جاهای دیدنی یزد؛ بزرگترین شهر خشتی جهان

به محض ورود به یزد شما از دروازه های تاریخ رد و وارد یک دوره دیگر زمانی می شوید. شهر یزد بزرگترین شهر خشتی جهان با پنج هزار سال قدمت و پر جاذبه های ثبت یونسکو و ملی است. شهری که به شهر بادگیر ها، شهر دوچرخه و عروس کویر معروف است. شهر یزد با معماری منحصر به فرد و دارا بودن طولانی ترین قنات های ایران در دل کویر زنده مانده تا برای ما شاهدی زنده از تاریخ پر افتخار کشورمان باشد. اگر قصد خرید بلیط هواپیما یزد و سفر به این شهر را دارید بهتر است قبل از رفتن لیستی بلند و بالا از جاهای دیدنی یزد بنویسید تا با برنامه ریزی همه اعجاز این شهر را به چشم ببینید. با این مجله گردشگری پته همراه باشد تا به شما بهترین جاهای دیدنی یزد را معرفی کنیم.

جاهای دیدنی یزد

یزد، شهری با تاریخ و فرهنگ غنی در قلب ایران، از جاذبه‌های فراوانی برخوردار است که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این شهر با معماری سنتی و تاریخی، مساجد و بناهای تاریخی، برج‌ها، بن‌بست‌ها و بازارهای سنتی خود، محلی مناسب برای تجربه فرهنگ و تاریخ ایران است. جاهای دیدنی یزد با معماری های دلنشین آن به ارزش بازدید از این شهر تاریخی اضافه می‌کنند.

باغ دولت آباد

این باغ جز میراث فرهنگی یونسکو است. باغ دولت آباد در دوران زندیه و در سال ۱۱۶۰ هجری بنا شده است. این باغ از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است . وجود درختان سرو بلند فراوان در این باغ باعث شد تا به آن باغ هزار درخت هم بگویند. منبع اصلی تامین آب باغ دولت آباد پنج رشته قنات است که ۶۰ کیلومتر طول آنها است. این رشته قنات ها که بلند ترین رشته قنات یزد هستند از دامنه رود مهریز تا باغ دولت آباد امتداد داشته است.

معماری باغ دولت آباد از زیبا ترین معماری های حال حاضر کشور است . وجود بادگیر هشت ضلعی این باغ که باعث می شده باد از هر طرف که بوزد به داخل هدایت شود . طول این سازه ۳۳.۸ متر است که عنوان بلندترین بادگیر جهان را به خود اختصاص داده است. در قسمت زیرین این بادگیر حوضی با آب خنک وجود داشت تا با ترکیب باد و آب خنک سرسرا و قسمت اعیان نشین و تالار خنک شود از این رو به این قسمت باغ تابستانه گفته می شده است. معماری این باغ متقارن ترین معماری یزد است به گونه ای که حتی گل های کاشته شده در آن هم تقارن دارند. 

• آدرس:یزد، محله پامنار، بلوار دولت آباد ، خیابان شهید رجایی ، کوچه فردوسی
  
• ساعات بازدید: بجز عاشورا همه روزه، ۷ صبح تا ۲۲:۳۰ شب

قنات باغ زارچ

طولانی ترین قنات با ۸۰ کیلومتر و ۲۱۱۵ حلقه چاه و ۱۰۰۰ سال قدمت قنات باغ زارچ یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد است. این رشته قنات که یکی از شگفتی های مهندسی باستانی است به دوره ساسانی و پیش از اسلام برمیگردد. قنات باغ زارچ هم در آثار ملی به ثبت رسیده و هم در سال ۲۰۱۶ جز آثار یونسکو شده است. امروزه بیشتر آب این رشته قنات خشک شده و در محله کوشک نو قابل بازدید گشته است. سازه هایی که در دل این قنات قرار گرفته عبارت اند از: آسیاب، پایاب و آسیاب وزیر است. شما می توانید با گرفتن چکمه در گالری قنات پرسه بزنید و از زیبایی های کشف شده توسط مقنی ها لذت ببرید.

• آدرس: یزد، خیابان سید گلسرخ، محله کوشک نو
  
• ساعات بازدید: به جز دوشنبه ها ، ۸ صبح الی ۱۶ ظهر

زندان اسکندر

زندان اسکند از جاهای دیدنی یزد محسوب می شود. زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یکی از قدیمی ترین بنا های خشتی یزد است. این بنا که در قرن هشتم ساخته شده چند روایت مختلف و شنیدنی دارد. قدیمی ها معتقد اند که اسکندر مقدونی در اینجا زندانی بنا می کند تا زندانی ها از خود فاصله و به کویر تبعید شود. چیزی که مسلم است این مکان مدرسه بوده و عالمان بزرگی را به خود دیده است.

پیشنهاد خواندنی

خانه‌ های تاریخی اصفهان؛ برگی از تاریخ در دل نصف جهان 

معماری زندان اسکندر از گچ بری های زیبا و رنگ های لاجوردی و طلایی بر روی خشت خام بهره مند شده است. وجود دالان های کوچک و بزرگ که اکنون در آنها صنایع دستی و سوغات یزد به فروش می رسد از دیگر جاذبه های این بنای زیبای محله قدیمی یزد است. مانند بقیه بنا ها دارای بادگیر و چاه آب بزرگی در وسط حیاط است که نشان از حیات و جوش و خروش در صده های پیشین دارد.

• آدرس:  استان یزد، شهر یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو 
  
• ساعات بازدید: همه روزه ، ۸ صبح الی ۲۰ شب

آتشکده بهرام یزد

یکی از سه آتش مقدس زرتشت در آتشکده بهرام یزد قرار دارد. این بنا که در سال ۱۳۱۳ به دستور رضا خان بنا نهاده شد آتشی به قدمت ۱۵۰۰ سال را در خود نگهداری می کند. زرتشتیان در این مکان مقدس همواره مشغول عبادت هستند شما می توانید با بازدید از این بنا با آداب زرتشتیان آشنا شوید. در دوره های مختلف آتش این آتشکده که مربوط به دوران ساسانی است مورد تهدید و تخریب بوده تا سرانجام به دستور رضا خان جایی در خور شآن این آتش ساخته شد.

در این مکان یک شخص که به نگهبان آتش ” هیربد ” شناخته می شود مسئول روشن نگه داشتن این آتش مقدس است. مکان های دیگر موجود در این بنا عبارت اند از: تالار ورجاوند و آب انبار زرتشت . شما می توانید این آتش را در سال اصلی و با فاصله مشاهده کنید چرا که زرتشتیان معتقد اند نفس انسان باعث آلودگی آتش می شود .

• آدرس:  استان یزد، شهر یزد، بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی 
  
• ساعات بازدید: همه روزه از ۸ الی ۱۲ ظهر و ۱۷ عصر الی ۲۰ شب

بافت تاریخی یزد

یزد دارای بزرگ ترین بافت دست نخورده تاریخی جهان است . این بافت که به ثبت میراث جهانی یونسکو در آمده وسعتی به بزرگی ۷۰۰ هکتار دارد. از شاخصه های اصلی بافت تاریخی یزد وجود ساباط ها، بادگیرها، آب انبار ها و کوچه های باریک خشتی که به صورت متوازن پراکنده شده است. در این بافت بیش از ۱۷۰۰ بنای خشتی وجود دارد که قدمت آن به قرن اول و دوم هجری بر می گردد. این بافت طراحی زیبا و توانایی زندگی در تابستان و زمستان را فراهم کرده است.

پیشنهاد خواندنی

بهترین زمان سفر به هند کدام فصل است؟

وجود بادگیرها و سردآب ها برای تابستان و طاق های بلند خشتی و حیاط های جذاب برای شب نشینی در زمستان به زیبایی های این بافت افزوده است. در این بافت هنوز هم امکانات زندگی فراهم است و تعداد زیادی اقامتگاه سنتی را در خود جا داده تا گردشگران بتوانند حس زندگی در گذشته را با تمام وجود لمس کنند.  بافت تاریخی یزد از سمت جنوب در خیابان کاشانی، از سمت شمال در خیابان دولت‌آباد، از شرق در محله فهادان و از مغرب در خیابان مطهری قرار گرفته است. 

آب انبار امیر چخماق

آب‌‌انبار امیرچخماق که با نام آب‌‌انبار فاطمه ستی نیز شناخته می‌شود یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد است. قدمت این بنا به دوران صفویه بر می گردد.  این آب‌انبار دو در ورودی دارد. یکی از این درها در میدان امیر چخماق و دیگری در کوچه ‌ای مجاور آن قرار گرفته است. از ویژگی‌های این آب‌انبار قدیمی می‌توان به پنج بادگیر خشتی هشت‌وجهی جهت خنک کردن و مخزنی بزرگ برای نگهداری آب با تهویه‌ای طبیعی اشاره کرد.

گنبد تخم‌مرغی بنا نیز آجری است. در حال حاضر سقفی جدید در وسط مخزن آب‌انبار قرار دارد كه گنبد آب‌انبار را از مخزن جدا می‌كند. این آب‌انبار در سال ۱۳۷۸ به زورخانه صاحب الزمان تغییر کاربری داد و امروزه می‌توان در سانس‌های ۴۰ دقیقه‌ای تا یک ساعتی، در آن به تماشای ورزش‌های زورخانه‌ای پرداخت.  مسئولان خوش ذوق و خنده رو از آقایان و بانوان دعوت می کنند تا با تماشای ورزش باستانی ایران با سنت های آن بیشتر آشنا بشوید.

• آدرس: یزد، میدان امیرچخماق

مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد است که به ثبت جهانی یونسکو رسیده. این مسجد که در طول سالیان طراحی و توسعه یافته دارای کتیبه ها و نوشته ها از دوره های مختلف است. مسجد جامع یزد هفت راه ورودی دارد و نور مسجد به صورت غیر مستقیم و تابش نور خورشید بر گچ تامین می شود. این مسجد که ادغام شده سه مسجد است از قسمت های مانند جلوخان سردر شرقی، سردر شرقی، دهلیز، صحن داخلی، ایوان اصلی، گنبد خانه، شبستان غربی، شبستان شاهزاده، مناره ها و محراب  تشکیل شده است.

پیشنهاد خواندنی

چه کارهایی قبل از سفر باید انجام داد؟

معماری محسور کننده و کاشی کاری های معرق از زیبایی های اصلی این مسجد بزرگ و دیدنی است. ساخت و تکمیل مسجد جامع یزد در طول یک قرن و در دوران‌های مختلف تاریخی انجام شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سلطنت ایلخانی، صفویان، حکومت تیموریان، فرمانروایی آل مظفر و قاجاریان اشاره کرد. وجود قسمت های آجری در لا به لای کاشی ها و مناره های بلند و جزئیات فراوان که توسط بانیان مختلف این بنا به وجود آمده این مسجد را به زیبا ترین مسجد دنیای اسلام تبدیل کرده است.

• آدرس: استان یزد، یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان
  
• ساعات بازدید: تابستان ها  ۹ صبح الی  ۱۴ ظهر و زمستان ها ۹ صبح الی ۱۹ عصر

خانه لاری ها

خانه لاری ها یکی از خانه های تاریخی یزد است که اعیان و در زمان قاجار قرار داشته است. این بنا که ۲۷۰ سال پیش بنا شد تحت مالکیت یکی از تجار شهر لار استان فارس بوده. خانه لاری ها با رعایت بی نظیر معماری یزدی مانند گچ بری ها، شیشه های ارسی، کاشی کاری ها و دیوار های خشتی و آجری شما را با خود به دل تاریخ می برد. این خانه تا سال  ۱۳۶۳ متروکه بود و بعد از مرمت سازمان میراث فرهنگی امروزه تبدیل به موزه اسناد یزد شده است.

خانه لاری از قسمت های مختلفی همچون اتاق مهمان، سردآب، بادگیر ها، اندرونی، شاه نشین و … تشکیل شده و حیاط زیبای مرکز سازه گواه معماری زیبای یزدی را می دهد. 

• آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه‌فرنگی 
  
• ساعات بازدید: همه روزه به جز عاشورا ، ۸ صبح الی ۲۰ شب

بقعه دوازده امام

در چند قدمی زندان اسکندر بنایی با ساخت آجری زیبا قرار گرفته است. این بنا که از بیرون شکل چهار ضلعی دارد در درون خود یک هشت ضلعی را به نمایش می گذارد . بقعه دوازده امام از قدیمی ترین گنبد های آجری ایران و مربوط به دوران سلجوقیان است. در این بنا که ۱۰۰۰ سال قدمت دارد پیش از آن در دوران ساسانی یک آتشکده بوده است. کتیبه های گوناگون و گچ بری های داخل آن زیبایی و ارزش این بنا را بیش از پیش می کند. وجود محرابی با سنگ مرمر و دست نوشته های آیات قران با خط کوفی شما را به حیرت وا می دارد. 

• آدرس: استان یزد، شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام، محله فهادان
  
• ساعات بازدید: همه روزه ۸ صبح الی ۲۰ شب

موزه سکه و مردم شناسی حیدر زاده

یکی دیگر از بنا های پر بازدید در بافت محله تاریخی یزد موزه سکه و مردم شناسی حیدر زادهاست. این موزه که در خانه عرب زاده بنایی که متعلق به دوران قاجار است قرار دارد. موزه شامل ۱۰ سالن است که سکه و وسایل  گوناگونی در آن به نمایش گذاشته شده است.

حسین حیدر زاده استاد علم سکه شناسی در طول چند دهه تلاش به مطالعه و جمع آوری آثار این موزه بوده است. در این موزه پنج هزار سکه از دوران های مختلف را می توان یکجا دید . به جز سکه بیش از هزار قطعه مختلف جهت زندگی از دوران هخامنشیان تا امروز در این موزه نگه داری می شود که گنجینه مردم شناسی به شمار می رود.  

• آدرس:  یزد، خیابان امام خمینی، محله فهادان، بن بست بیت الزهرا، موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده
  
• ساعات بازدید: همه روزه به جز ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی، شهادت امام جعفر صادق و رحلت امام خمینی، ۸ صبح الی ۲۰ شب

دخمه زرتشتیان یزد

آیین دفن مردگان زرتشتیان جالب و اندکی ترسناک است . دخمه یزد بنایی مدور و ساخته شده بر روی کوه است . در آیین زرتشت خاک عنصری پاک تلقی می شود و دفن مردگان در آن را جایز نمی دانند به همین علت دخمه هایی در ارتفاعات می ساختند تا جسد مردگان را در آن قرار داده و خوراک پرندگان کنند و سپس استخوان های اجساد را در گودالی در وسط دخمه بگذارند. دخمه زرتشتیان یزد که به اسامی برج خاموشان و برج سکوت یزد نیز معروف است شامل دو دخمه به نام های مانکجی هاتریا و گلستان است.

جنس این دخمه ها از سنگ است. در اطراف دخمه بناهایی به اسم خیله وجود دارد . در این بنا ها جسد را پاک و آماده انتقال به دخمه می کردند . آتش سوز ها یکی دیگر از آیین دفن زرتشتیان است آنان معتقد اند که جسم فرد مرده تا سه روز روح دارد و برای نترسیدن آن در این مدت دو نفر موظف به روشن کردن آتش در دخمه بوده اند. در سال ۱۳۱۰ اجرا این آیین ممنوع شد و امروزه این بنای جذاب و رعب آور قابل رویت گردشگران است.

• آدرس: یزد، ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد، منطقه صفائیه، انتهای بلوار شهیدان اشرف، کوه دخمه
  
• ساعات بازدید: تابستان ها ۸ صبح الی ۱۷ و زمستان ها ۸ صبح الی ۱۹

میدان امیر چخماق

امیر چخماق که از سرداران تیموری بود در دوران خود خدمات زیادی برای عمران یزد را انجام داد که میدان امیر چخماق یکی از آنهاست. از بخش های این میدان می توان به مسجد، تکیه، بازار حاجی قنبر، آب‌انبار و زورخانه صاحب‌الزمان و آرامگاه ستی فاطمه اشاره کرد. مسجد این میدان برای اتحاد شیعه و سنی بنا شد و به همین دلیل مناره ندارد تا هر دو پیرو مکتب اسلام بتوانند از آن استفاده کنند.

آیین نخل گردانی که در ایام محرم برگزار می شود از دیگر جاذبه های میدان امیر چخماق است. سازه ای که در بدو ورود میدان چشمان شما را محسور می کند تکیه سه طبقه امیر چخماق است که در گذشته اعیان نشینان در آن نشسته و مراسم نخل گردانی را تماشا می کنند . این میدان با واقع شدن در بافت قدیمی یزد و دارا بودن بازار زیبای حاجی قنبر باید در لیست شما برای گردش و خرید سوغات قرار گیرد.

• آدرس: یزد، خیابان امام خمینی (ره)، میدان امیر چخماق

موزه آب یزد

در ضلع شمالی میدان امیر چخماق و در خانه کلاه دوزها موزه ای جالب برقرار است. موزه آب یزد نمایان گر ارزش بالای آب در دل کویر است. در این موزه، نمونه‌های مختلفی از سیستم‌های آبیاری سنتی ایرانی، آثاری از چشمه‌ها، قنات‌ها، سفره‌آبی‌ها و آب‌های زیرزمینی، و همچنین آثاری از فرهنگ و زندگی مرتبط با آب به نمایش گذاشته می‌شود.

این موزه دارای پنج طبقه است و هر طبقه روایت گر بخشی از تاریخ انتقال آب است. خانه کلاه دوزها که خود معماری قاجاری دارد زیبایی بیشتری به ای موزه و طبقات مختلف آن افزوده است. در این موزه همچنین وسایل جا به جایی آب نیز جمع آوری شده و مشربه هایی از هزاران سال پیش در این موزه قابل بازدید است.

• آدرس: یزد، خیابان قیام، شمال میدان امیر چخماق
  
• ساعات بازدید: هر‌روز هفته از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۴:۴۰ و ۱۵:۳۰ تا ۱۹:۰۰
  

برج ساعت یزد

قدیمی ترین ساعت شهری ایران برج ساعت یزد است. این بنا که در دوران قاجار ساخته شده با طاق ها و قوس ها و کاشی کاری و آیات قرآن تزیین شده است. یک بنای مربعی شکل که در چهار گوشش یک ساعت سفید رنگ قرار گرفته است. دیدن این بنا در هر ساعت از شبانه روز لذت بخش است.

• آدرس: یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان رو به روی مسجد جامع یزد

 بازار خان

یزد با واقع شدن بر سر راه جاده ابریشم یکی از مراکز اقتصادی و تجاری گذشته بوده است . بازار خان که بزرگ ترین بازار این شهر است هم به همین دلیل به وجود آمده است . در گذشته به افراد طبقه بالا و مرفه جامعه خان می گفتند و در این بازار فقط آن ها بودند که حق ورود داشتند و مردم عادی اجازه ورود به بازار را نداشته و به همین دلیل اسم این بازار ” بازار خان ” است . این بازار با طول 276 متر و دالان ها و متعدد و طاق های با ارتفاع 4 تا 6 متر یکی از زیبا ترین بازار های تاریخی کشور محسوب می شود.

بزرگی این بازار باعث شده تا بازارچه های مختلفی از جمله بازار زرگری، پنجه علی، بازار علاقبندی، بازار ملا اسماعیل، بازار کاشی‌گری، بازار افشار، بازار چیت‌سازی، بازار مسگری، بازار شاهزاده فاضل، بازار دروازه مهریز و بازار نخود‌بریز‌ها   در آن قرار بگیرد. این بازار با داشتن دیوار های آجری و خشتی قطور در گرم ترین روزهای سال هم خنک است. در این بازار می توانید از انواع پارچه، صنایع دستی، ظروف مسی و … خریداری کنید و سوغاتی ارزشمند از این شهر به یادگار ببرید. 

• آدرس: یزد، خیابان قائم تقاطع جنوبی خیابان امام خمینی

کلام آخر

سفر به یزد یکی از خاطره انگیز ترین سفر های عمرتان است. در این شهر قدم بزنید و در کافه های سنتی بر روی بام ها در کنار بادگیر ها چای بنوشید و در تاریخ غرق شوید . در این مجله گردشگری پته سعی کردیم تا بهترین جاهای دیدنی یزد را به شما معرفی کنیم. تجربه شما از سفر به این شهر پر رمز راز چیست؟ با ما به اشتراک بگذارید. اگر از دیدن شهر تاریخی یزد لذت بردید تماشای جاهای دیدنی اصفهان را به شما توصیه میکنیم زیرا این شهر هم بافتی بسیار تاریخی برای علاقه مندان به تاریخ دارد.