راهنمای سفر به مکه به همراه جاهای دیدنی
دانیال فریدونی مقدس‌ترین نقطه زمین برای مسلمانان جهان، مکه است. این شهر سالانه میلیون ها بازدید کننده دارد و یکی از قطب‌های مذهبی و گردشگری عربستان محسوب می‌شود. قصد اصلی مسلمانان از سفر به مکه زیارت خانه خدا است. اما مکه پر از جاذبه‌های دیگر است که در کنار زیارت خانه خدا می‌توان از آن دیدن کرد. در این مطلب از مجله گردشگری پته، قصد داریم تا اطلاعات جامع و مفیدی به شما بدهیم تا در طول سفر به سرزمین وحی به کارتان بیاید. با در سفرنامه مکه همراه باشید.
معرفی شهر مکه
شهر مکه مقدس‌ترین شهر شبه قاره عربستان است. این شهر با نام های «بکّه»، «امّ‌القری» و «بلدالحرام» نیز شناخته می‌شود. تمامی نام‌های مکه در قرآن آمده است. شهر مکه در بین مسلمانان جایگاه ویژه‌ای دارد و به علت توصیه بزرگان دین مبنی بر انجام حج به عنوان عملی واجب، این شهر سالانه میلیون ها زائر و بازدید کننده دارد. شهر مکه در فاصله ۸۰ کیلومتری دریای سرخ قرار دارد و ۳۳۰ متر نسبت به دریا ارتفاع دارد. در فاصله ۶۰ کیلومتری مکه، شهر جده قرار دارد و ۴۲۵ کیلومتر با مدینه فاصله دارد.
مساحت مکه ۷۶۰ کیلومتر مربع است و دو میلیون نفر ساکن این شهر مقدس هستند. دین همه مردم مکه اسلام است و ورود افراد غیر مسلمان به این شهر ممنوع است. افراد ساکن در مکه از طریق اشتغال در صنعت توریسم درآمد کسب می‌کنند و بیشتر در محله اولد سیتی این شهر ساکن‌اند.
در سالهای گذشته شهر مکه شروع به تحول در ساخت و ساز کرده و جهت جذب بیشتر ساکن در این منطقه، کشور عربستان مشغول به ساخت بزرگراه‌ها، مراکز خرید و بسیاری از صنایع مهم جهت جذب ساکن بیشتر است.
تاریخچه مکه مقدس
از نظر روایات دینی، پس از مهاجرت حضرت اسماعیل و مادرش و تشنگی حضرت اسماعیل با کوبیدن پا بر روی زمین و به اذن الهی چشمه آبی به نام چشمه زمزم زیر پای حضرت اسماعیل جوشید و در این منطقه آب پیدا شد. پس از آن مردم در کنار چشمه ساکن شدند و ۲۰۰۰ سال پیش از مسیحیت، این حضرت کعبه را بنا کرد.
وقایع مهم دیگری که قبل از ظهور اسلام روی داده است، بنابر نقل‌های دینی، می‌توان به حمله ابرهه، تولد پیامبر (ص) و محل بعثت او، تولد حضرت علی (ع) در داخل کعبه اشاره کرد. بنا بر متون تاریخی پیدایش مکه دو دلیل اصلی داشت. اول آنکه مردم جایی برای عبادت خداوند یکتا داشته باشند. و دوم آنکه جزیرة‌العرب، مرکزی برای تجارت و داد و ستد و مسیر یک راه تجاری بوده است.
آب و هوای مناسب سفر به مکه
شهر مکه در قسمت بیابانی حجاز قرار دارد و در بیشتر طول سال آب و هوایی گرم و خشک دارد. زمین این شهر مناسب کشت هیچ نوع میوه‌ای نیست و جزء خرما درخت دیگری در مکه یافت نمی‌شود. اختلاف دمای هوا در مکه بسیار زیاد است و ممکن است در طول روز تا ۵۰ درجه سانتیگراد گرم شود.
یکی از عواملی که ممکن است هوا را کمی خنک کند وجود باد های موسمی از سمت دریای سرخ است. این بادها گاها در بیابان به طوفان شن تبدیل می‌شوند. هوای مکه در تابستان غیرقابل تحمل است و رطوبت هوا در این فصل به ۹۰ درجه می‌رسد.
بهترین زمان سفر به مکه
همانطور که گفتیم مکه در یک منطقه بیابانی قرار دارد. اطراف این شهر را دور تا دور رشته کوه‌های حجاز احاطه کرده است و در واقع این شهر مانند دره‌ای در دل این کوه‌ها است. آب و هوای مکه در تابستان سخت و طاقت فرسا است و زائرین را برای عبادت به مشکل می‌اندازد.
در فصل زمستان نیز در شهر مکه با باران های زیاد رطوبت هوا بالا است. بهترین زمان سفر به مکه را می‌توان از آبان ماه تا آخر فروردین ماه قلمداد کرد. در این بازه زمانی هوای مکه معتدل‌تر است و شما را برای زیارت و بازدید از مکان‌های تاریخی و مذهبی این شهر به دردسر نمی‌اندازد.
جاهای دیدنی شهر مکه
همانطور که اشاره کردیم، جاهای دیدنی این شهر را بیشتر اماکن مذهبی تشکیل می‌دهد و جای دیدنی غیر زیارتی بای سفر به مکه زیاد نیست. در ادامه مهم‌ترین اماکن دیدنی این شهر مقدس را معرفی می‌کنیم.
مسجد الحرام
اصلی ترین مسجد مکه، مسجد الحرام است. این مسجد که به نام مسجد اعظم نیز شناخته می‌شود، بزرگترین مسجد مسلمانان است و به دلیل وجود کعبه در آن یکی از پایگاه‌های اصلی اسلام قلمداد می‌شود. در طول تاریخ این مسجد فراز و نشیب زیادی داشته و بر هر مسلمان واجب است که قبل از مرگ به این مسجد رفته و عمل حج را به جای بیاورد. فضای داخلی مسجد الحرام می‌تواند گنجایش ۹۰۰ مسلمان را داشته باشد.
در بازه زمانی سفر حج تمتع اما میزان ورود به مسجد الحرام تا ۴ میلیون نفر افزایش پیدا میکند. مسلمانان سراسر جهان که قصد عمل حج را دارند، باید به مسجد الحرام بیایند و احکام اسلامی مختلفی که یکی از مهم ترین آن ها طواف کردن به دور کعبه است را انجام دهند. در این مسجد شاهد ۹ مناره هستیم که بلندی این مناره ها ۸۹ متر است. مسجد الحرام خود دارای بخش‌های مختلفی است که از مهم‌ترین آنها، می‌توان به حجر الاسود، حجر اسماعیل، مقام ابراهیم، چاه زمزم، صفا و مروه و… اشاره کرد.
سرزمین منا
یکی دیگر از اماکن مذهبی مسلمانان که در فاصله ۵ کیلومتری شرق این شهر قرار گرفته، سرزمین منا نام دارد. دیگر بخش های اعمال حج در این سرزمین انجام می‌شود و در این سرزمین روایات و اتفاقاتی که برای حضرت ابراهیم و پسرش حضرت اسماعیل رخ داده را بازگو می‌کنند. از اعمال سرزمین منا می‌توان به سنگ زدن به شیطان و قربانی کردن گوسفند اشاره کرد.
دشت عرفات
یکی دیگر از مکان های مذهبی که بر مسلمانان بازدیدش واجب است دشت عرفات است. این مکان در طول سال خالی از سکنه است، اما در روز حج و نهم ماه ذی الحجه که به روز عرفه شهرت دارد، زائران باید از منا به عرفات آمده و بخش‌هایی از اعمال حج را در این دشت برگزار کنند.
دشت عرفات در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق مکه قرار دارد. در این دشت مقدس، خطبه حج و لبیک و دعا و نمازهای ظهر و عصر در خوانده می‌شود. سپس با غروب آفتاب، زائرین به محل هتل های خود باز می‌گردند.
جبل النور و غار حرا
جبل النور یا کوه نور که در بالاترین نقطه آن غار حرا قرار دارد، یکی دیگر از اماکن مذهبی و دیدنی برای مسلمانان است. این کوه در ۳۰ کیلومتری شهر مکه قرار گرفته است. بر اساس روایت‌های دینی در شب ۲۷ رجب سال ۴۰ عام الفیل، فرشته مقرب الهی یعنی جبرئیل بر پیامبر ظاهر شد و نزول اولین وحی به پیامبر در این غار اتفاق افتاد. برای بالا رفتن از کوه نور و رسیدن به غار حرا، حدود یک ساعت باید پیاده روی کنید.
دهانه غار فقط جا برای ورود ۵ نفر به صورت نشسته دارد و بازدید از داخل غار در زمان حج، کاری بسیار سخت است. نکته جالب این غار این است که انتهای آن به سمت مسجد الحرام و در دهانه آن می‌شود به سمت بیت المقدس نماز خواند.
غار ثور
غار ثور یکی دیگر از اماکن مقدس مکه است که درست رو به روی غار حرا و جبل النور قرار گرفته است. این غار از غار حرا بزرگ‌تر است و به علت شکل ظاهری ورودی غار که مانند شاخ گاو است به ثور یا گاو معروف شده است.
اهمیت بازدید از این مکان به علت وجود روایاتی برای هجرت پیامبر و وجود وی در این غار است. در واقع طبق روایات پیامبر هنگام هجرت از مکه به مدینه، سه شبانه روز به غار ثور پناه برد و با معجزه خدا تار عنکبوت هایی در غار بسته شد که باعث شد مشرکانی که به دنبال پیامبر بودند از رفتن به غار منصرف شوند.
مسجد جن
یکی از مساجد معروف دیگر مکه، مسجد جن است. زمان ساخت مسجد، یکی از رازهای کشف نشده تاریخی است و اطلاعات دقیقی از زمان و شخص سازنده مسجد جن در دست نیست. طبق روایات پیامبر اکرم در این مسجد با گروهی از جنیان دیدار داشته و آنها پس از این دیدار و با نازل شدن سوره جن به دین مبین اسلام روی آورده‌اند.
این مسجد در طول سالیان بارها مورد مرمت قرار گرفته و در کوچه پشت این مسجد نام های دیگر مسجد حک شده است. این مسجد، در نزدیکی قبرستان حَجون قرار دارد. بر نمای داخلی گنبد مسجد، آیاتی از سوره جن با خط ثلث نوشته شده است که بسیار دیدنی و زیبا است.
کتابخانه مکه مکرمه
در کنار کوه بلند ابوقبیس و کنار ایستگاه و نزدیک خانه خدا و کتابخانه مکه مکرمه قرار دارد. روی تابلوی آن نوشته شده (مکتبه مکه المکرمه)، این مکان یکی از مقدس ترین مکان‌های مکه به شمار می‌رود.
در واقع این کتابخانه همان زادگاه پیامبر (ص) و ایشان در زمانی که در مکه زندگی می‌کردند، در محل فعلی کتابخانه ساکن بودند. در این کتابخانه ۱۹ کتاب به زبان فارسی قرار دارد و حدود ۳۵۰ نسخه کتاب قرآنی و علمی که به صورت دست نوشته‌اند در این کتابخانه وجود دارد.
مراکز خرید مهم در سفر به مکه
یکی از دغدغه های زائران ایرانی در سفر به مکه، خرید سوغات برای عزیزان خود است. البته طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب، بهتر است اشیای متبرکه مانند تسبیح و جانماز و آب زمزم برای عزیزانمان سوغات بیاوریم و از خرید جنس بی‌کیفیت در بازارهای مکه پرهیز کنیم. همچنین اگر سوغاتی قصد دارید تهیه کنید در مدینه با داشتن وقت بیشتر، می‌توانید بهتر سوغات خریداری کنید. به طور کلی بهترین مراکز خرید مکه عبارت اند از:
مکه مال (mecca mall)
این بازار تا مسجد الحرام حدود ۹ کیلومتر فاصله دارد. در این بازار انواع لباس و کالاهای لوکس به فروش می‌رسد. در این بازار بیشتر پوشاک و لوازم الکترونیکی می‌توانید پیدا کنید و قیمت کالاها با توجه به مارک بودن آنها اندکی بالا است.
حراجی مکه (Mecca Auction)
این بازار نسبت به مکه مال اندکی قدیمی‌تر است. بیشتر زائرین برای خرید سوغاتی به سراغ این بازار می‌آیند. بازار حراجی مکه از مسجد الحرام حدود ۱۵ کیلومتر فاصله دارد و در خیابان ابراهیم الخلیل قرار گرفته است. در این بازار انواع جواهرات بدلی، ساعت، انگشتر، عطر و سوغات ارزان را می‌توانید پیدا کنید.
نکات ضروری تکمیلی در سفر به مکه
- تزریق واکسن مننژیت برای وارد شدن به مکه اجباری است و واکسن آنفولانزا اختیاری، پیشنهاد می‌کنیم هر دو واکسن را پیش از ورود به مکه تزریق کنید.
- همراه داشتن داروهای کدئین دار در عربستان ممنوع است و در فرودگاه برایتان مشکل ساز می‌شود، پس از به همراه داشتن این داروها اجتناب کنید. در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کنید، بهتر است نسخه پزشک را به همراه خود ببرید.
- استعمال سیگار در اماکن عمومی مکه ممنوع است.
- در صورت بروز هرگونه مشکل با زائرین دیگر کشورها و یا راننده‌های کاروان با آنها درگیر نشده و مسئول کاروان خود را از مشکل به وجود آمده مطلع کنید.
- به علت شلوغی و ازدحام جمعیت ممکن است در مکه گم شوید، سعی کنید با حفظ خونسردی خود را به دیگر کاروان های آشنا برسانید و با داشتن کارت هتل محل اقامت، از طریق ستاد گمشدگان کاروان با اتوبوس دیگری به هتل برگردید.
- گرفتن کفش در دست برای بازدید از اماکن مذهبی ممنوع است. هنگام خروج از هتل کیف و یا ساک دستی برای قرار دادن کفش‌هایتان با خود ببرید.
- داشتن پوشش کامل حجاب در کل زمان حج اجباری است.
- آب لوله کشی در عربستان قابل شرب نیست و در کل سفر آب معدنی بنوشید.
- از به همراه داشتن پول زیاد اجتناب کنید و پول های خود را به صورت ۱۰۰ دلاری نگه دارید که جای کمتری بگیرد.
- سعی کنید در کاروان به کسی اشیاء گرانبها به امانت ندهید.
- در کل طول سال هوای مکه آفتابی و سوزان است و کلاه نقابی و کرم ضد آفتاب به همراه داشته باشید.
- برای جلوگیری از گرما‌زدگی در اواسط روز به هتل برگردید.
- سعی کنید قبل از عزیمت به مکه، کفش راحت برای پیاده روی تهیه کنید و به صورت مداوم قدم بزنید تا آماده پیاده روی های طولانی در مکه باشید.
- در حرکت برای دیدن اماکن تاریخی وقت شناس باشید، در غیر این صورت، اتوبوس ها بعد از اندکی معطلی حرکت می‌کنند و شما جا مانده و باید به هتل برگردید.
کلام پایانی
دل کندن از سرزمین وحی کاری دشوار است. هرکسی که از مکه و حج باز‌میگردد، پس از بازگشت فردی با آرامش بیشتر و متواضع‌تر می‌شود. انگار که این سرزمین انسان را به کرامت می‌رساند و معرفت را در هر شخص بیدار میکند. تجربه شما از سفر به مکه و خرید بلیط هواپیما خارجی چه بوده؟ نظرات شما به ما کمک می کند تا در خدمت رسانی به شما بهتر عمل کنیم. امیدواریم در سفر به مکه بهترین اتفاق ها پیش رویتان باشد، التماس دعا.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.