جاهای دیدنی همدان | فهرستی از جاذبه های همدان + عکس و آدرس

شهر همدان در کنار شوش و شهر سوخته یکی از قدیمی‌ترین شهرهای کشور است. این شهر به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. شهر همدان جاذبه‌های تاریخی فراوانی را در دل خود جای داده است و شما می‌توانید با بازدید از این جاذبه‌ها، فرهنگ ایرانی را در مراحل مختلف تاریخ درک کنید. با این حال، جاهای دیدنی همدان تنها به جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی محدود نمی‌شود و جاذبه‌های گردشگری طبیعی هم در این شهر حضور دارند. اگر می‌خواهید با جاهای دیدنی همدان آشنا شوید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

جاذبه های طبیعی همدان

همدان بدون شک یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و جهان است که تاریخچه بسیار غنی و باستانی دارد. این استان در دامنه کوه الوند و در یک منطقه سرسبز قرار گرفته است و آب‌وهوای بسیار مطلوبی دارد. ارتفاع همدان از سطح دریا ۱۸۵۰ متر بوده و طبیعت بسیار دلپذیری دارد.

طبیعت خاص این شهر قدیمی و مکان‌های تاریخی آن، گردشگران زیادی را به این شهر که تقریباً در ۳۶۰ کیلومتری جنوب غربی تهران قرار دارد، جذب می‌کند. کوه اولند با ارتفاع تقریبی ۳۵۷۴ متری، زیبایی و شکوه ابدی به این شهر بخشیده است. در ادامه فهرستی از جاذبه های همدان را ارائه می‌دهیم:

غار علیصدر

غار علیصدر، یکی از شگفت‌انگیزترین و بزرگ‌ترین غارهای آبی جهان است که در استان همدان، در غرب ایران واقع شده است. این غار با مساحتی بالغ بر ۶۴۰۰۰ متر مربع و طول بیش از ۱۱ کیلومتر، مجموعه‌ای از تالارها، دالان‌ها و آب‌های زلال را در خود جای داده است. غار علیصدر به خاطر زیبایی‌های طبیعی و جاذبه‌های گردشگری‌اش، هر ساله جمعیت زیادی از بازدیدکنندگان داخلی و خارجی از سرتاسر ایران و جهان را به خود جذب می‌کند.

غار علیصدر در عمق ۳۰۰ متری از سطح زمین قرار دارد و دارای آب‌های تازه و خنکی است که گردشگران می‌توانند با قایق‌های کوچک در آن‌ها به گشت‌وگذار بپردازند. این ویژگی منحصربه‌فرد، علیصدر را به یکی از مقاصد محبوب گردشگری تبدیل کرده است. تنوع سنگ‌های آهکی و شکل‌گیری منحصر به فرد stalactites و stalagmites به زیبایی این غار افزوده و منظرهای بی‌نظیری را به معرض نمایش می‌گذارد.

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

گردنه حیران کجاست؟ | طبیعتی مه آلود و حیران کننده

تحقیقات نشان می‌دهد که غار علیصدر از دوران باستان شناخته‌شده بوده و در گذشته، به‌عنوان مکان عبادت و پناهگاه مورد استفاده قرار می‌گرفت. آثار باستانی و نشانه‌های تاریخی در داخل غار، نشان‌دهنده اهمیت این مکان در فرهنگ ایرانیان می‌باشد. غار علیصدر نه‌تنها یک پدیده طبیعی محسوب می‌شود، بلکه نمایانگر تاریخ، فرهنگ و زیبایی‌های طبیعی ایران است.

• آدرس: کبودرآهنگ، جاده بیجار، مجتمع تفریحی گردشگری علیصدر

چشمه فرشه همدان

چشمه فرشه یکی از منابع آبی پرآب واقع در دامنه‌های کوه الوند است که به‌عنوان یکی از جاذبه‌های دیدنی همدان شناخته می‌شود. این چشمه به‌وسیله‌ آب‌های زلال خود، منطقه را سیراب نموده و باعث به‌وجود آمدن چمن‌زارها و گل‌های وحشی در امتداد رودخانه می‌شود.

آب چشمه فرشه در طول دره مرادبیگ به حرکت ادامه می‌دهد و در این مسیر به چشمه‌ها و منابع آب دیگری ملحق می‌شود که زیبایی و غنای طبیعی منطقه را دوچندان می‌کنند. در نهایت، این آب پس از گذر از روستاهای سیلوار و دره مرادبیگ، به بهره‌برداری در آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی می‌رسد.

در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۸، چشمه فرشه به‌عنوان یک اثر طبیعی در فهرست میراث طبیعی ملی کشورمان به ثبت رسید. این اقدام به‌منظور حفظ و نگهداری از این نعمت خدادادی و ارتقاء آگاهی عمومی درباره اهمیت منابع آبی صورت گرفته است.

برای دسترسی به دره مرادبیگ و چشمه فرشه، مسافران می‌توانند از میدان امام خمینی همدان به خیابان بوعلی سینا مراجعه کنند. پس از طی مسیری، به میدان بوعلی رسیده و سپس به مسیر خود ادامه دهند تا به خیابان جهاد برسند.

بعد از ورود به میدان بعثت، ادامه مسیر به خیابان شهرداری و نهایتاً میدان بیمه و خیابان شهید مجیدی، شما را به جاده دره مرادبیگ هدایت خواهد کرد. با گذشتن از این جاده و پیمایش حدود یک کیلومتر، زیبایی‌های منحصربه‌فرد دره مرادبیگ پیش روی مسافران آشکار خواهد شد. مرادبیگ بزرگ‌ترین دره الوند است.

• آدرس: همدان، شهرستان همدان، مسیر دره مرادبیگ

پیشنهاد می کنیم بخوانید:

شهر جهانی انگور کجاست؟ | ملایر شهر جهانی انگور در ایران

چشمه ملک همدان

چشمه ملک یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی استان همدان در غرب ایران است که به‌خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، مورد توجه گردشگران و محققان قرار گرفته است. این چشمه با آب زلال و سرد خود، نه‌تنها منبعی برای تأمین آب شرب و کشاورزی منطقه محسوب می‌شود، بلکه جلوه‌گاه زیبایی‌های طبیعی نیز هست.

ناحیه چشمه ملک در بخش مرکزی شهرستان همدان و در فاصله ۷ کیلومتری تا مرکز شهر، دارای پوشش گیاهی متنوع و مناظری دل‌انگیز است. پوشش گیاهی زیبا به همراه صدای آرامش‌بخش آب، فضایی ایده‌آل برای استراحت و فرار از اضطراب‌های زندگی مدرن فراهم آورده است.

علاوه‌بر این، این منطقه از نظر تاریخی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. آثار به‌جامانده از گذشته، همچون پل‌ها و مسیرهای قدیمی، نشان‌دهنده تمدن‌های غنی این منطقه در دوران‌های مختلف تاریخ ایران است. این چشمه در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۸ در فهرست میراث طبیعی ملی ایران به ثبت رسید.

• آدرس: همدان، بخش مرکزی، روستای چشمه ملک

دشت میشان

دشت میشان، یکی از مناطق زیبا و تاریخی استان همدان در غرب ایران است که به‌واسطه طبیعت بکر و چشم‌نواز خود، همواره مورد توجه گردشگران و دوستداران طبیعت قرار دارد. این دشت با مساحتی وسیع، محصور در کوه‌های مرتفع (۲۷۰۰ متر از سطح دریا)، مکانی مناسب برای فعالیت‌های کشاورزی و دامداری محسوب می‌شود و به‌دلیل آب‌وهوای معتدل، از پتانسیل بالایی برای تولید محصولات مختلف و البته گردشگری برخوردار است.

دشت میشان جاذبه‌هایی مانند سنگ‌نوشته‌های گنجنامه، دره عباس آباد، کوهستان الوند و آبشار گنجنامه را در بر گرفته استا تا به یکی از بهترین مکان‌های دیدنی و تفریحی همدان تبدیل شود. دهکده گنجنامه در بخشی از دشت میشان قرار دارد که یک جاذبه تفریحی، توریستی و تاریخی بسیار زیبا است. برای رسید نبه این منطقه تنها کافی است ۱۰ کیلومتر از میدان امام همدان رانندگی کنید.

دهکده گنجنامه با امکانات هیجان‌انگیزی نظیر رستوران، اقامتگاه، تله‌کابین، سورتمه ریلی، غار آکواریوم، شهربازی، بانجی جامپینگ، تیرول، صخره‌نوردی، کوه‌پیمایی، رستوران، کافی‌شاپ و … یک روز به‌یادماندنی را برای شما رقم خواهد زد. ایستگاه اول تله کابین در دره گنجنامه و ایستگاه دوم در دشت میشان ساخته شده است.

موقعیت جغرافیایی دشت میشان به‌گونه‌ای است که از یک سو به کوه‌های الوند و از سوی دیگر به دشت‌های وسیع و سرسبز اطراف آن منتهی می‌شود. این دشت به لحاظ زیست‌محیطی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد و زیستگاه بسیاری از گونه‌های نادر گیاهی و جانوری است.

وجود چشمه‌سارها و رودخانه‌های کوچکی که از دل کوه‌ها به دشت سرازیر می‌شوند، بر زیبایی این منطقه افزوده و باعث رشد و نمو تنوع زیستی در آن شده است. علاوه‌بر زیبایی‌های طبیعی، دشت میشان از نظر فرهنگی نیز حائز اهمیت است.

ساکنان این منطقه با فرهنگ و آداب‌ورسوم خاص خود، به‌خوبی معرف هویت ایرانی هستند. زندگی کشاورزی و دامداری مردم محلی، باعث شکل‌گیری بازارهای محلی و صنایع دستی منحصربه‌فردی شده است که می‌تواند به‌عنوان جاذبه‌ای برای گردشگران مورد توجه قرار گیرد.

• آدرس: همدان، جاده گنجنامه، میدان گنجنامه

سراب گاماسیاب

سراب گاماسیاب، که در زبان لری به آن سراو گاماسی آو گفته می‌شود، به‌عنوان پرآب‌ترین سراب در ایران شناخته می‌شود. این منبع آبی در ۲۰ کیلومتری جنوب نهاوند و در دره‌های شمالی رشته‌کوه گرین قرار دارد. یکی از ویژگی‌های بارز سراب گاماسیاب، منشأ آب آن است که از یک یخچال طبیعی تأمین می‌شود.

آبدهی ۵ متر مکعب در ثانیه، در مقایسه با دیگر سرآب‌های موجود در زاگرس و حتی سایر سرآب‌های کشور، رقم قابل‌توجهی به‌شمار می‌آید. این ویژگی باعث شده که سراب گاماسیاب نه‌تنها به‌عنوان یک منبع آب حیاتی برای نواحی اطراف، بلکه به‌عنوان یک جاذبه طبیعی و اکولوژیکی نیز شناخته شود.

سراب گاماسیاب به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، نقش مهمی در تأمین منابع آبی و همچنین حفظ تنوع زیستی منطقه ایفا می‌کند و توجه پژوهشگران، گردشگران و علاقه‌مندان به طبیعت را به خود جلب کرده است.

• آدرس: همدان، نهاوند، ۲۰ کیلومتری جنوب نهاوند

تخت نادر؛ جاذبه‌ای طبیعی در کوهستان الوند

تخت نادر، یکی از دشت‌های زیبا و جذاب در کوهستان الوند، در دل طبیعت بکر ایران واقع شده است. این دشت به‌عنوان نقطه‌ای برای استراحت کوهنوردان در مسیر صعود به قله الوند شناخته می‌شود. تخت نادر با ارتفاع ۳۰۰۰ متر از سطح دریا، منظره‌ای دل‌انگیز از ارتفاعات و محصولات طبیعی را به نمایش می‌گذارد.

محوطه تخت نادر به مساحت تقریبی ۱.۵ هکتار، با شیب کم و پوشش گیاهی چمن‌زار کوهستانی، محیطی دلنشین برای استراحت و اتراق کوهنوردان به‌شمار می‌آید. در این دشت، چشمه‌های زیادی وجود دارد که آب خنک و زلال آن، دلیلی بر طراوت و حیات‌بخش‌بودن این مکان است.

در کنار تخت نادر، دیگر دشت‌های کوچک و مسطح مانند میدان میشان، چمن شاه‌نظر و تخت رستم نیز قرار دارند که هر یک با زیبایی‌های منحصربه‌فرد خود، به غنای منطقه می‌افزاید.

• آدرس: همدان، میدان گنجنامه، مسیر صعود به قله الوند

تالاب آبشینه

تالاب آبشینه یکی از جاهای دیدنی همدان است که در ۱۵ کیلومتری شهر همدان و در زمینی به وسعت ۸۵ هکتار قرار دارد. پرندگان مهاجر و بومی مانند فلامینگو، پلیکان، اردک، حواصیل و غاز در این تالاب زندگی می‌کنند. این تالاب یک مقصد عالی برای تماشای پرندگان در فصل بهار است.

• آدرس: همدان، ۵ کیلومتری همدان، مرکز دهستان سنگستان

دره مرادبیگ

دره مرادبیگ که به‌عنوان بزرگ‌ترین دره کوهستان الوند شناخته می‌شود، در جنوب شهر همدان واقع شده است. این دره به لحاظ جغرافیایی و تاریخی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. به‌طور خاص، برخلاف دیگر دره‌های الوند مانند دره ماوشان‌رود و دره گنج‌نامه که در مسیرهای تاریخی و باستانی قرار گرفته‌اند، دره مرادبیگ در یک منطقه نسبتاً بسته قرار دارد که به‌دلیل محدودیت‌ها، رفت‌وآمد در آن بسیار کم است.

این دره به‌واسطه آب‌شدن برف‌ها و چشمه‌های فراوان، رود الوسجرد را به وجود آورده که به‌عنوان یک منبع آبی مهم در این منطقه عمل می‌کند. مردم محلی در این دره، فارسی را با لهجه و گویش همدانی صحبت می‌کنند که نشان‌دهنده تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه است.

از ویژگی‌های قابل‌توجه دره مرادبیگ، وجود مکان‌های معروفی همچون دره گرگ، دره غوله، دره حاج محمد، لیژه و قلعه سیلوار است. آثار یک روستای قدیمی در غرب این دره، نزدیکی به شهر دره مرادبیگ، نمایانگر وجود زندگی و تمدن در این ناحیه در گذشته‌هاست.

دره مرادبیگ با زیبایی‌های طبیعی خود و با داشتن پیشینه‌ای غنی، به‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در استان همدان شناخته می‌شود و فرصتی بی‌نظیر برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و طبیعت این منطقه فراهم می‌آورد.

• آدرس: همدان، سه کیلومتری جنوب شهر همدان، جاده دره مرادبیگ

آثار باستانی همدان

علاوه‌بر جاذبه‌های طبیعی، آثار باستانی همدان هم طرفداران زیادی دارند و هر ساله گردشگران بسیاری را جذب خود می‌کنند. از جمله این آثار باستانی می‌توان موارد زیر را نام برد:

مجموعه تاریخی هگمتانه

مجموعه تاریخی هگمتانه که به عنوان نخستین پایتخت ایران شناخته می‌شود، یکی از گنجینه‌های ارزشمند فرهنگی و تاریخی است که در مرکز شهر همدان قرار دارد. به گفته باستان‌شناسان، این شهر باشکوه، پایه‌گذاری‌اش را مدیون دیاکو، بنیان‌گذار مادها است که در تاریخ ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد.

اگرچه تاریخ شهر بحث‌برانگیز است؛ با این حال، این منطقه دارای بقایای تاریخی است که قدمت آن‌ها به دوره مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و همچنین سلسله‌های اسلامی مانند آله بویه (خاندان بویه) می‌رسد؛ اما بیشتر آن‌ها متعلق به دوران اشکانیان هستند.

هگمتانه، با توجه به آثار باستانی فراوانی که در خود جای داده است، به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی ایران به شمار می‌رود؛ مجموعه‌ای شامل موزه سنگ، کلیساهای مختلف از جمله کلیسای گریگوری استپانوس و کلیسای آنجلی، تپه هگمتانه و کاخ هگمتانه. مجموعه باستانی هگمتانه از جمله جاذبه‌هایی است که هر یک از آثار باستانی آن، داستانی از تمدن ایرانی را روایت می‌کنند.

• آدرس: همدان، انتهای خیابان اکباتان، میدان اکباتان، پایگاه ملی میراث فرهنگی و گردشگری هگمتانه

مجسمه شیرسنگی

شیر سنگی همدان یک اثر تاریخی و بخشی از دروازه شیرها است. شیر سنگی بر روی تپه‌ای نشسته که گفته می‌شود گورستان دوره اشکانی در آن قرار داشته است. امروزه، این مجسمه به عنوان یکی از جاهای دیدنی همدان شناخته می‌شود که افراد بسیاری از آن بازدید می‌کنند.

زمانی که این مجسمه برای اولین بار ساخته شد، یک مجسمه دوقلو هم داشت که هر دو دروازه قدیمی شهر را تشکیل می‌دادند. در جریان فتح ایران توسط اسلام، اعراب پیروز از این دروازه به عنوان باب الاسد (دروازه شیرها) یاد می‌کردند. دروازه در سال ۹۳۱ پس از تسلط دیلمیان بر شهر تخریب شد.

مرداویج سعی کرد یکی از شیرها را به ری منتقل کند اما موفق نشد. زمانی که نتوانست مجسمه شیر را به ری منتقل کند، دستور داد آن‌ها را تخریب کنند. یکی از شیرها به طور کامل نابود شد، در حالی که شیر دیگر دستش شکسته و روی تپه نشسته است.

• آدرس: همدان، میدان شیرسنگی

گنبد علویان

بر اساس هویت بنا، این گنبد از اواخر دوران سلجوقی در قرن ششم هجری به جای مانده است که ابتدا توسط خانواده علویان به‌عنوان مسجد تأسیس شد. در دوره‌های بعدی با ایجاد سردابی در زیرزمین، این گنبد به آرامگاه خاندان علویان تبدیل شد. این بنای چهار ضلعی مقبره دو تن از اعضای خاندان علویان مربوط به دوره سلجوقی را در خود جای می‌دهد. گنبد علویان باعنوان یکی از شاهکارهای معماری پس از اسلام، در تاریخ ۱۵ دی‌ماه ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گنبد این سازه با گچ‌کاری هنرمندانه‌ای طراحی شده بود؛ اما با گذشت زمان، چیزی از آن باقی نمانده است. مقبره‌ها در زیر سقف گنبدی سرداب قرار دارند و با کاشی‌های آبی رنگ کار شده‌اند.

• آدرس: همدان، چهارباغ علویان، در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله

برج قربان

این آرامگاه در شهر همدان در نزدیکی مدرسه ابتدایی ابن سینا قرار دارد. برج قربان آرامگاه «شیخ الاسلام حسن بن عطار حافظ ابوالعلاء» و جمعی از سرداران دوره سلجوقی است. این بنا در قرن هفتم و هشتم هجری قمری از یک برج آجری با دوازده ضلع و یک گنبد هرمی شکل آجری متشکل از دوازده صفحه (آجری) تشکیل شده است.

قسمت خارجی ساختمان از طاق‌هایی با طراحی منحصربه‌فرد و دیدنی تشکیل شده است. در مرکز برج قبر ساده‌ای قرار دارد که سنگ قبر آن مربوط به دوره صفویه است. گفته می‌شود فردی به نام قربان از این برج به عنوان سنگر برای محافظت از مردم در برابر تهاجم افغان استفاده کرد. این برج نیز از آن زمان، به عنوان برج قربان شناخته شده است.

برج قربان توسط سازمان میراث فرهنگی ایران در تاریخ ۲۸/۳/۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی و تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

• آدرس: همدان، بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی، جنب دبیرستان ابن سینا

کاروانسرای تاج آباد

کاروانسرای تاج آباد یکی از نمونه‌های برجسته معماری دوره صفوی در روستای تاج آباد سفلی است که به‌عنوان یکی از جاذبه‌های دیدنی استان همدان شناخته می‌شود. این کاروانسرا، به‌عنوان یکی از معدود کاروان‌سراهای مدور ایران، در سال ۱۳۷۶ به ثبت ملی رسید و کاندیدای ثبت جهانی در یونسکو شد.

این کاروانسرا در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان واقع شده و به‌دلیل نزدیکی به جاده اصلی همدان به کرمانشاه، موقعیت جغرافیایی مناسبی دارد. طراحی منحصربه‌فرد این کاروانسرا، با قطر کلی ۵۶ متر و حیاطی به قطر ۳۱ متر، آن را از سایر کاروانسراهای مستطیلی شکل متمایز می‌سازد. تنها دو نمونه از این نوع کاروانسراها در ایران وجود دارد که نشان‌دهنده اهمیت معماری داخلی و کاربری‌های مربوط به آن است.

کاروانسرای تاج آباد نه‌تنها محلی برای استراحت کاروان‌ها بوده، بلکه به‌عنوان مکان زیارتی نیز شناخته می‌شود که زائران کربلا از آن بهره‌مند می‌شدند. مصالح اصلی به‌کاررفته در ساخت این بنا آجرهای قرمز و ساروج بوده که هویت فرهنگی و تاریخی آن را به‌خوبی نمایان می‌سازد.

• آدرس: همدان، شهرستان بهار، روستای تاج آباد سفلی (رسول آباد)

آرامگاه‌های همدان

همدان به‌عنوان یکی از شهرهای تاریخی و کهن ایران، آرامگاه‌های افراد مشهور و معروفی همچون ابوعلی سنیا را در دل خود جای داده است. این شهر با نام تاریخی هگمتانه، در دوره‌ای از تاریخ ایران، پایتخت پادشاهان بوده است. به‌همین دلیل، آرامگاه‌های متعددی با معماری‌های مختلف در این شهر وجود دارند:

آرامگاه اِستِر و مُردِخای

آرامگاه استر و مردخای یکی از آثار میراث فرهنگی ایران است. این بنای تاریخی مربوط به تعطیلات پوریم و قرن دوم هجری قمری می‌شود. همچنین، این بنا که در مرکز شهر قرار دارد، آرامگاه استر ملکه شوش (همسر خشایارشاه ایران) و مردخای عمویش است. این آرامگاه به عنوان یکی از زیارتگاه‌های مهم یهودیان ایران و جهان شناخته می‌شود.

در روایتی تاریخی آمده است که خشایارشاه اول با دختری یهودی به نام استر که برادرزاده مردخای بود ازدواج کرد. در این میان شخصی به نام هامان از خشایارشاه اول خواستار کشتار یهودیان شد؛ اما مردخای با کمک استر نظر پادشاه را تغییر داده و قوم یهود را از کشتار نجات داد. از آن زمان، یهودیان در سالگرد نجات از قتل عام، مراسم جشن پوریم را در اواخر اسفند و اوایل فروردین برگزار می‌کنند.

این سازه در ابتدا حدود ۱۱ قرن پیش توسط جامعه یهودی به منظور ادای احترام به این دو شخصیت ساخته شد. گنبد روی مقبره از سبک بناهای اسلامی اقتباس شده است؛ اما کتیبه‌هایی با گچ‌بری به خط عبری در دیوار بالایی دیده می‌شود.

• آدرس: همدان، مرکز شهر، ابتدای خیابان شریعتی، کوچه استر

آرامگاه بوعلی‌ سینا

آرامگاه بوعی سینا یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی همدان است که نام آن، همه را به یاد همدان می‌اندازد. ابن سینا یا (حجت الحق شیخ الرئیس شرف الملک ابوعلی حسین بن عبدالله ابن سینا) فیلسوف، دانشمند و پزشک بزرگ ایران (۳۷۰-۴۲۸ هجری قمری) بود. آرامگاه بوعلی سینا در میدان بوعلی واقع شده است و مجسمه مشاهیر همدان هم در این آرامگاه حضور دارند.

بنای کنونی در سال‌های ۱۹۴۶-۱۹۵۱ ساخته شد و از آن زمان تاکنون، سه بار تعمیر و بازسازی شده است. این بنا در زمینی به مساحت ۳۰۹۰ متر مربع واقع شده و مساحت زیر بنای آن ۱۷۹۲ متر مربع است. نمای بقعه از سنگ ساخته شده است. این مقبره ۱۲ ستون دارد و شما را به یاد گنبد قابوس می‌اندازد. یک موزه تماشایی نیز در این آرامگاه قرار دارد که با ورود به ساختمان و در طبقه همکف، می‌توانید از این موزه بازدید کنید.

• آدرس: همدان، میدان بوعلی‌سینا

آرامگاه بابا طاهر عریان

همه ما شاعر بزرگ ایرانی، بابا طاهر عریان را می‌شناسیم. بابا طاهر در همدان زندگی می‌کرد و در همین شهر هم از دنیا رفت. آرامگاه این شاعر بزرگ یکی از جاهای دیدنی همدان است که بر فراز تپه‌ای در شمال غربی شهر همدان قرار دارد.

این بنای تاریخی فرهنگی در سال‌های ۱۹۶۷-۱۹۷۰ ساخته شده است. این مقبره در فضایی سرسبز قرار گرفته و به شکل یک فانوس بزرگ طراحی شده است. وقتی وارد آرامگاه بابا طاهر شوید، نقش و نگارهای آن، چشم‌های شما را خیره خواهد کرد. برای بازدید از این جاذبه گردشگری باید بلیط تهیه کنید که هزینه آن ۳۰.۰۰۰ تومان است.

• آدرس: همدان، شمال غربی همدان، میدان بابا طاهر

بافت تاریخی شهر همدان

این شهر یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است و قدمت آن به دوران مادها بازمی‌گردد. بافت تاریخی شهر همدان را می‌توان به شرح زیر توضیح دهیم:

بازار همدان

بازار بازار سنتی همدان که مربوط به دوره قاجاریه می‌شود، در محدوده خیابان‌های بابا طاهر، اکباتان و شهدا قرار دارد. این بازار از ۳۰ راسته یا باب مغازه تشکیل شده که هر ردیف مربوط به یک حرفه خاص است. به عنوان مثال، قنادی، قصابی، صحافی، ظروف شیشه‌ای، زرگری، قفل‌سازی، کفش‌ فروشی و فروشنده کالاهای دست دوم در این بازار حضور دارند.

• آدرس: همدان، محدوده خیابان‌های باباطاهر، اکباتان و شهدا، در مجاورت میدان امام خمینی

میدان امام همدان

میدان امام خمینی که پیشتر با نام میدان پهلوی شناخته می‌شد، یکی از نقاط مرکزی و بافت‌های تاریخی شهر همدان محسوب می‌شود. این میدان به‌عنوان یک اثر مهم در تاریخ شهرسازی ایران، نمادی از تحولات اجتماعی و فرهنگی در دوران پادشاهی رضاشاه پهلوی به‌شمار می‌آید.

طراحی این میدان و خیابان‌های منشعب از آن به مهندس آلمانی کارل فریش نسبت داده می‌شود. ایشان در سایه حمایت‌های وزارت داخله، به‌عنوان طراح اصلی این پروژه، نقش شایسته‌ای در اجرای یک الگوی شهرسازی ستاره‌ای و شعاعی ایفا کردند.

از آنجا که اجرای این طرح نیازمند همکاری‌های بین‌المللی بود، تعدادی از مهندسان باتجربه از کشورهای مختلف در این پروژه مشارکت داشتند. از جمله این افراد می‌توان به سیف‌الله خان سلیمانی مهندس ایرانی، اشتولباخ مهندس آلمانی و ولادیمر چارولیف مهندس روس اشاره کرد. این تیم متخصص تحت هدایت مهندس گرهارد رودنبرگ رئیس شعبه فنی و ساختمانی، از اواخر سال ۱۳۱۰ خورشیدی کار خود را آغاز کردند.

این میدان با خیابان‌هایی که از آن منشعب می‌شود، همچنان به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری و اجتماعی شهر همدان شناخته می‌شود. میدان امام این روزها بیشتر بستر تجمع برای رویدادهای فرهنگی و اجتماعی است.

• آدرس: همدان، محل تقاطع خیابان شهدا، اکباتان و بوعلی، میدان امام

خانه‌های تاریخی

همدان به پشتوانه تاریخ و فرهنگ غنی خود، خانه‌های تاریخی مختلفی را از دوره‌های تاریخی متفاوت در دل خود جای داده است. خانه‌هایی نظیر خانه ضرابی، خانه پرسیاوشان، خانه سیفی، خانه نراقی ، خانه نائینی و خانه شهبازیان در این شهر قرار داشته و یک جاذبه تاریخی توریستی محسوب می‌شوند. اکثر این خانه‌ها در دوران قاجار و اوایل پهلوی اول ساخته شده و همه آن‌ها در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌اند.

حمام تاریخی قلعه؛ یادگاری از فرهنگ و معماری ایرانی

حمام تاریخی قلعه، یکی از زیباترین حمام‌های قدیمی ایران، نماد بارز معماری ایرانی اسلامی در شهر همدان به‌شمار می‌آید. این بنا که در محله‌ای قدیمی به نام قلعه یا قاشق‌تراشان واقع شده، نمایانگر دقت نظر و هنر معماران ایرانی در اواخر دوره قاجار است.

حمام قلعه با مساحتی حدود ۱۵۰۰ مترمربع، طراحی زیبا و چشم‌نوازی دارد که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. بازدید از موزه حمام قلعه، فرصتی است برای آشنایی با شیوه زندگی گذشتگان و فرهنگ غنی مردم همدان. این بنا که به حمام حاج محمد سعید نیز مشهور است، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

حمام قلعه با انجام مرمت‌های اساسی و تغییر کاربری به موزه، به نوعی موزه مردم‌شناسی این شهر تبدیل شده است. روند بازسازی آن به اوایل دهه هفتاد بازمی‌گردد و از سال ۱۳۸۷ به‌عنوان موزه فعالیت خود را آغاز کرده است. این تغییر کاربری نه‌تنها به حفظ این اثر تاریخی کمک کرده، بلکه فرصتی را برای بازدیدکنندگان فراهم آورده تا با ابعاد فرهنگی و اجتماعی دوران گذشته آشنا شوند.

• آدرس: همدان، منطقه ۱، صدوقی

خانه لطفعلیان یا موزه ملایر

خانه لطفعلیان واقع در ملایر، یکی از نمونه‌های برجسته معماری دوره قاجار است که به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی ایران مورد توجه قرار می‌گیرد. این بنا که در خیابان شهید مصطفی خمینی و کوچه شهید علیرضا شهبازیان واقع شده، در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

با بازسازی این خانه، اکنون به‌عنوان موزه‌ای برای نمایش تاریخ و فرهنگ منطقه مورد بازدید علاقمندان قرار دارد. حوض خانه، مشهورترین قسمت این موزه، به‌دلیل طراحی ویژه‌اش در ایجاد هوای خنک و دلپذیر، به‌ویژه در فصل‌های گرم سال، شهرت یافته است. این بخش با طاق نماهای آجری زیبا و دو حوض سنگی در کف آن، فضای دلنشینی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد.

موزه لطفعلیان شامل چندین سالن برای نمایش آثار فرهنگی و تاریخی است. در این سالن‌ها، آثار حفاری شده‌ای از تپه‌های باستانی مانند دستکند و نوشیجان به نمایش گذاشته شده است. همچنین، عتیقه‌ها و اشیای مربوط به دوران قاجار از جمله چراغ‌های تزیینی، لوازم آشپزی، اسناد اداری و ترازوی قدیمی، در این موزه گردآوری شده‌اند.

علاوه‌بر این، موزه بخشی را به هنر و فرهنگ محلی اختصاص داده است. در قسمتی از آن، مجسمه‌هایی به تصویر کشیده شده‌اند که مراحل شیره‌پزی، یکی از رسوم سنتی ملایر را به نمایش می‌گذارند. یکی از دالان‌های این بنا نیز به یاد هنرمند ملایری، مسعود جعفری جوزانی نام‌گذاری شده و پوسترهایی از فیلم‌ها و آثارش در آن به نمایش درآمده است.

• آدرس: همدان، ملایر، خیابان اراک

موزه‌ های همدان

شهر همدان به‌عنوان پایتخت تاریخی و فرهنگی ایران، جاذبه‌های تاریخی متعددی از دوره‌های مختلف را در دل خود جای داده است. موزه‌ها یکی جذاب‌ترین جاهای دیدنی همدان هستند. در ادامه به معرفی موزه‌های همدان می‌پردازیم:

موزه مشاهیر در همدان

موزه مفاخر و مشاهیر همدان، یکی از جاذبه‌های فرهنگی منحصربه‌فرد این شهر است. این موزه در یک خانه قدیمی و زیبا قرار گرفته که به نام نقاش مشهور همدانی، بیژن، معروف است. طراحی زیبای این خانه نیز به کارل فریش نسبت داده می‌شود که طراح شهر همدان هم است.

در موزه مفاخر و مشاهیر همدان، تندیس‌ها و توضیحات مربوط به مشاهیر شهر برای بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته شده است. این موزه یک فرصت عالی است تا با تاریخ و فرهنگ همدان و شخصیت‌های برجسته آن آشنا شوید.

برای داشتن بهترین تجربه بازدید از این موزه، بهتر است قبل از رفتن، اطلاعات لازم در مورد ساعات بازدید و روزهای تعطیل را به دست آورید؛ اما اگر قصد دارید در فصل بهار از همدان بازدید کنید، این موزه در روزهای نوروز باز و البته شلوغ خواهد بود. گردش در این موزه به شما انگیزه می‌دهد تا بیشتر با تاریخ و فرهنگ همدان آشنا شوید و از آن لذت ببرید.

• آدرس: همدان، خیابان شریعتی، داخل خانه‌ی بیژن

باغ موزه نظری یا موزه مردم شناسی

باغ موزه نظری یک جاذبه فرهنگی با ارزش تاریخی در شهر همدان است که به نام موزه مردم‌شناسی هم شناخته می‌شود. قدمت این باغ و ساختمان مرتبط با آن به اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد.

هرچند موزه سرپوشیده در این بوستان هنوز تأسیس نشده است؛ اما از سال ۱۳۸۸ به بعد، گردشگران می‌توانند از این موزه بازدید کنند و تعداد زیادی از آثار مراسم و فرهنگ‌های محلی همدان در آن به نمایش گذاشته شده است. بیشترین جذابیت این مکان، باغ ۸ هزار متر مربع و زیبایی کوشک باشکوه آن است که گردشگران را وادار به بازدید از آن می‌کند.

• آدرس: همدان، چهارراه نظری، خیابان عارف قزوینی

موزه هگمتانه

موزه هگمتانه یکی از جاهای دیدنی همدان است که در اکباتان، میدان هگمتانه واقع شده است. شهر باستانی هگمتانه که از حفاری‌های انجام‌شده، کشف شده و به بیرون آمده است، اولین شهری بود که توسط مادها تأسیس شد. این موزه شامل اطلاعات و آثار باستانی شهر هگمتانه است و می‌تواند گردشگران را به دوران باستان ببرد. بازدید از این موزه برای هر فردی که به تاریخ باستان علاقه دارد، توصیه می‌شود.

• آدرس: همدان، انتهای خیابان اکباتان، میدان اکباتان، پایگاه ملی میراث فرهنگی و گردشگری هگمتانه

موزه تاریخ طبیعی همدان

موزه تاریخ طبیعی همدان یکی از موزه‌های تماشایی است که در دانشگاه بوعلی سینا در همدان واقع شده است. موزه تاریخ طبیعی همدان، یک جاذبه فرهنگی و آموزشی بسیار مهم است که قرار گرفتن آن در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی ‌سینا، آن را به یک مرکز ارزشمند برای افراد علاقه‌مند به علوم طبیعی تبدیل کرده است. این موزه با مجموعه‌ای از جانوران و اشیای باستانی تاریخ طبیعی و فسیل‌های کشف شده، امکان مشاهده و کاوش در دنیای باستان و طبیعت را برای بازدیدکنندگان خود فراهم می‌کند.

همچنین،  این موزه دارای مجموعه تاکسیدرمی قابل توجهی از حیوانات و حشرات است. به علاوه، موزه تاریخ طبیعی همدان، یک آکواریوم و مخازن ماهی زنده دارد که تماشایی هستند و حتماً باید حداقل یک‌بار از این موزه بازدید کنید؛ بنابراین، بازدید از موزه تاریخ طبیعی همدان یک انتخاب مناسب برای افرادی است که می‌خواهند آثار باستانی و فسیل‌های دوران‌های گذشته را از نزدیک مشاهده کرده و دنیای جالب و شگفت‌انگیز طبیعت را بشناسند.

• آدرس: همدان، میدان مدرس، انتهای بلوار آزادگان، جنب دانشکده کشاورزی

رصدخانه ابن صلاح همدانی

رصدخانه ابن صلاح همدانی یکی از مراکز اخترشناسی مهم در همدان می‌باشد که بر روی تپه حاج عنایت واقع شده است. این مرکز توسط شهرداری همدان در سال ۱۳۸۲ شمسی افتتاح شده و توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری همدان اداره می‌شود.

رصدخانه ابن صلاح همدانی دارای دو گنبد آسمان‌نما با تجهیزات الکترونیکی پیشرفته است. این گنبدها دارای دو تلسکوپ ثابت و گردان هستند که به قطر بیرونی ۶ متر و قطر داخلی ۴ و نیم متر مجهز شده‌اند.

این رصدخانه یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی همدان است و افراد علاقه‌مند به اخترشناسی می‌توانند از این رصدخانه بازدیدکنند. بهره‌وری و شرکت فعالیت‌های علمی در این مرکز، به ترویج دانش اخترشناسی و افزایش آگاهی عمومی درباره آسمان و سیارات کمک می‌کند.

• آدرس: استان همدان، شهرستان همدان، همدان، بلوار مطهری، بلوار صدر

موزه صنایع دستی همدان

موزه صنایع‌ دستی همدان، واقع در میدان بابا طاهر و در نزدیکی آرامگاه بابا طاهر، به نمایشگاهی از صنایع دستی و آثار باستانی شهر تاریخی همدان معروف است. این موزه همراه با مغازه‌های صنایع دستی اطراف آرامگاه بابا طاهر، جایی است که ارزش زیادی برای گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و هنر دارد. این تنوع و ترکیب بین صنایع دستی و آثار باستانی باعث جذب بازدیدکنندگان زیادی شده و به عنوان یک مقصد جذاب در شهر همدان شناخته می‌شود.

• آدرس: همدان، میدان باباطاهر

مساجد و امامزاده‌های همدان

در ادامه بررسی جاهای دیدنی همدان، نوبت به مساجد و امام‌زاده‌های این شهر باستانی می‌رسد:

مسجد جامع همدان

یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان، مسجد جامع است که در خیابان اکباتان، نزدیک میدان امام خمینی (ره) قرار دارد. این بنا به عنوان قدیمی‌ترین و معتبرترین مسجد همدان شناخته می‌شود.

بنای فعلی مسجد با توجه به ویژگی‌های معماری و کتیبه‌های موجود، مربوط به سال ۱۲۵۳ هجری قمری و پس از آن است؛ اما با مطالعه منابع تاریخی می‌توان گفت که قدمت بنای اولیه مسجد جامع همدان به قرون نخستین اسلامی می‌رسد. بنای کنونی مسجد به شکل هندسی نامنظم و دارای صحنه‌ای مستطیل شکل در وسط، ۳ ایوان در جهت جنوبی، شرقی و شمالی، چندین شبستان، گنبدخانه‌ها، ۶ مناره و چند حجره است. این مسجد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

• آدرس: همدان، ابتدای خیابان اکباتان، نزدیک میدان امام خمینی

مسجد پیغمبر همدان

مسجد پیغمبر همدان یکی از مساجد تاریخی و مهم ایران می‌باشد که در بازار فلسطین واقع شده است. مرقد این مسجد مربوط به حجی پیغمبر و چندی از عرفای یهودی است. با وجود اینکه اطلاعات دقیق درباره زمان و تاریخ ایجاد این مسجد موجود نیست؛ اما اهمیت فرهنگی و تاریخی آن بر جامعه محلی و گردشگران، آن را به یک مکان استثنایی تبدیل کرده است.

از آنجایی که این مسجد در قلب بازار فلسطین قرار دارد، اهالی محلی و گردشگران از نزدیک می‌توانند این مکان مهم را بررسی و با فرهنگ و تاریخ آن آشنا شوند. مسجد پیغمبر همدان یکی از آثار فرهنگی مهم ایران است که باید مورد حمایت و توجه قرار گیرد تا به نسل‌های آینده به عنوان یک میراث بی‌قیاس ارزشمند ارائه شود.

• آدرس: همدان، ابتدای بازار فلسطین، راسته پیغمبر

امامزاده حسین همدان

امامزاده حسین همدان، مکانی با ارزش تاریخی و معماری برجسته است که هر ساله مورد توجه زوار و گردشگران زیادی قرار می‌گیرد. این امامزاده که با نام دیگر شاهزاده حسین هم شناخته می‌شود، با گنبد زیبایی که بر سقف آن قرار دارد، از دیگر اماکن زیبا و پرطرفدار این شهر محسوب می‌شود.

نمای ورودی امامزاده حسین همدان، با جزئیات معماری دقیقی که در طراحی آن استفاده شده، توجه هر بازدیدکننده‌ای را به خود جلب می‌کند. این امامزاده دارای دو طبقه است و در هر طبقه، حجره‌های زیبا و باشکوهی قرار دارد که با ضریح چوبی نفیس تزئین شده‌اند.

بر اساس شجره‌نامه این مکان مقدس، حرم یکی از نوادگان امام حسن مجتبی است. بر اساس شواهد تاریخی هم معلوم است که این بنا قبل از دوره صفوی ساخته شده قدمت تاریخی زیادی دارد. این امامزاده واقع در ابتدای خیابان شهدا در شهر همدان قرار دارد و به راحتی قابل دسترسی است.

• آدرس: همدان، ابتدای خیابان شهدا

کلیساهای همدان

علاوه بر مساجد و امام زاده‌ها، شهر همدان کلیساهای مهم و معروفی را هم در دل خود جای داده است. در ادامه با کلیساهای همدان آشنا می‌شویم:

کلیسای گریگوری استفان

کلیسای گریگوری استفان یکی از آثار باارزش تاریخی و معماری شهر همدان است که نشان می‌دهد اقلیت‌های مذهبی در این شهر حضور داشته‌اند. ارامنه‌ای که به شهر همدان مهاجرت کرده‌ بودند، این کلیسا را در سال ۱۶۷۶ میلادی ساختند. این کلیسا با گذشت سال‌ها تخریب شد و ارامنه آن را در سال ۱۹۳۲ میلادی بازسازی کردند.

با ورود به داخل کلیسا، زیبایی و سادگی تزئینات داخلی آن می‌تواند چشم هر بازدیدکننده‌ای را خیره کند. چهار ستون مدور و قوس‌های جناغی که آن‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند، از دیگر زیبایی‌های این کلیسا محسوب می‌شوند. سقف گنبدی به سبک گنبدهای رک نیز از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کلیسا است.

کلیسای گریگوری استفان طی سال‌های طولانی شاهد بلایای طبیعی بوده و تخریب شده است؛ اما همواره ارامنه این منطقه با تلاش و اراده خود، این کلیسا را دوباره احیا و بازسازی کرده‌اند. این مکان مقدس نه تنها برای مردم مذهبی بلکه برای همه علاقه‌مندان به معماری و تاریخ ارزشمند است.

• آدرس: همدان، قسمت شرقی تپه هگمتانه، محله قدیم ارامنه

کلیسای آنجلی

کلیسای آنجلی در همدان به عنوان یکی از جواهرات معماری قدیمی این شهر شناخته می‌شود که در دوران قاجار ساخته شده است. این کلیسا در همدان، خیابان طالقانی، در داخل محوطه بیمارستان اکباتان قرار دارد. کلیسای آنجلی با طراحی ساده‌ خود، سقف شیروانی با جزئیات زیبا، جلوه‌ای فوق‌العاده برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورد.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کلیسا، پنجره‌های چوبی مشبک آن هستند که در گذشته با شیشه‌های رنگی آراسته شده بودند و نمای زیبایی به آن هدیه داده بودند. این ساختمان مذهبی در داخل محوطه بیمارستان اکباتان واقع شده و در فهرست میراث‌ ملی ایران ثبت شده است.

جالب است که امروزه این کلیسا به ‌عنوان سالن اجتماعات بیمارستان اکباتان استفاده می‌شود و به عنوان جاذبه‌ تاریخی قابل بازدید نیست. با وجود این موضوع، اهمیت و ارزش تاریخی این ساختمان بر جای مانده و شما همچنان می‌توانید از زیبایی و شکوه آن لذت ببرید.

• آدرس: همدان، خیابان طالقانی، داخل محوطه بیمارستان اکباتان

کلیسای حضرت مریم همدان

کلیسای حضرت مریم همدان، یکی از سازه‌های تاریخی و فرهنگی شهر همدان می‌باشد که از دوران قاجار باقی ‌مانده است. این کلیسا که معنی ویژه‌ای برای جامعه مسیحیان ایران دارد، در محله ارامنه واقع شده و به عنوان یکی از جاذبه‌های زیارتی شهر همدان شناخته می‌شود. این کلیسا که در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، هر ساله گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند.

با وجود اینکه کلیسای حضرت مریم همدان به مذهب پروتستان تعلق دارد؛ اما بازدید از آن برای همه‌ افراد در دسترس است. به طور کلی، کلیسای حضرت مریم همدان با معماری بی‌نظیر و اهمیت تاریخی خود، یکی از جواهرات فرهنگی شهر همدان و ایران به شمار می‌رود.

• آدرس: همدان، خیابان اکباتان، ضلع شمال شرقی تپه هگمتانه، محله ارامنه

مراکز تفریحی همدان

شهر تاریخی همدان یکی از پایتخت‌های باستانی ایران و همچنین یکی از نقاط برجسته جاده باستانی ابریشم است. این شهر توریستی مراکز تفریحی زیادی در دل خود جای داده است:

دهکده توریستی گنجنامه

دهکده توریستی گنجنامه یکی از جاذبه‌های گردشگری برجسته ایران می‌باشد که به تازگی به عنوان یک مقصد توریستی پرطرفدار شناخته شده است. این دهکده فرهنگی و ورزشی در سال ۱۳۷۹ شمسی تأسیس شده و با استقبال عمومی گردشگران از تمام نقاط ایران مواجه شده است.

وجود امکانات تفریحی و رفاهی متنوع از جمله تله‌ کابین، سایت ورزشی، ویلاهای اقامتی، رستوران، کافی ‌شاپ و… باعث شده که گنجنامه به یک مقصد پرطرفدار برای گردشگران تبدیل شود.

سنگ ‌نوشته‌های تاریخی از جاذبه‌های اصلی گنجنامه هستند که در دل یکی از صخره‌های الوند حضور دارند. قدمت این سنگ ‌نوشته‌ها به ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. دو کتیبه داریوش کبیر و خشایار شاه که به زبان‌های پارسی باستان، عیلامی و بابلی نو نوشته شده‌اند، جزء مهم‌ترین آثار باستانی همدان محسوب می‌شوند.

نامگذاری این دو کتیبه نیز موضوعی جالب و پر از ابهام است. از گذشته‌های دور همچنان باورها و نظریات مختلفی درباره نامگذاری این کتیبه‌ها وجود دارد. از جمله نام‌های معروفی که به این دو کتیبه نسبت داده شده، جنگ‌نامه و گنج‌نامه است. برخی به دلیل باور به وجود گنجی نهفته در این کتیبه‌ها، آن را گنجنامه می‌نامند؛ در حالی که برخی دیگر به دلیل باور به جنگاوری شاهان این کتیبه‌ها، آن را جنگ‌نامه نامیده‌اند.

• آدرس: همدان، ۵ کیلومتری جنوب غربی همدان، انتهای دره عباس آباد، ضلع شرقی میدان گنجنامه

مجموعه گردشگری عباس آباد

تپه عباس آباد در منطقه‌ای دیدنی در غرب شهر همدان و در دامنه رشته کوه الوند قرار دارد. این تپه منظره زیبایی از شهر را به تصویر می‌کشد و جاذبه تفریحی محبوبی در بین مردم محلی است.

در طول جنگ جهانی دوم، آلمانی‌ها استخری روی این تپه ایجاد کردند تا نیازهای آب و برق شهر را برآورده کنند. امروزه در مرکز این استخر رستورانی ساخته شده است. این تپه پس از احداث جاده و سایر امکانات گردشگری، به یک مجموعه تفریحی تبدیل شده است. این مجموعه امکانات مختلفی از جمله آبشار مصنوعی، سینمای تابستانی، فواره‌ای به طول ۲۰۰ متر، پیست اسکیت، جایگاه‌های امتیازی و اقامت برای گردشگران دارد.

• آدرس: همدان میدان قائم، بلوار ارم

غار آکواریوم همدان

غار آکواریوم یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر و متفاوت در مجموعه توریستی گنجنامه است که با الهام از غار علیصدر ساخته شده است. این مجموعه آکواریوم، با ارائه یک محیط منحصربه‌فرد و زیبا، ماهی‌ها و ستاره‌های دریایی متنوع و هیجان‌انگیز را به نمایش می‌گذارد و همچنین بهترین نمونه‌های محیطی از خزندگان در سراسر جهان را در دل خود جای داده است.

غار آکواریوم، به عنوان یکی از جواهرات گنجنامه، توانسته با تلفیق منحصربه‌فرد کوه و صخره و ایجاد یک محیط زیرآبی زیبا، تماشاگران را شگفت‌زده کرده و مسحور خود کند. با ورود به دنیایی از آب و ماهی‌های رنگارنگ، شما می‌توانید از زیبایی‌های دریا لذت ببرید و با زندگی موجودات دریایی آشنا شوید.

همچنین، جاذبه‌های کوهستانی مجموعه گنجنامه با ارائه هوای تازه و صاف و آسمان آبی، گردشگران را به خود جلب می‌کند. این مناظر طبیعی زیبا و دل‌انگیز، بازدیدکنندگان را به سرزمینی از آرامش و شگفتی می‌برند و فرصتی مناسب برای گردش و استراحت فراهم می‌کنند.

• آدرس: همدان، ۵ کیلومتری جنوب غربی همدان، انتهای دره عباس آباد، ضلع شرقی میدان گنجنامه

سد اکباتان همدان

دریاچه اکباتان یکی از جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی همدان است که هر ساله مسافران زیادی را به خود جذب می‌کند. این دریاچه با وجود فضای زیبا و امکانات مناسب، برای تفریح و استراحت بسیار مناسب است. دریاچه اکباتان به همراه سدی زیبا که از بلندترین سد‌های ایران است، منظره فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. این سد در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد محبوب برای گردشگران تبدیل شده است و مسافرانی از سرتاسر کشور به اینجا سفر می‌کنند تا از زیبایی و آرامش این منطقه لذت ببرند.

در کنار دریاچه اکباتان، امکانات رفاهی و تفریحی خوبی هم برای مسافران وجود دارد. رستوران‌ها و مهمان‌سراهایی که در این منطقه احداث شده‌اند، امکان ارائه خدمات بهتر و راحت‌تر را به مسافران فراهم می‌کنند. همچنین ورزش‌های آبی مانند قایقرانی و اسکی روی آب، به عنوان گزینه‌های تفریحی محبوب این منطقه مطرح هستند که می‌توانند به خوش‌گذرانی و لذت‌بردن از طبیعت فوق‌العاده سد اکباتان کمک کنند.

• آدرس: همدان، ۵ کیلومتری جاده همدان به ملایر، جاده سد اکباتان

پیست اسکی تاریک دره

پیست اسکی تاریک دره یکی از جاهای دیدنی همدان است که در ۱۰ کیلومتری جنوب غربی گنجنامه و در دامنه کوه الوند قرار دارد. در این مجموعه، امکانات و خدمات پیشرفته‌ای برای انواع ورزش‌های زمستانی ارائه می‌شود.

پیست اسکی تاریک دره یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های ورزشی و گردشگری زمستانی برای بازدیدکنندگان ایرانی و خارجی است. پیست اسکی تاریک دره پس از پیست اسکی دیزین و شمشک، رتبه سوم را در ارائه خدمات کامل و به‌روز پیست‌های اسکی ایران به خود اختصاص داده است.

این مجموعه در ارتفاعی حدود ۲۴۵۰ تا ۳۰۰۰ متری قرار دارد و فضای بسیار دلنشین و مناسبی را برای علاقمندان به کوهنوردی فراهم کرده است. پیست اسکی تاریک دره که به آن پیست اسکی الوند هم می‌گویند، از سال ۱۳۶۴ به بهره‌برداری رسیده و از آن زمان تاکنون به دلیل امکانات ورزشی، رفاهی و اقامتی به بهشت ​​پنهان شهرت یافته است. مجموعه الوند از سه بخش اصلی مجموعه رستوران، مدرسه اسکی و مجموعه اسکی و تله سیژ تشکیل شده است.

در فصولی که بارش برف وجود ندارد، امکانات اسکی روی چمن در مجموعه فراهم شده است. مجاورت با چشمه ها و رودخانه های طبیعی، فضای سبز و درختان بلند در مجموعه گنج نامه، مکان‌های دلپذیر برای پیاده روی و کوه نوردی، این منطقه را به یکی از جاذبه‌های طبیعی همدان نیز تبدیل کرده است.

• آدرس: همدان، ۱۰ کیلومتری جاده گنجنامه

روستاهای همدان

اگر محدودیت زمانی ندارید و مدت زمان بیشتری از سه روز در همدان اقامت دارید، به بازدید از روستاهای همدان هم بروید. دو روستای مهم و دیدنی همدان به شرح زیر هستند:

روستای ورکانه همدان

قدم گذاشتن در روستای ورکانه (۲۵ کیلومتری همدان) مانند سفر به دوران رنسانس است. این روستای کوهستانی، طبیعت زیبا و مناظر دیدنی را برای شما به ارمغان می‌آورد؛ اما آنچه ورکانه را منحصربه‌فرد می‌کند، معماری سنگی خاص آن است که شما را به یاد اروپای رنسانس می‌اندازد. به این روستا بروید و از پیاده روی در کوچه‌های سنگ فرش و در میان خانه‌های سنگی و باغ‌های سبز لذت ببرید. حواستان باشد که بازدید از قبرستان، آسیاب و قلعه را از دست ندهید.

• آدرس: همدان، ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی همدان، بعد از سد اکباتان

روستاری سیلوار

روستای سیلوار، یکی از جواهرات همدان است که با طبیعت خیره‌کننده و زیبایی‌های خاص خود، هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این روستا در نزدیکی دره مرادبیگ واقع شده و پر از باغاتی از جمله گیلاس و آلبالو است که یک مقصد آرامش‌بخش را برای علاقه‌مندان به گردش در طبیعت فراهم می‌آورد.

با وجود اینکه امکانات روستای سیلوار ممکن است محدود به چند سفره‌خانه سنتی و یک استادیوم فوتبال و … باشد؛ اما زیبایی‌های طبیعی این منطقه نیازی به توضیح ندارد! گشت و گذار در میان باغات سرسبز، صدای آب روان رودخانه و فضای آرامش‌بخش این روستا، به گردشگران احساس آرامش می‌دهد.

• آدرس: همدان، بخش مرکزی، روستای سیلوار

روستای لالجین

یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی همدان، روستای لالجین است که به عنوان پایتخت سفال ایران شناخته می‌شود. لالجین با هزاران سال سابقه در ساخت سفال، بهترین گزینه برای افرادی است که به دنبال یک سوغاتی خاص می‌گردند. در این روستا می‌توانید انواع متنوعی از سفال را پیدا کنید که به روش سنتی طراحی شده‌اند و بهترین سوغاتی برای دوستان شما خواهند بود.

• آدرس: استان همدان، ۲۰ کیلومتری همدان، شهرلاله جین

جاهای دیدنی همدان در بهار

شهر همدان در فصل بهار، از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری است. این شهر در استان همدان واقع شده و دارای جاذبه‌های فراوانی است که در این فصل از سال به ویژه زیبایی آن‌ها بیشتر برجسته می‌شود:

1. بازار سنتی همدان
2. آرامگاه بوعلی ‌سینا
3. دره عباس ‌آباد با آبشارهای خیره‌کننده و طبیعت بکر
4. میدان شیر سنگی و آبشار گنجنامه
5. روستاهای سرسبزی همچون ورکانه و سیلوار با طبیعت زیبا
6. دریاچه سد اکباتان

به طور کلی، همدان با جاذبه‌های گوناگون و زیبا در فصل بهار یکی از بهترین مقاصد برای گردشگری است. طبیعت بکر و متنوع، فضاهای فرهنگی و تاریخی و همچنین آب و هوای مناسب این شهر، هر ساله گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند.

جاهای دیدنی همدان در تابستان

همدان، شهری با تاریخی بی‌نظیر و جاذبه‌های فراوان، جاهای دیدنی همدان در تابستان به عنوان یکی از مقاصد توریستی پرطرفدار محسوب می‌شود. این شهر با اقلیم معتدل خود، برای گردشگرانی که به دنبال تجربه‌ یک تابستان دل‌پذیر هستند، گزینه‌ ایده‌آلی است. اگر قصد دارید به تماشای جاهای دیدنی همدان در تابستان بروید و به همدان سفر کنید، بازدید از جاهای دیدنی همدان که در ادامه معرفی می‌کنیم را در برنامه خود قرار دهید:

1. حمام قلعه
2. گنجنامه
3. غار علیصدر
4. روستای ورکانه
5. سد اکباتان
6. آرامگاه بوعلی‌ سینا و بابا طاهر عریان
7. تپه باستانی هگمتانه
8. برج قربان

با توجه به وسعت و تنوع جاذبه‌های گردشگری همدان در تابستان، پیشنهاد می‌شود که برنامه‌ سفر خود را به دقت تنظیم کرده و به بازدید از همه این جاهای دیدنی همدان بروید.

جاهای دیدنی همدان در پاییز

همدان شهری است که در هر فصلی از سال، زیبایی‌های خاص خود را به نمایش می‌گذارد؛ اما در پاییز هم این شهر جذابیت خاصی دارد که توریست‌ها را به خود جذب می‌کند. اگرچه تعداد گردشگران در این فصل کمتر است؛ اما شما می‌توانید با بازدید از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی شهر همدان، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای خود رقم بزنید. هنگام سفر به همدان در فصل پائیز از جاذبه‌های زیر بازدید کنید:

1. تله کابین
2. حمام قلعه همدان
3. بازدید از موزه های همدان
4. غار آکواریوم همدان

در مجموع، بازدید از تله کابین، حمام قلعه، بافت تاریخی، موزه‌ها و غار آکواریوم از جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند سفر شما به این شهر را به یک تجربه به‌یادماندنی تبدیل کند.

جاهای دیدنی همدان در زمستان

شهرستان همدان در مجاورت رشته کوه‌های الوند قرار داشته و دارای آب و هوای سرد و کوهستانی با زمستان‌های برفی است. با این حال، در فصل زمستان هم می‌توانید از تماشای شهری سفیدپوش از برف لذت ببرید. برای سفر به همدان در فصل زمستان، می‌توانید از جاذبه‌های زیر بازدید کنید:

1. پیست اسکی تاریک دره
2. گردش در بازار سنتی
3. گردش در موزه‌های همدان
4. بازدید از امامزاده‌ها و کلیساها

جاهای دیدنی همدان در شب

شب‌های همدان را می‌توان یکی از تجربه‌های فراموش‌نشدنی این شهر تاریخی دانست. وقتی شب فرا می‌رسد و چراغ‌های شهر روشن می‌شوند، همدان به یک شهر بسیار زیبا تبدیل می‌شود. اگر به دنبال تجربه‌ای منحصربه‌فرد هستید، پیشنهاد می‌شود که در کوچه پس کوچه‌های شهر قدم بزنید. همچنین، می‌توانید به بام همدان بروید و به تماشای منظره شهر زیر نور ماه بنشینید.

سخن پایانی

همدان یکی از شهرهای جذاب و دوست‌داشتنی ایران است که با جاذبه‌های فراوان خود می‌تواند گزینه‌ای عالی‌ برای گشت و گذار باشد. این شهر دارای جاذبه‌های فراوانی است که در یک سفر کوتاه، امکان بازدید از تمامی آن‌ها وجود ندارد؛ بنابراین، بهتر است برای سفر به همدان، زمان و بودجه خود را تعیین کرده و دیدنی‌هایی را انتخاب کنید که بیشتر به آن‌ها علاقه دارید. امیدواریم که از بازدید از جاهای دیدنی همدان لذت ببرید و خاطرات خوبی برای خودتان ایجاد کنید.

سؤالات متداول