باغ موزه نادری؛ جایی که در سفر به مشهد باید بروید

در راهنمای سفر به مشهد، درست در مرکز شهر مشهد و در نزدیکی حرم امام رضا(ع) آرامگاه یکی از جاهای دیدنی مشهد از شاهان ایران است که در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی میهن‌مان با شورش افغان‌ها مقابله کرد، مرزبندی با عثمانی را سامان بخشید و حتی کشورگشایی کرد. نادرشاه افشار آخرین کشورگشای خاورمیانه که با لشگری عظیم هند را تصرف کرد. آرامگاه نادرشاه که به باغ موزه نادری مشهور است، یکی از مکان‌های دیدنی در مرکز شهر مشهد است. در ادامه تاریخچه و راه های دسترسی به این اثر ملی را بررسی می کنیم.

تاریخچۀ باغ موزه نادری مشهد

نادرشاه افشار یکی از شاهان نامدار زمان قدیم است که پیروزی‌های بسیاری را در کارنامه نبردهای خود ثبت کرده است. این شاه در سال 1148 هجری قمری در فتح‌آباد قوچان کشته شد که در همان مکان نیز به خاک سپرده شده بود. نادرشاه قبل از مرگ خود دستور داد که تعدادی سنگ جهت ساخت مقبره برای خود از مراغه به مشهد بیاورند. پس از گذشت 12 سال از زمان فوت ایشان، به دستور پسرش جسد نادرشاه به شهرستان مشهد انتقال یافت که در ابتدا در مکانی با بنای ساده و کوچک دفن شد.

در سال 1296 قوام السلطنه والی خراسان دستور داد تا آرامگاه جدیدی برای نادرشاه بسازند که در سال 1342 هجری شمسی، مقبره او به موزه نادری تبدیل شد. تمامی لوازم و تجهیزاتی که امروزه در این مکان نگهداری می‌شوند، متعلق به زمان نادرشاه هستند. در نهایت موزه نادری در سال 1375 هجری شمسی بازسازی و مرمت شد که حال سالانه گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند.

نادرشاه افشار در سال 1154 دستور داد تا آرامگاهی از جنس خشت و گل برای او بسازند، محل این آرامگاه روبروی حرم قرار داشت. همانطور که می‌دانید نادرشاه در سال‌های آخر زندگی خود فردی بسیار تندخو و عصبی مزاج شده بود که همه از جمله نزدیکانش از خشم او هراس داشتند. این رفتار او باعث شد که اطرافیانش کینه‌ای سخت از او به دل بگیرند.

نادرشاه توسط سران قاجار و سران افشار در چادر خودش به قتل رسید و ایران دچار هرج و مرجی شد که در زمان حکومت نادرشاه از آن خبری نبود. تمامی فرزندان نادر به غیر از یک نوه او به قتل رسیدند تا ادعایی برای فرمانروایی نداشته باشند. پس از قتلِ نادرشاه، پیکرش به مشهد منتقل و در آرامگاهی که خودش پیشتر ساخته بود، دفن شد.

ساختمانِ آن شامل یک ایوان و چهار اتاقِ کوچک و دو راهرو در دو طرفِ ایوان بود که قبر در وسط قرار داشت. وسعتِ ساختمان ۵۴۵ مترمربع و در میان باغی زیبا واقع شده بود. زمین‌های اطراف این بنا پس از خاک‌سپاری نادر توسط اطرافیانش فروخته شد و بنای آرامگاه به مرور رو به ویرانی رفت. آقا محمدخان قاجار هم که دل خوشی از نادرشاه نداشت، دستور داد که آرامگاه وی را کامل تخریب کنند و استخوان‌های نادرشاه را به تهران بیاورند. سال‌ها گذشت تا اینکه در سال 1294 لایحه‌ای با حمایت تیمورتاش و محمدتقی بهار تصویب شد که بنای آرامگاه او توسط قوام السلطنه والی خراسان بازسازی گردد.

قوام استخوان‌های نادر را به مشهد برد و آرامگاهی برای این پادشاه پرآوازه ساخت. مکان آرامگاه ساخته شده، درخور نادرشاه افشار نبود، از همین رو طی سال‌های 1336 تا 1342 با حمایت انجمن آثار ملی ایران، هوشنگ سیحون بنای فعلی آرامگاه نادر را ساخت. مجسمه‌ای از نادرشاه در باغ موزه نادری قرار دارد که توسط مجسمه ساز بزرگ ایرانی ابوالحسن صدیقی طراحی و ساخته شده است.

در باغ نادری مشهد با چه چیزی مواجه می‌شویم؟

به محض ورود به محوطه باغ موزه نادری مشهد مجسمه‌ای برنزی از نادرشاه که به همراه تنی چند از یارانش در بلندی قرار گرفته چشمان شما را شیفتۀ شکوه و اقتدارش می‌کند. جالب است بدانید این مجسمه فلزی بیش از 14هزار کیلوگرم وزن دارد.

هوشنگ سیحون معمار برجسته ایرانی که بنای اصلی آرامگاه را طراحی و اجرا کرده است. در دفتر خود برای شروع کار این چنین نوشته است:

“در مردادماه ۱۳۳۴ نامه انجمن آثار ملی دایر بر طرح نقشه برای آرامگاه نادرشاه در مشهد به من رسید. ضمن مطالعه دقیق سرگذشت نادر به چند مطلب آگاهی یافتم” وی در ادامه آورده است که اگر نادر نبود شاید دیگر ایرانی درکار نبود؛ زیرا از یک طرف افغان ها ایران را اشغال کرده بودند، از طرف دیگر عثمانی ها در تدارک اشغال قسمت‌هایی از ایران مخصوصا شمال بودند و سایر اجانب نیز چشم طمع نسبت به قسمت های دیگر دوخته بودند که نادر همه را تار و مارکرد و فراری داد. دیگر اینکه سرداری به عظمت نادر در تاریخ ما کمتر یافت می‌شود.
بطوری که در سایر تاریخ ها گفته شده در طول زمان های گذشته فقط سه سردار توانسته اند از معبر یا تنگ خیبر فاتحانه عبور کنند: اسکندر، چنگیز و نادر. و نیز در می یابیم که این سردار بزرگ در تمام جنگ‌ها کمتر در موضع دفاعی قرارداشته و بیشتر در حال حمله و هجوم بوده است. به تشریفات سلطنتی و زرق و برق معمول شاهی علاقه ای نداشته و در سادگی در میدان نبرد در چادر یا در جوار سربازان به سر می‌برده است. با این مشخصات باید بنایی برپا کنیم که از هر جهت خود نادر باشد.

در نامه‌ای که انجمن ملی آثار برای هوشنگ سیحون فرستاده بود، مقرر شده بود که سازه از سه قسمت اصلی قبر نادرشاه، موزه ادوات و وسایل نادری و موزه ادوات جنگی ما قبل نادر درست شود.

هوشنگ سیحون بنای آرامگاه را طوری طراحی کرده که انگار نادرشاه در هنگامۀ جنگ و درحال پیشروی است. بنای اصلی سازه از سنگ سخت گرانیت ساخته شده است.  طرح کلی بنای آرامگاه یک شش ضلعی است که به صورت یک چادر یا خیمه درآمده و تداعی کنندۀ محل کشته شدن نادر به دست عادل شاه و یارانش است.

چطور به باغ موزه نادری برویم؟

برای دسترسی به باغ موزه نادری و لذت دیدن این اثر تاریخی، معماری و البته ملی، نیازی نیست مسافت زیادی را طی کنید، کافیست حرم امام رضا را بلد باشید؛ چند متر جلوتر از حرم، باغ موزه نادری را می توانید ببینید. اگر با مترو، اتوبوس یا تاکسی قصد بازدید دارید، کافیست خودتان را به ایستگاه شهدا برسانید و چندقدم تا چهارراه شهدا پیاده روی کنید.

برای رفتن به این موزه می‌توانید از امکاناتی همچون مترو، اتوبوس، تاکسی و خودروی شخصی خود را خواهید داشت. به‌منظور بازدید از این موزه پس از اینکه خود را با استفاده از هر وسیله‌ای به ایستگاه شهدا رسانید، می‌توانید با طی‌کردن چندین قدم به چهارراه شهدا که باغ نادری در آن واقع است، برسید.

ساعت کاری باغ موزه نادری مشهد

در تمامی روزهای سال  از ساعت 8 صبح تا 5 عصر، با پرداخت مبلغی به عنوان ورودی میتوانید از این جاذبه به مدت 1ساعت از بخش های مختلف آن دیدن کنید. دقت داشته باشید این موزه فقط در روز اول فروردین و ایام سوگواری که تعطیل رسمی هستند، بسته است. اگر راهی سفر به مشهد هستید، سریعترین و البته ارزانترین راه سفر، خرید بلیط هواپیما مشهد، از پته است. کافیست مبدا و تاریخ مد نطرتان برای سفر را وارد و مناسب ترین بلیط با نیازتان را انتخاب کنید.

چرا بازدید از موزه نادری پیشنهاد می شود؟

موزه نادری یکی از مکان‌های زیبا و درعین‌حال خوش‌نقش و نگاری است که تماشای آن، برای هر فردی الزامی به شمار می‌آید. ولی حال ممکن است شما نیز با این سوال که چرا بازدید از این موزه پیشنهاد می‌شود روبرو شده باشید، درحالی‌که پاسخی برای آن ندارید. در واقع دلایل بسیاری وجود دارد که می‌توانند اهمیت تماشای موزه نادری را برای شما آشکار سازند. برخی از دلایلی که باعث الزام بازدید از این موزه می‌شوند، عبارتند از:

• اهمیت تاریخی: آرامگاه نادرشاه افشار به همراه بسیاری از اشیا تاریخی در این مکان قرار دارد.
• جاذبه‌های فرهنگی: باغ موزه نادری در مرکز شهرستان مشهد با برخورداری از معماری زیبایی ساخته شده است.
• مزایای آموزشی: هر فردی با حضور در این موزه می‌تواند به‌خوبی با تاریخ کشور ایران آشنا شده و شناختی نسبت به نادرشاه پیدا کند.

در موزه نادری از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟

این موزه نیز همانند سایر مکان‌ها برخوردار از جاهای دیدنی بسیاری است که با حضور در آن، می‌توانید علاوه‌ بر مشاهده مجسمه برنزی نادرشاه و سربازان از محیط باغ و فروشگاه‌های آن نیز بازدید کنید. این موزه دارای چندین بخش مختلف همچون آرامگاه نادرشاه، باغ و تالار موزه، کتابخانه، فروشگاه و… بوده که هر یک در جای خود برخوردار از ارزش بالایی هستند. علاوه ‌بر موارد بیان شده می‌توانید برای تماشای برنامه‌های فرهنگی و آموزشی که در این موزه برگزار می‌شوند نیز در زمان مقرر شده، در محیط موزه حضور به هم رسانید.

هزینه و زمان پیشنهادی بازدید از موزه نادری چه قدر است؟

همان‌طور که می‌دانید هر مکان دیدنی به‌ازای هر ساعت برخوردار از هزینه‌ای خواهد بود. البته موزه نادری نیز همانند هر جای دیگری در روزهای عادی از ساعت 8 الی 17 باز بوده و در ایام سوگواری و تعطیلات نیز بسته خواهد بود. با پرداخت هزینه لازم برای ورود به آن، می‌توانید در ساعت تعیین شده از تمامی بخش‌های موزه دیدن کنید.

فصل مناسب برای بازدید از موزه نادری چه زمانی است؟

شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که بهترین فصل برای سفر به مشهد و تماشای موزه نادری چه زمانی است؟ به‌طورکلی باید بدانید که موزه نادری به‌خاطر قرارگرفتن در محیطی زیبا، در هر فصلی از سال دیدنی خواهد بود. گردشگران بسیاری برای بازدید از این موزه فصول بهار و پاییز را انتخاب می‌کنند تا از این طریق بتوانند از هوای محیط نیز لذت کافی را ببرند. البته نظر و دیدگاه هر فرد نسبت به دیگری متفاوت بوده و ممکن است هر یک از افراد، فصلی از سال را برای سفر به مشهد و تماشای این موزه برگزینند.

جاهای دیدنی نزدیک موزه نادری

موزه نادری یکی از مکان‌های دیدنی است که سالانه گردشگران بسیاری به منزله بازدید از شهر مشهد، گذری به آن نیز می‌کنند. ولی دراین‌بین جاهای دیدنی دیگری نیز وجود دارد که هر یک به‌اندازه موزه نادری ارزش بازدید را دارند. برخی از جاهای دیدنی که در نزدیکی موزه نادری قرار گرفته‌اند، عبارتند از:

حرم مطهر رضوی

حرم امام رضا (ع) یکی از مهم‌ترین مکان‌های دیدنی شهر مشهد است که در نزدیکی باغ موزه نادری قرار دارد. سالانه گردشگران و مسافران بسیاری به این شهر سفر می‌کنند که هدف اصلی آن‌ها زیارت و بازدید از اماکن دیدنی آن است. در هر زمان از روز و شب امکان بازدید از حرم را دارید که برای این کار، باید به سمت مرکز شهر بروید.

بازار رضا

بازار رضا جزو بازارهای سرپوشیده و دیدنی واقع در نزدیکی این موزه است که اکثر افراد و مسافران، جهت خرید سوغاتی‌های مختلف سری به آن می‌زنند. بازدید از بازار رضا بین ساعات 9 صبح الی 10 شب برای عموم مردم آزاد است که برای رفتن به این مکان می‌توانید از وسایل نقلیه‌ای همچون مترو، اتوبوس و تاکسی کمک بگیرید. این بازار در ضلع شرقی خیابان امام رضا، حد فاصل میدان آب و هفده شهریور قرار گرفته است.

مسجد گوهرشاد

گوهرشاد یکی دیگر از بناهای تاریخی و دیدنی شهر مشهد است که معماری زیبا و بی‌نقصی دارد. در کنار بازدید از موزه نادری می‌توانید سری به مسجد گوهرشاد نیز بزنید. این مکان دارای محوطه دیدنی با نقش و نگارهای ظریف و زیبا بوده که به دستور گوهرشادبیگم ساخته شده است. بازدید از این مسجد به‌صورت 24 ساعته رایگان و قابل‌انجام است که برای این کار، باید به سمت جنوب حرم مطهر رضوی بروید.

پیشنهاد می کنیم مطالعه کنید:

جاهای تفریحی مشهد؛ هیجان در سفری زیارتی سیاحتی

چه هتل هایی در نزدیکی موزه نادری برای اقامت وجود دارند؟

انتخاب هتل برای اقامت در شهر مشهد از اهمیت بالایی برخوردار بوده که دربردارنده هزینه‌ای خواهد بود. هتل‌های بسیاری در این شهر وجود دارد که هر یک دارای مزایا و امکانات گوناگونی هستند و انتخاب نوع برتر، به خود افراد بستگی دارد. برخی از هتل‌هایی که در نزدیکی موزه نادری واقع شده‌اند، به شکل زیر هستند:

1. هتل تارا

تارا یکی از بهترین هتل‌ها برای اقامت در شهر مشهد است که در سال 1374 تأسیس و راه‌اندازی شده است. این هتل در نزدیکی باغ موزه نادری قرار دارد که برای رسیدن به آن، باید حدود 5 دقیقه پیاده‌روی داشته باشید. هتل تارا برخوردار از 11 طبقه مجزا با 113 اتاق برای سکونت مسافران بوده که در خیابان شیرازی نزدیک به میدان شهدا قرار گرفته است.

1. هتل پارسا

هتل پارسا نیز یکی دیگر از هتل‌هایی است که در نزدیکی باغ موزه نادری قرار دارد. این مکان در سال 1384 ساخته و در حدود سال 1394 به‌صورت مجدد بازسازی شده است. هتل پارسا در خیابان آزادی، چهارراه اندرزگو، کوچه مخابرات واقع شده که حدود 2 دقیقه با حرم مطهر رضوی فاصله دارد.

1. هتل صبا

هتل صبا نیز از جمله مراکز اقامتی بازسازی شده است که دارای چندین طبقه مجزا می‌باشد. این هتل نیز همچون سایر موارد دارای امکانات تفریحی و رایگان بوده که با حضور در آن، می‌توانید لحظات به‌یادماندنی را برای خود و اطرافیانتان به ثبت رسانید. هتل صبا در بلوار شهید قرنی، مابین چهارراه ابوطالب و میدان فردوسی قرار گرفته است.

1. هتل فرات

فرات نیز جزو چندین هتل برتر واقع در شهر مشهد بوده که در سال 1382 تأسیس و راه‌اندازی شده است. این هتل نیز همچون سایر موارد به امکاناتی همانند تلویزیون، مبلمان، اینترنت و… مجهز بوده که در خیابان امام رضا (ع) واقع شده است.

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به موزه نادری هستند؟

یکی دیگر از موضوعات مهمی که می‌تواند همانند انتخاب هتل تأثیر بسزایی روی سفرتان داشته باشد، انتخاب رستوران و غذاخوری‌های مناسب می‌باشد. برای اینکه بتوانید به سراغ مکانی درست با برخورداری از غذاهای مناسب و سالم بروید، لازم است به نکاتی همچون نوع غذا، محیط رستوران، نظرات مشتریان و بودجه خود اهمیت دهید. اگر شما هم به دنبال محلی سالم برای میل‌کردن غذا در سفر هستید، می‌توانید از بین رستوران‌ها و غذاخوری‌های زیر مورد دلخواهی را برگزینید:

• رستوران افرا- آدرس: بلوار شریعتی
• رستوران صبا- آدرس: محله شهید هاشمی‌نژاد مشهد، بلوار شهید کامیاب، خیابان آیت‌الله بهجت
• رستوران فرات- آدرس: محدوده بالا خیابان، بلوار شهید کامیاب، خیابان آیت‌الله بهجت
• و…

سوالات متداول