربلا آشنا شوید!

حرم حضرت علی (ع)

حرم حضرت علی (ع)، یکی از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی نجف است که در سال 369 هجری قمری توسط عضدالدوله دیلمی بنا شد. این مکان، نخستین بار به وسیله هارون الرشید، خلیفه عباسی ساخته شد و بعد از آن، به دلیل این‌که ایرانیان علاقه و احترام خاصی به اهل بیت داشته‌اند، در طول دوره‌های زمانی مختلف مانند افشاریه، صفویه و قاجاریه بسط یافته و به صورت امروزی در آمده است.

نقل است که حضرت علی (ع)، محل دفن خود را طی وصیتی به فرزندانش سفارش کرده بود. طبق این وصیت، محل قبر ایشان پنهان نگاه داشته شد و هیچ‌کس به جز امامان و برخی شیعیان، از محل دفن ایشان اطلاعی نداشتند. چرا که امکان نبش قبر توسط خوارج وجود داشت. بعد از سرنگونی بی‌امیه و متفرق شدن خوارج، در زمان هارون الرشید، قبر ایشان علنی شد. حتی در زمان حکومت حجاج‌ ابن یوسف ثقفی، برای یافتن آرامگاه حضرت بیش از 3000 قبر نبش شدند، اما موفق به یافتن قبر آن حضرت نشدند.

مقام حضرت مهدی (عج)

مقام حضرت قائم (عج)، یکی دیگر از مکان‌های زیارتی نجف است که در نزدیکی حرم امام حسین (ع) قرار دارد. این مکان زیارتی که در قسمت شمالی کربلا و در جوار نهری به نام علقمه قرار گرفته، منتسب به حضرت مهدی (عج) است. اگرچه اطلاعات خاصی در مورد تاریخچه این مکان در دست نیست، اما نقل است که عالمی به این مکان آمده و هنگام دعا و مناجات، امام زمان (عج) را دیده است.

ساختمان این مقام، اتاق کوچک و گلی است که پس از مدتی در سال 1378 قمری، توسط فردی به نام حاج حمزه خلیل، با آجر بازسازی و بسط داده شد. این مکان، یک بار در سال 1310 تخریب و مجدد مورد مرمت قرار گرفت. طی بازسازی و مرمت مجدد این مکان، گنبدی همراه با کاشی‌کاری فیروزه‌ای روی آن ساخته شده است.

 در سال 1391، باز هم این مکان برای بار دوم توسط محسن حمید ملا مهدی وزنی بازسازی شد. در کتابی تحت عنوان «کربلا فی الذاکره» آمده است که در این مکان، هر صبح جمعه دعای ندبه خوانده می‌شود و زنان نیز عصرها، به توزیع نذری می‌پردازند. این مکان، مساحتی برابر با 1300 متر مربع دارد و دارای یک گنبد کاشی، سه در ورودی و یک محراب تزئین شده است.

مرقد هود

هود یکی از پیامبران الهی بود که برای هدایت قوم عاد از اقوام عرب زبان در احقاف فرستاده شده بود. جالب است بدانید که قبر حضرت هود و صالح تا مدت‌ها مشخص نبود. تا این‌که فردی به نام سید بحرالعلوم رحمه الله دستور داد تا به حفر این مکان بپردازند. پس از حفر کردن، متوجه لوحی در میان زمین شدند که روی آن به زبانی عربی نوشته شده بود: «این قبر حضرت هود و حضرت صالح (ع) است».

بعد از این حفر، مرمت و بازسازی این بنا آغاز و طاق سبزی روی قبر ایشان ساخته شد. بر روی طاق گنبد سبز حضرت صالح و حضرت هود نوشته شده است که: «این اولین سایبانی است که بر فراز قبرهای مطهر حضرت هود و حضرت صالح (ع) به دستور سید بحرالعلوم ساخته شده است». نقل است که مقام حضرت هود و صالح در گذشته در قسمت دیگری از وادی‌السلام قرار گرفته بود، اما سید بحرالعلوم دستور داد که مکان فعلی را برای مرقد ایشان بسازند.

مرقد صالح

بعد از آن‌که قوم عاد به هلاکت رسید، پیامبر دیگری برای هدایت قوم ثمود فرستاده شد. محل زندگی این قوم، در منطقه‌ای به نام حجر است که در میان حجاز و تبوک قرار گرفته است. وجود قبر حضرت هود و صالح (ع) در قرستان وادی‌السلام نشان می‌دهد که قبر این دو بزرگوار، از راه‌های دوری به نجف انتقال یافته‌اند و بسیاری از مردم، پاکی این سرزمین را علت اصلی آن می‌دانند. در گذشته‌های بسیار دور بسیاری از مردمان مناطق دوردست وصیت می‌کردند که پیکر آن‌ها بعد از مرگشان، به این مکان انتقال داده شود.

مرقد آدم و نوح

یکی دیگر از مکان‌های زیارتی نجف، مرقد آدم و نوح است که در محدوده حرم حضرت علی (ع) قرار دارد و شیعیانی که برای زیارت حرم مطهر حضرت علی (ع) به این مکان شرف‌یاب می‌شوند، زیارت‌نامه حضرت آدم و نوح را نیز می‌خوانند. در قسمتی از زیارت‌نامه حضرت علی (ع) آمده است: «و سلام بر تو، سلام بر آدم و نوح که که در کنار تو دفن شده‌اند».

قبرستان وادی‌السلام

قبرستان وادی‌السلام یکی از آرامستان‌های بزرگ و تاریخی جهان و یکی از مهم‌ترین قبرستان‌های مسلمانان جهان است که همجواری با حرم حضرت امیرالمؤمنین، ارزش و اهمیت آن را دو چندان کرده است.

وادی‌السلام به دلیل داشتن بیش از 7 میلیون قبر، جزو بزرگ‌ترین قبرستان‌های جهان به شمار می‌رود. با توجه به روایات و احادیثی که از ائمه و پیامبر در مورد زیارت این قبرستان آمده است، این مکان اهمیت زیادی برای مسلمانان دارد. مزار حضرت صالح و هود، مقام حضرت صاحب‌الزمان، مقام امام زین‌العابدین، مقام امام صادق (ع) و امام سجاد (ع)، مقام حضرت رقیه و مقام محمد حنیفه در این آرامستان قرار گرفته‌اند.

مکان‌های زیارتی کاظمین

کاظمین، یکی دیگر از شهرهای عراق است که اماکن زیارتی مختلفی را در خود جای داده است. اگر قصد زیارت به عراق را دارید، این مکان‌ها، تأثیر زیادی در آرامش روح و روان شما خواهند داشت. در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد این مکان‌ها ارائه خواهیم داد.

حرم امام موسی کاظم (ع)

حرم مطهر امام موسی کاظم (ع)، از جمله مکان های زیارتی عراق است که مساحتی نزدیک به 26 هزار متر مربع دارد. این حرم، بخش‌های مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به گنبد، ضریح، رواق، روضه و گلدسته اشاره کرد. در حرم این امام بزرگوار، هنرهای زیادی مانند خطاطی، آینه‌کاری، منبت‌کاری، طلاکاری و کاشی‌کاری به چشم می‌خورد. گفته می‌شود که ساخت نخستین بنای حرم امام موسی کاظم (ع) به دوران پیش از آل بویه باز می‌گردد.

پس از آن حکومت‌های صفویه، سلجوقیان، آل بویه و قاجار، دست به مرمت و بازسازی این بنای زیارتی زدند. بارگاه امام کاظم علیهم‌السلام که در نزدیکی رود دجله قرار دارد، متاسفانه در دوره‌های تاریخی مختلف، به دلیل طغیان رودخانه، متحمل آسیب‌های زیادی شده است.

حرم امام جواد یا امام محمد تقی (ع)

حرم مطهر امام جواد یا امام محمد تقی علیهم‌السلام فرزند شمس‌الشموس (ع) یکی دیگر از اماکن زیارتی عراق و شهر کاظمین است. ایشان، در سال 220 قمری به دستور معتصم عباسی و توسط ام‌الفضل (برادرزاده معتصم و دختر مأمون) مسموم شده و به شهادت رسید. مقبره ایشان در نزدیکی قبر جد بزرگوارشان، امام موسی کاظم (ع) قرار دارد. روی مقبره امام جواد و جدشان امام موسی کاظم (ع)، عمارت و بقعه‌ای بنا شده که به کاظمین مشهور است.

در کنار این بقعه، مسجدی قرار دارد که به مسجد کاظمیه یا مسجد باب التین مشهور است. شیعیان از داخل این مسجد، قبر این امامان بزرگوار را زیارت می‌کردند. به همین خاطر است که بقعه این امامان، به مشهد باب التین نیز شناخته می‌شود. در همان دوران برای مرقد امام جواد و جد بزرگوارشان، امام موسی کاظم (ع)، بنایی متشکل از چند حجره ساخته و خادم‌هایی در نظر گرفته شدند.

مکان‌های زیارتی سامرا

سامرا، از دیگر مکان های زیارتی عراق است که میزبان حرم دو تن از امامان بزرگوار به نام امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) است. در ادامه درباره حرم این دو بزرگوار، اطلاعات بیشتری ارائه می‌دهیم.

حرم امام هادی (ع)

امام هادی (ع) فرزند امام جواد (ع) و دهمین امام ما شیعیان است. دوران امامت ایشان همزمان با دوران خلافت یکی از خلفای عباسی بوده است. بیشتر دوران امامت ایشان، در شهر سامرا و تحت نظر یکی از خلفای عباسی سپری شده است. از ایشان احادیث زیادی در باب اخلاق، تفسیر و فقه موجود است. زیارت غدیریه و زیارت جامعه کبیره، منتسب به ایشان است.

حرم امام هادی (ع) به یکی از مکان های زیارتی عراق تبدیل شده است. این زیارتگاه که مدفن ایشان و فرزند بزرگوارشان امام حسن عسگری (ع) است، به حرم عسکرین شناخته می‌شود. در سال 1384 و 1386 شمسی، این زیارتگاه، مورد حملات تروریستی قرار گرفته و تا حدی ویران شد. اما ستاد عتبات عالیات ایران در طول سال‌های 1389 تا 1394 شمسی، اقدام به مرمت و بازسازی آن کرد.

حرم امام حسن عسگری (ع)

حرم امام حسن عسگری (ع) از دیگر مکان‌های زیارتی سامرا است و در جایی قرار دارد که محل تولد امام زمان (عج) است. متاسفانه حرم امام عسگری، در طول تاریخ دو بار و طی حملات تروریستی، تا حد زیادی تخریب شده است. در کنار قبر امام حسن عسگری (ع) و امام هادی (ع)، مزار نرجس خاتون مادر امام زمان و همسر امام حسن عسگری (ع) و حکیمه خاتون خواهر امام حسن عسگری (ع) و دختر امام جواد (ع) قرار دارد.

ضریح حرم عسکرین همانند ضریح حرم امام حسین (ع) دارای 6 جهت است که ساخت آن طی سال‌های 1389 تا 1391 شمسی، به طول انجامید. ضریح حرم عسکرین، در سال 1395 به سامرا انتقال یافت و در سال 1396 شمسی از آن رونمایی شد.

مکان‌های زیارتی کوفه

کوفه نیز همانند دیگر مکان های زیارتی عراق، مدفن افراد سرشناس و یاران باوفای امامان بزرگوار است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مرقد مختار ثقفی و مرقد طفلان مسلم اشاره کرد. مسجد کوفه نیز یکی از بناهای اصلی و مهم این شهر زیارتی است.

مرقد طفلان مسلم

در کوفه مرقد دو تن از فرزندان عقیل بن ابی طالب به نام‌های محمد و ابراهیم قرار دارد. فرزندان عقیل بن ابی طالب در سال 61 هجری قمری، به دست سپاهیان عمر بن سعد به شهادت رسیدند. این زیارتگاه دارای دو گنبد با کاشی فیروزه‌ای است که به واسطه یک راه فرعی به جاده اصلی کربلا به بغداد راه می‌یابد.

در اصلی مرقد طفلان مسلم به طرف صحن باز می‌شود و در مقابل در ورودی، ایوانی قرار دارد که به شکل مستطیل است. دو ضریح داخل حرم وجود دارد که ضریح شرقی متعلق به ابراهیم بن مسلم و ضریح غربی متعلق به محمد بن مسلم است. این دو ضریح، با فاصله 6 متری از یکدیگر قرار گرفته‌اند.

مرقد مختار ثقفی

یکی از آرامگاه‌های معروف و شناخته شده کوفه که متعلق به امامان بزرگوار نیست، آرامگاه و مرقد مختار ثقفی است. مرقد مختار در مسجد کوفه و در جنوب غربی مرقد طفلان مسلم قرار گرفته است. مزار مختار ثقفی متصل به دیوار مسجد کوفه قرار گرفته است.

مختار، یکی از یاران امام حسین (ع) بود که چون نتوانسته بود در واقعه کربلا شرکت و به جمع یاران امام حسین (ع) بپیوندند، به خونخواهی از ایشان برخاست تا انتقامی سخت از قاتلان صحنه کربلا بگیرد. مختار ثقفی در سال 67 هجری قمری کشته شد و به شکل کاملا مخفیانه در مکانی که تا سال‌های سال نامعلوم بود، دفن شد. تا آن‌که در دوره حکومت یکی از پادشاهان قاجار، یکی از ایرانیان به نام عبدالحسین تهرانی شیخ العراقین از فقیهان قرن 13 قمری، مسئول یافتن آرامگاه مختار شد. تا آن‌که بالاخره موفق به یافتن آرامگاه و بازسازی آن شد.

شیخ العراقین دستور داد تا محل تعیین شده را حفر کنند. بعد از حفر کردن، متوجه سنگی می‌شوند که روی آن به عربی نوشته شده بود: «این‌جا قبر مختار بن ابی عبید ثقفی است». بدین صورت محل قبر تعیین و آرامگاه مختار نیز در آن مکان بنا شد.

مسجد کوفه

مسجد کوفه از دیگر مکان های زیارتی عراق و کوفه است که به عنوان یکی از 4 مسجد مهم مسلمانان شناخته می‌شود. این مسجد، در شهر کوفه واقع شده و در 12 کیلومتری نجف قرار دارد. به نقل از عده‌ای از مسلمانان، مسجد کوفه نخستین بار توسط حضرت آدم ساخته شد و پس از مسجدالحرام، قدیمی‌ترین مسجد جهان به شمار می‌رود. این مسجد، نخستین ساختمان شهر جدید التأسیس کوفه در سال 17 هجری قمری بود.

در نخستین دهه‌های اول هجری قمری، سعد بن ابی وقاض نسبت به مرمت و بازسازی این مسجد اقدام کرد. روایت‌های زیادی در خصوص فضیلت مسجد کوفه وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که این مسجد، بعد از مسجدالنبی و مسجدالحرام، سومین مسجد مقدس و مهم جهان است. روایت شده است که امام باقر (ع)، خواندن نماز واجب در این مسجد را برابر با حج و خواندن نماز نافله را مساوی با یک عمره می‌دانسته‌اند. در روایتی دیگر از امام علی (ع)، مسجد کوفه، محل نماز هزاران پیامبر و هزار وصی پیامبر بوده است.

نجف و کربلا؛ دیار حق، عشق و عدالت

در این مقاله، به معرفی مهم‌ترین مکان های زیارتی عراق از کربلا تا نجف، کاظمین، سامرا و کوفه پرداختیم تا با اطلاعات کامل‌تری به زیارت کوی عشق رهسپار شوید. همه ساله تعداد زیادی از مسافران به ویژه زائران ایرانی، این کشور را برای زیارت و بازدید از مکان‌های زیارتی و جاهای دیدنی کربلا در آن انتخاب می‌کنند.

سوالات متداول