بندر سیراف کجاست؟| راهنمای کامل سفر به سیراف
استان بوشهر در جنوب ایران آثار تاریخی و نقاط دیدنی زیادی دارد که یکی از آنها بندر سیراف است. بندر سیراف از قدیمیترین بنادر جنوبی کشور به شمار میرود و در شهرستان کنگان واقع شده است. این محل در دوره ساسانی و اسلامی بهعنوان پررونقترین و بزرگترین بندر تجاری ایران شناخته میشد. در حال حاضر سیراف همچنان از نظر تجاری و استراتژیک از مهمترین بنادر خلیج فارس است و اهمیت زیادی از نظر روابط تجاری با کشورهای دیگر مانند عمان، هند، چین و آفریقای شرقی دارد.
این بندر بین دریا و کوه واقع شده و یکی از زیباترین جاهای دیدنی بوشهر محسوب میشود. طول بندر ۴ کیلومتر و عرض آن نزدیک به ۷۰۰ متر است و طبق گفته مورخان هیچ بندری در سراسر خلیج فارس موقعیت طبیعی بندر سیراف را ندارد. این بندر زیبا که به آن بندر طاهری نیز گفته میشود بین بندر کنگان و بندر عسلویه واقع شده است. شهر سیراف نیز در بخش مرکزی شهرستان کنگان و در استان بوشهر قرار دارد. برای سفر به سیراف باید بدانید این بندر ۲۴۰ کیلومتر تا جنوب شرق بندر بوشهر و ۳۸۰ کیلومتر تا بندرعباس فاصله دارد.
تاریخچه بندر سیراف
در سده سوم میلادی و در عهد ساسانی به دستور اردشیر بابکان بندر سیراف تاسیس شد. این بندر پررونق در صادرات دریایی و مبادلات اقتصادی نقش بسیار موثری داشت و بهعنوان مرکز مبادلات ساسانیان شناخته میشد. سامانه آبی بندر توسط اردشیر بابکان پیریزی شد و تا سده چهارم خورشیدی یعنی دوران پادشاهی بویهیان رونق داشت؛ اما به مرور افول کرد. این بندر بخشی از راه دریایی ابریشم محسوب میشد که به آن راه ادویه نیز میگفتند.
بندر سیراف کجاست؟
بندر سیراف از هند، چین و سیلان به بندرهای دریای سرخ اروپا و زنگبار آفریقا منتهی میشد. اوج شکوفایی بندر سیراف در قرون چهارم و پنجم هجری قمری بود که مردم منطقه از طریق دریا با بنادر سایر کشورها مانند بندر کانتون چین، بنادر بصره، بحرین، بندر بمبئی هند، تانزانیا آفریقا و سوهار در ارتباط بودند. فعالیتهای باستان شناسی هیئت مشترک ایران و انگلیس در سال ۱۹۶۶ منجر به کشف آثار باارزشی در این محل شد. این آثار شامل سفالهایی با نقشهای مختلف، زیورآلات گوناگون و انواع پارچهها بودند که نشاندهنده روابط تجاری بندر در گذشته هستند.
فعالیتهای باستانشناسی به مدت ۷ سال به طول انجامید و کتیبهها و دیوارنگارههایی از آن کشف شد که از جمله آنها میتوان به انجیر، نیلوفر، انار، گچبری گل ساسانی، ۶ و هشت پر، تاک، سرو، موگ و جام سیمین اشاره کرد. در بندر سیراف یک گورستان باستانی و صخرهای وجود دارد که آثار کشف شده از آن قدمت و اهمیت تاریخی این بندر را نشان میدهند. در این گورستان مردم از ادیان مختلف دفن شدهاند که نشان از روابط مشترک اقوام و وجود فرهنگهای مختلف و آزاداندیشی در این منطقه است. همچنین قدیمیترین آثاری که از این گورستان کشف شدهاند متعلق به دوران ساسانیان هستند.
طبق گفتههای ابن حوقل جغرافیدان عرب سده چهارم قمری در کتابهایش بندر سیراف از بزرگترین شهرهای اردشیر خوره بوده و جمعیت زیادی داشته است. این شهر حتی پس از سقوط سلسله ساسانیان هویت خود را حفظ کرده و در حال حاضر از آن بهعنوان یکی از شهرهای بزرگ و اعیاننشین یاد میشود. در سال ۳۶۷ هجری قمری بخشهای زیادی از بندر سیراف طی یک زمینلرزهای بزرگ نابود شد و به همین علت به آن شهر بمبئی ایران نیز گفته میشود. بندر سیراف در سال ۱۳۵۵ در بین آثار ملی کشور قرار گرفت و از بین آثار شاخص آن ۲۲ اثر در فهرست آثار ملی ثبت شدهاند. البته، همچنان در این منطقه گنجینههای تاریخی و آثار جدیدی کشف میشوند.
مردم بندر سیراف
بندر سیراف از قومیتهای مختلفی تشکیل شده که شامل ترکها، آشوریها، کردها، فارسها و ارمنیها هستند. مردم این بندر به زبان فارسی با گویش کنگانی صحبت میکنند. جمعیت زیادی از مردم سیراف مسلمان هستند و تقریباً میتوان گفت تعداد شیعیان و اهل سنت در بندر برابر است. طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ جمعیت بندر سیراف ۶۹۹۲ نفر تخمین خورده است. مردمان بندر سیراف از قدیمالایام به دریانوردی و بازرگانی مشغول بودند تا جایی که در دوران رونق این بندر حدود ۱۲۰ هزار نفر بازرگان سیرافی برای تجارت در بندر کانتون چین اقامت گزیده بودند.
در حال حاضر مردم این بندر به ماهیگیری مشغول هستند و بهخاطر نزدیکی بندر به میدان گازی فارس تعداد عظیمی از آنها در صنایع پتروشیمی فعالیت میکنند. برخی از مردم نیز از طریق کشاورزی امرار معاش میکنند و به کاشت محصولاتی مانند گوجه، پیاز و تنباکو میپردازند. صنایع دستی و تولید محصولات دامی مانند گوشت و شیر از دیگر راههای درآمد مردم بندر سیراف است.
سوغات و صنایع دستی بندر سیراف
بندر سیراف صنایع دستی و سوغاتیهای بسیار متنوعی دارد که بهعنوان یادگاری یا هدیه توسط گردشگران و شهروندان تهیه میشوند. سوغات بندر سیراف عبارتند از:
- انواع نان محلی: نگاره، نان تنوری، ارهین، نان تابی یا ماهیتابهای.
- الوک: نوعی بادام وحشی متعلق به بندر سیراف است.
- شلیخ: به خارک گفته میشود که هستههای آنها را خارج نموده و در آفتاب خشک میکنند.
- خرما خشکو: از ترکیب خرما و کشک خشک به دست میآید.
- حلوای برنج
- حلوای انگشت پیچ
- خارک
- انواع ماهی، میگو و خرچنگ
صنایع دستی بندر سیراف نیز عبارتند از:
- حصیربافی
- گلیمبافی
- سوزندوزی: بر روی لباسهای محلی زنان سیراف دوخته میشوند.
- زریبافی: این هنر بر روی شلوارهای بندری (بادله) به کار میرود.
غذاهای محلی بندر سیراف
بندر سیراف غذاهای محلی بسیار لذیذ و متنوعی دارد که عبارتند از:
ماهی کبابی
از انواع ماهی میتوان برای تهیه این غذا استفاده کرد. ابتدا ماهی را فیله میکنند و به آن نمک میزنند. سپس آن را در مخلوط آرد، زردچوبه و فلفل میخوابانند و در نهایت در تابه سرخ میکنند.
ماهی تنوری
ابتدا شکم ماهی را خالی میکنند و پس از پر کردن آن با انواع سبزیهای معطر ماهی را داخل تنور میپزند.
تهچین ماهی
در تهیه این غذا تیغ ماهی را خارج کرده و آن را له میکنند. در ادامه ماهی را با موادی مانند لیمو، رب گوجه، سیر و انواع سبزیجات معطر تفت میدهند. در نهایت ماهی را لابهلای برنج میگذارند و بهصورت قالبی برنج را دم میکنند.همچنین از دیگر غذاهای محلی بندر سیراف میتوان او سرابی، پلیل، مجک، تهمه، گل نشک و ودام را نام برد.
دیدنیهای بندر سیراف (جاهای دیدنی بندر سیراف)
بندر سیراف از بنادر بزرگ ایران است و جاهای دیدنی زیادی دارد که عبارتند از:
گورستان صخرهای
از دیدنیترین جاهای بندر سیراف گورستان صخرهای را میتوان نام برد که به دوران ساسانی تعلق دارد. این گورستان دارای معماری صخرهای است و ظاهر شگفتانگیزی دارد. از حدود ۴۰۰۰ سال پیش مردم از قومیتها و ادیان مختلف در این گورستان دفن شدهاند و برای همین به آن گورستان تمدنها نیز گفته میشود.
جالب است بدانید که این گورستان از زلزلههای مهیب در سالهای ۳۲۷ و ۴۹۶ هجری خورشیدی در امان مانده و همچنان گنجینههای شگفتانگیزی از آن کشف میشوند. برخی از گورهای به جا مانده در این محل مربوط به دوران پیدایش اسلام هستند که از خط کوفی یا عربی که بر روی قبرها نوشته شده میتوان به این موضوع پی برد.
موزه سیراف
از جالبترین جاهای دیدنی بندر سیراف موزه باستانشناسی را میتوان نام برد که برای علاقهمندان به تاریخ مکان فوقالعادهای است. این موزه در خانه دکتر وایت هاوس دایر شده است که در دهه ۱۳۴۰ بهعنوان سرپرست گروه باستانشناسان بندر سیراف فعالیت میکرد.
این موزه سه قسمت دارد که در هر کدام آثار مختلفی نگهداری میشوند. در قسمت اول موزه قبور سنگی، سنگنوشتهها، صنایع سفالی، تابلوها و یافتههای دکتر وایت هاوس قرار دارند. در قسمت دوم موزه صنایع دستی محلی و در قسمت سوم موزه ماهیها، صدفها و سایر آثار دریایی نگهداری میشوند.
قلعه نصوری
از آثار به جا مانده دوران قاجار در بندر سیراف میتوان قلعه نصوری را نام برد. این بنا از کاملترین قلعههای جنوب ایران به شمار میرود و حدودا ۲۰۰ سال قدمت دارد. این قلعه توسط خاندان نصوری که از خاندانهای مشهور سیراف بودند بر روی تپهای مشرف به دریا بنا شد.
دستور ساخت قلعه توسط شیخ جبار دوم پدربزرگ شیخ ناصر نصوری صادر شد. گچبریهای قلعه نشان میدهند که قلعه به اوایل دوره قاجار تعلق دارد. از بخشهای جالب قلعه میتوان به ایوان غربیها اشاره کرد که ۱۸ تابلو از داستانهای شاهنامه فردوسی در آن قرار دارند.
گور سیبویه
از دیگر آثار تاریخی بندر سیراف گور باستانی سیبویه را میتوان نام برد که به دوره پس از اسلام تعلق دارد. این گور در غرب بندر سیراف واقع شده و با شماره ۶۵۰۱ در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ در میان آثار ملی ایران قرار گرفته است. این محل مقبره دانشمندان ایرانی و پیشوای مکتب نحوه بصره است که در شهر شیراز هم یک قبر منسوب به آن وجود دارد.
دخمههای باستانی
در دامنههای شمالی کوههای سیراف آثار تاریخی دیگری را میتوان یافت که شامل دخمههای باستانی هستند. درباره دخمههای باستانی دو احتمال عنوان شده که در احتمال اول گفته میشود زرتشتیان اعتقاد داشتند خاک حرمت دارد؛ بنابراین مردههای خود را به خاک نمیسپردند و آنها را در دخمهها و کوهستان نگه میداشتند.
در احتمال دوم گفته میشود که از دخمهها بهعنوان حوضچه نگهداری آب باران استفاده میکردند. وجود دخمههای سنگی، سنگفرش، سنگچین، آبکند و اشکفتها در کوههای نزدیک سیراف این احتمال را به وجود آورده که این بندر با پرستشگاه آناهیتا (ایزدبانوی آبها) در ارتباط بوده است.
آرامگاه قطبالدین شیرازی
قطبالدین شیرازی از علمای ایرانی قرن ۷ بود که در گسترش علوم طبیعی، حکمت و فلسفه، هنر و پزشکی نقش مهمی داشت. آرامگاه این عالم گرانقدر در گلزار شهدای بندر سیراف واقع شده و از جاذبههای گردشگری منطقه به شمار میرود.
آتشکده سیراف
بر روی تپه مشرف به دره لیر اتاقی مربع شکل وجود دارد که دارای هنر گچبری است. در گذشته از این اتاق بهعنوان آتشکده استفاده میشد.
آبگیر دره لیر
از دیگر آثار تاریخی بندر سیراف آبگیر دره لیر است که به اوایل شکلگیری اسلام تعلق دارد.
مسجد امام حسن بصری
از دیگر جاذبههای گردشگری سیراف مسجد امام حسن بصری است که از مهمترین و قدیمیترین ابنیه تاریخی صدر اسلام شناخته میشود. طبق اعتقاد مورخان بنای اولیه مسجد به آتشکدهای در دوران ساسانیان متعلق است که بعدها مسجد بر روی آن بنا شد. سال ساخت مسجد به ۱۸۸ هجری قمری و به عهد ایلخانی برمیگردد. این مسجد بر روی تپه مشرف به گلزار شهدا واقع شده است. مسجد امام حسن طی زلزله تخریب شد و تغییراتی جهت بازسازی بر روی آن صورت گرفت. این مسجد قبل از زلزله از کهنترین مساجد دارای مناره در بین سرزمینهای اسلامی به شمار میرفت.
دست کندههای تاریخی
روی تپهها و کوههای شمال سیراف دست کندههای تاریخی باارزشی وجود دارند که مورد اختلاف باستانشناسان قدیمی قرار گرفتهاند. این دست کندهها بهصورت حفرههای متعدد و کنار هم دیده میشوند و تپههای آنها توسط دو دره لیر و شیلو از هم جدا شدهاند.
در سفر به سیراف کجا اقامت کنیم؟
انتخابهای زیادی برای اقامت در بندر سیراف وجود ندارد. در این بندر تنها دو اقامتگاه بومی وجود دارد که با روی خوش از گردشگران استقبال میکنند. لذت اقامت در خانههای جنوبی گردشگران را وسوسه میکند تا برای یکبار هم که شده در این اقامتگاهها ساکن شوند. در صورتی که نیاز به امکانات بیشتری دارید و یا تمایل دارید در هتل اقامت کنید میتوانید به هتل دلوار و هتلآپارتمان پاسارگاد در شهر بوشهر مراجعه کنید.
بهترین اقامتگاه در سفر به بندر سیراف کجاست؟
اقامتگاه بومگردی نصوری بهعنوان بهترین اقامتگاه بندر سیراف شناخته میشود. این اقامتگاه بومگردی در بندر تاریخی سیراف، خیابان ساحلی و روبروی اسکله قرار دارد. اقامتگاه بومی نصوری دارای ۵ اتاق ۴ نفره و یک اتاق ویآیپی با ظرفیت ۵ نفر است و میتواند در مجموع ۲۵ گردشگر را در خود جای دهد. اتاقها از حمام اختصاصی و سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی برخوردار هستند.
از جمله امکانات و خدمات این اقامتگاه میتوان به پارکینگ غیرمسقف، سیستم گرمایشی و سرمایشی، سرویس خواب، راهنمای محلی گردشگری، پرسنل مسلط به زبان انگلیسی و… اشاره کرد. خانه بومی ناخدا یوسف از دیگر اقامتگاههای بومگردی در بندر سیراف است که گردشگران فراوانی به آن مراجعه میکنند.
این اقامتگاه دارای ۴ اتاق است و در مجموع ۲۰ نفر ظرفیت دارد. این اقامتگاه نیز از امکاناتی مانند پارکینگ غیرمسقف، میز و صندلی، آشپزخانه مشترک و راهنمای تور محلی برخوردار است.
بهترین زمان سفر به سیراف کدام فصل است؟
بهترین زمان سفر به سیراف از فروردین تا نیمههای اردیبهشت بهترین آب و هوا را دارد. هوای معتدل بهاری با نسیم خنک در این زمان اوج حضور گردشگران را در بندر سیراف به دنبال دارد. هوای بندر در فصل تابستان بسیار گرم و طاقتفرسا است.
بهخاطر این که بندر در حاشیه خلیج فارس قرار دارد از آب و هوای شرجی برخوردار بوده و تحمل آن برای گردشگران بسیار سخت است. گرمای هوا تا اواسط ماه آبان ادامه دارد؛ اما از این زمان به بعد هوا معتدل و مطبوع میشود. در زمستان نیز خبری از سرمای زمستانی نیست و زمان مناسبی برای سفر است. به طور کلی از آبانماه تا نیمههای اردیبهشت بهترین زمان برای مسافرت به بندر سیراف است.
بازار بندر سیراف
بازار سیراف از دیگر جاهای دیدنی این بندر به شمار میرود و از مراکز خرید تاریخی در بین شهرهای جنوبی محسوب میشود. با توجه به این که بندر سیراف از دوران باستان در تجارت و مبادلات اقتصادی ایران نقش مهمی داشته و بهعنوان بخشی از جاده ابریشم به شمار میرفت؛ بنابراین میتوان گفت بازار سیراف از کهنترین و مهمترین بازارهای حوزه خلیج فارس شناخته میشود.
این بازار همچنان رونق دارد و مغازههای قدیمی آن به فروش انواع سوغات و صنایع دستی میپردازند. مغازههای بزرگ و کوچک سیراف در کنار هم و به شکل ردیفی قرار گرفتند و شهروندان و گردشگران ایرانی و خارجی در آن رفت و آمد میکنند.
مسیرهای دسترسی به بندر سیراف کجاست؟
بندر سیراف حد فاصل کنگان و عسلویه قرار دارد و برای رفتن به هر کدام از آنها حتماً باید از سیراف عبور کنید. برای سفر به سیراف که فرودگاه و ترمینال مسافربری ندارد، از دو مسیر زیر میتوانید به آن سفر کنید:
دسترسی از بوشهر
برای رفتن به بندر سیراف از بوشهر باید سوار اتوبوسهای عسلویه در ترمینال کنگان شوید. سپس در ایستگاه پل طاهری یا سهراه سیراف پیاده شوید و با ماشین سواری به سمت بندر حرکت کنید.
دسترسی از عسلویه
مانند مسیر قبلی سوار اتوبوسهای عسلویه شوید و کنار پل طاهری پیاده شوید. باقی مسیر را با ماشین سواری تا بندر طی کنید. در صورتی که قصد دارید با خودروی شخصی سفر کنید از جاده بوشهر-کنگان به شهر کنگان بروید و راه خود را تا بندر سیراف ادامه دهید.
تهران به سیراف
فاصله تهران تا بندر سیراف ۱۲۵۲ کیلومتر است و از راه زمینی حدود ۱۳ ساعت و ۵۹ دقیقه باید مسیر طی کنید تا خود را به آن برسانید. برای رفتن به بندر سیراف از تهران ۲ مسیر وجود دارد که عبارتند از:
- مسیر اول: اولین مسیر جاده تهران- ساوه است. این مسیر چندان سرراست نیست و از شهرهای ساوه، دلیجان، نجفآباد، بروجن، یاسوج و برازجان عبور میکند. با این که فاصله آن تا سیراف کمتر است؛ اما نسبت به مسیر دوم زمان بیشتری میبرد.
- مسیر دوم: در این مسیر باید از جاده تهران قم عبور کنید که حدود ۱۲ ساعت در راه خواهید بود. این مسیر متداولتر و سرراستتر است و از شهرهای قم، کاشان، اصفهان، سلیمان شهر، سمیرم، دنا، یاسوج، قائمه، کنار تخته، دالکل، برازجان و چغادک میگذرد.
با اتوبوس از پایانههای جنوب، غرب و بیهقی نیز میتوانید به ترمینال بوشهر و سپس کنگان و در نهایت به بندر سیراف بروید. بندر سیراف فرودگاه و قطار ندارد و در صورت استفاده از این وسایل باید در بوشهر پیاده شوید و سپس مسیر خود را به بندر سیراف با اتوبوس یا خودرو ادامه دهید.
شیراز به سیراف
فاصله شیراز تا سیراف حدود ۳۱۲ کیلومتر است و باید از بزرگراه شیراز به قائمیه راهی بوشهر شوید. در مسیر شیراز تا سیراف از شهرهای دشت ارژن، قائمیه، کنار تخته، برازجان، بوشهر و کنگان عبور خواهید کرد. مسیر دیگری وجود دارد که طبق آن باید اول به سمت کوال و بعد فیروزآباد بروید. وقتی که به فیروزآباد رسیدید به سمت حم یا قیر بروید و مسیر خود را تا سیراف ادامه دهید. فاصله زمانی شیراز تا سیراف حدود 3 ساعت و 35 دقیقه است و مسیر آن نسبت به تهران نزدیکتر است.
اصفهان به سیراف
اصفهان تا بندر سیراف ۷۹۲ کیلومتر فاصله دارد و فاصله زمانی آن از راه زمینی ۹ ساعت و ۲۷ دقیقه است. برای سفر از اصفهان تا سیراف باید ابتدا به بوشهر بروید. جادههای مختلفی وجود دارند که با مراجعه به گوگلمپ و برنامههای مسیریابی میتوانید آنها را مشاهده کرده و نزدیکترین جاده را انتخاب کنید. همچنین با هواپیما و قطار میتوانید به بوشهر بروید و سپس با اتوبوس یا ماشین سواری به سمت بندر سیراف حرکت کنید.
بهترین وسیله برای سفر به بندر سیراف
روشهای گوناگونی برای سفر به سیراف وجود دارد که عبارتند از:
سفر با هواپیما
بهترین وسیله برای سفر به بندر سیراف هواپیما است که در کمترین زمان میتوانید خود را به این مکان زیبا و دیدنی برسانید. اگر در شهرهای دور مانند تهران هستید راحتترین گزینه برای سفر به سیراف هواپیما است. البته این موضوع به بودجه شما نیز بستگی دارد. بلیط هواپیما بوشهر را تهیه کنید و با یکی از ایرلاینهای موجود در فرودگاه اصلی بوشهر پیاده شوید. سپس با اتوبوس یا خودروی سواری به کنگان و در نهایت بندر سیراف بروید.
سفر با قطار
قطار از دیگر وسایلی است که سفر با آن بسیار لذتبخش بوده و بسیاری از گردشگران آن را انتخاب میکنند. البته بوشهر مسیر ریلی ندارد و باید در ایستگاه بندرعباس پیاده شوید. سپس با تاکسی یا اتوبوس خود را به کنگان و بعد بندر سیراف برسانید.
سفر با اتوبوس
اتوبوس ارزانترین وسیله برای سفر به سیراف است. البته با توجه به مبدأتان ممکن است راه طولانی در پیش داشته باشید. به ترمینالهای موجود در شهر خود مراجعه کنید و بلیط اتوبوس کنگان را تهیه کنید. از کنگان تا سیراف ۳۸ کیلومتر فاصله است و پس از ۳۳ دقیقه به مقصد میرسید. اگر ترمینال موردنظر برای کنگان اتوبوس نداشت میتوانید با تهیه بلیط بوشهر به سیراف بروید.
سفر با خودروی شخصی
سفر کردن با خودروی شخصی از محبوبترین گزینههای گردشگران است. با خودروی شخصی میتوانید هر زمان توقف کنید و از جاذبههای مسیر لذت ببرید که این امر به سلیقه و حوصله خودتان بستگی دارد. برای مثال سفر با خودرو شخصی در شهرهایی که در نزدیکی سیراف هستند؛ مانند شیراز راحتتر است. در هر کجای کشور که هستید در اپلیکیشنهای مسیریابی و گوگلمپ بندر سیراف را جستجو کنید و یکی از مسیرهای پیشنهادی را انتخاب کنید سپس به طی کردن مسیر ادامه دهید تا در نهایت به بندر برسید و از زیباییهای آن دیدن کنید.
سخن پایانی
سفر به سیراف یکی از قدیمی ترین بندرهای جنوب ایران است که جاذبه های دیدنی و گردشگری تاریخی بی شماری دارد. در این مطلب با اقامتگاه ها، سوغات و جاهای دیدنی این بندر تاریخی کنگان و استان بوشهر آشنا شدید. آیا شما هم تجربه سفر به بندر سیراف را داشته اید؟ تجربیات و دیدگاه های خود را در این رابطه با ما و سایر همراهان پته در بلاگ بندر سیراف کجاست؟ به اشتراک بگذارید.
ثبت دیدگاه