مسجد جامع شافعی | زیباترین مسجد کرمانشاه را بشناسید
مبینا قراباغی در قلب بافت تاریخی کرمانشاه، مسجد جامع شافعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز مذهبی اهل سنت در جغرافیای ایران شناخته می‌شود. این بنای خیره‌کننده در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی، با حمایت خیرین محلی، در محل سابق یک زائرسرا احداث شد. معماری مسجد از سبک عثمانی الهام گرفته و در طراحی آن، از سنگ تراورتن سفید برای نمای بیرونی آن استفاده شده است. فضای داخلی مسجد شامل شبستان‌های مجزا برای زنان و مردان، کتابخانه و بخش‌های خدماتی متعددی است. گنبد و مناره‌های باشکوه آن نیز جلوه‌ای متفاوت به سیمای شهر کرمانشاه بخشیده‌اند. جهت درک بهتر هنر و معماری عثمانی-اسلامی و آشنایی با فرهنگ جمعیت اهل سنت ساکن در این منطقه با ما همراه باشید.
معرفی کوتاه مسجد جامع شافعی
مسجد جامع شافعی، یکی از مساجد مهم و شناخته‌شده اهل سنت در کرمانشاه است که در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی با همت خیرین محلی و سُنی‌مسلک، و به سرپرستی «مرحوم حاج ملاسید حسین مسعودی» در محلی که پیش‌تر زائرسرا بود، ساخته شد. از جمله خیرین نامداری که نقشی موثر در ساخت مسجد داشته‌اند، می‌توان به «خلیفه محمد صالح محمدی»، «خلیفه سید علی نقشبندی»، «حاج جعفر شریفی»، «حاج احمد مدللی»، «میرزا حبیب بلندی»، «حاج علی محمد شیانی» اشاره کرد.
لازم به ذکر است که این جمعیت در طول زمان جمع‌آوری هزینه ساخت و روند آماده‌سازی آن، از رساندن هیچ کمکی برای شافعی خودداری نکردند. این مسجد با مساحت ۱,۰۶۰ مترمربع، به سبک معماری عثمانی طراحی شده و از مساجد دیگر ایران متمایز است. نمای بیرونی مسجد با سنگ تراورتن سفید پوشانده شده و فضای داخلی آن شامل شبستان‌های مجزا برای مردان و زنان، کتابخانه و سایر فضاهای خدماتی است.
مسجد جامع شافعی کجاست؟
مسجد جامع شافعی در قلب شهر کرمانشاه، درست در راسته بازار سنتی شهر (تاریکه بازار) واقع شده است. این مسجد از یک‌سو به میدان طالقانی (جوانشیر) و از سوی دیگر به تاریکه بازار منتهی می‌شود.
مسیر دسترسی به مسجد جامع شافعی
برای دسترسی به این مسجد، می‌توانید از میدان جوانشیر وارد کوچه‌ای واقع در ضلع جنوب‌شرقی میدان شوید که مستقیما به در ورودی مسجد منتهی می‌شود. همچنین، از طریق بازار اصلی شهر نیز امکان دسترسی به مسجد وجود دارد. برای رسیدن به این منطقه، استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی‌های شهری توصیه می‌شود. ایستگاه‌های اتوبوس متعددی در نزدیکی مسجد وجود دارند که دسترسی به این مسجد را آسان‌تر می‌کنند. اما اگر با خودروی شخصی خود سفر می‌کنید، نگران محل پارک خودرو نباشید؛ چرا که در اطراف میدان جوانشیر و خیابان‌های مجاور فضای کافی برای پارک خودرو موجود است.
معماری مسجد جامع شافعی
مسجد جامع شافعی با مساحتی حدود ۱,۰۶۰ متر مربع، نمونه‌ای برجسته از تاثیرپذیری معماری ایرانی از سبک عثمانی است. سازه اصلی این مسجد فلزی بوده و سقف آن با استفاده از سیستم طاق ضربی به‌خوبی پوشش داده شده است. نمای بیرونی بنا با سنگ تراورتن سفید تزئین شده که جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است. فضای داخلی مسجد شامل شبستان‌های مجزا برای مردان و زنان، کتابخانه، فضاهای کفش‌کن و آبدارخانه جداگانه است. تزئینات داخلی با گچ‌بری‌های نفیس و نقوش اسلامی مزین شده و آیات قرآن کریم بر دیوارهای آن حک شده است. گنبدهای بزرگ و مناره‌های طلایی‌رنگ با ارتفاع تقریبی ۹ متر، به همراه نقاشی‌ها و ستون‌های قطور، از ویژگی‌های بارز این بنا هستند که یادآور مساجد عصر امپراتوری عثمانی می‌باشند. به‌طورکلی این مسجد با حیاط مستطیل‌شکل بزرگ خود، ترکیبی هنرمندانه از عناصر معماری ایرانی و عثمانی را در کنار یکدیگر به نمایش می‌گذارد.
تاریخچه مسجد جامع شافعی
مسجد جامع شافعی، در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی با همت حاج ملاسید حسین مسعودی و جمعی از خیرین اهل سنت یادشده در ابتدای مقاله، بر زمینی که پیش‌تر زائرسرا بود، تاسیس شد. این مسجد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز عبادی اهل سنت در کرمانشاه شناخته می‌شود و نقش مهمی در تجمع و برگزاری مراسم مذهبی این جامعه دارد. شایان ذکر است که در طول سال‌ها، مسجد جامع شافعی مورد مرمت و توسعه قرار گرفته است. بنای اولیه این مسجد با آجر و چوب ساخته شده بود و در ساخت آن از معماران، مهندسان، استادان و کارگران بومی کرمانشاه استفاده شد؛ اما در ساخت نمای کاشی‌کاری این مسجد از معماران اصفهانی کمک گرفته شد. سازه کنونی این مسجد فلزی شده و از نوع سیستم طاق ضربی ساخته شده است.
بخش های مختلف مسجد
مسجد جامع شافعیِ کرمانشاه، با مساحت قابل توجهش شامل بخش‌های متنوعی می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای مثال، حیاط مستطیلی‌شکل مسجد، فضای باز و باب میلی را برای نمازگزاران فراهم می‌کند. در ضلع شمالی حیاط، شبستان اصلی قرار دارد که با نیم‌طبقه‌ای با پنج ستون زیبا، فضایی وسیع برای برگزاری نماز جماعت و مراسمات مذهبی ایجاد کرده است. محراب این مسجد در ضلع جنوبی شبستان واقع شده و از سنگ مرمر سفید با حاشیه‌های سیاه‌رنگ ساخته شده است. دو شبستان مجزا برای نمازگزاران زن و مرد نیز در مسجد وجود دارد که هر کدام با جزئیات معماری خاص خود، نظیر گچ‌بری‌های زیبا و منقش به آیات قرآنی، تزیین شده‌اند. مناره‌های مسجد، با ارتفاع تقریبی ۹ متر، در ضلع جنوبی بنا قرار گرفته و نمایی زیبا به ساختمان بخشیده‌اند. لازم به ذکر است که ساختمان جدیدی در کنار مسجد برای برگزاری نمازهای جماعت احداث شده است.
نکات بازدید از مسجد جامع
مسجد جامع منتسب به جمعیت شافعی‌مسلک، یکی از برجسته‌ترین مساجد اهل سنت در این شهر، با معماری زیبا و تاریخی خود، توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می‌کند. در هنگام بازدید از این مکان مقدس برای هم‌وطنان اهل سنت و شافعی، توجه به نکات زیر می‌تواند تجربه‌ای مطلوب‌تر را برای شما و به دور از ناراحتی دیگران رقم بزند:
ساعات بازدید: اول اینکه، مسجد همه روزه از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر پذیرای بازدیدکنندگان است. (این ساعات وابسته به زمان اذان و مدت‌زمان برگزاری نماز و آیین‌های مذهبی می‌تواند متفاوت باشد)
هزینه ورود: ورود به مسجد رایگان است و نیاز به پرداخت هیچ هزینه‌ای نیست.
بهترین زمان برای بازدید: بهترین فصل‌ها برای بازدید از مسجد، بهار و تابستان هستند، درست زمانی که هوای کرمانشاه معتدل و دلپذیر است.
زمان پیشنهادی برای بازدید: حدود یک ساعت برای بازدید از تمامی بخش‌های مسجد کافی است.
قوانین عکاسی و فیلم‌برداری: عکاسی در فضای داخلی مسجد مجاز است، اما بنابر اطلاعات موثق فیلم‌برداری از این مکان ممنوع اعلام شده است.
حضور در زمان نماز: در زمان برگزاری نمازهای جماعت، به نمازگزاران احترام گذاشته و از ایجاد مزاحمت خودداری کنید؛ چنانچه نمازهای ظهر و عصر به‌صورت جداگانه در این مسجد برگزار می‌شود.
حجاب و پوشش: با توجه به محیط مذهبی حاکم بر این مکان، رعایت حجاب و پوشش مناسب برای بانوان الزامی است.
حمل و نقل و پارکینگ: از آنجایی که مسجد جامع در مرکز شهر و در نزدیکی راسته بازار واقع شده است، دسترسی به آن با استفاده از وسایل نقلیه عمومی آسان است و فضای کافی برای پارک خودروهای شخصی نیز وجود دارد.
نزدیکی به جاذبه‌های دیگر: پس از بازدید از مسجد، می‌توانید به بازار سنتی کرمانشاه سر بزنید و سوغاتی‌هایی مانند گیوه، چپغ بافی، قالی و جاجیم خریداری کنید.
سخن پایانی
مسجد جامع شافعی، فراتر از آنکه فقط یک بنای مذهبی باشد، روایتگر هویتی است که نزدیک به یک قرن در تار و پود کرمانشاه تنیده شده است. این مسجد ضمن آنکه یادگاری از هنر و معماری عثمانی در دل ایران است، گواهی دوباره بر همزیستی فرهنگی اقوام ترک و کرد در شهرهای مختلف ایران است. حال، اگر روزی در کوچه‌پس‌کوچه‌های بافت قدیمی کرمانشاه قدم گذاشتید، آیا تنها به تحسین نمای چشم‌نواز این مسجد بسنده خواهید کرد؟ یا پا را فراتر خواهید گذاشت و از دروازه‌های آن عبور می‌کنید تا در سکوت روحانی شبستانش تاملی کنید و چه‌بسا گوش جان به حکایات ناگفته آن از جانب خادمین مسجد بسپارید؟
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.